Andere Tijden

‘Velen weten de prijs van iets, en de waarde van niets,’ zei toenmalig staatssecretaris van cultuur Rick van der Ploeg toen in 1998 de Victory Boogie Woogie naar Nederland kwam.

Geallieerde heldenmoed, een bloederige veldslag en dan de dramatische nederlaag: de Slag om Arnhem is ideaal als onderwerp voor een speelfilm. Beroemd is Een Brug te ver uit 1977, maar dat is niet de eerste film over de Slag om Arnhem.

De discussie over de jaren '80 is losgebroken en Andere Tijden neemt een kijkje in de keuken bij aktiegroep Onkruit. Wat dreef de militante anti-militaristen? Hoe ver wilden ze gaan? Aktievoerders, politie, en leger blikken terug. Met Wijnand Duyvendak in de hoofdrol en nooit eerder vertoonde beelden van Onkruit in aktie.

Koningin Beatrix zat op de school van een man die tegen de monarchie was en tegen de staat en die jarenlang principieel geen belasting heeft betaald. In Andere Tijden het verhaal van De Werkplaats van onderwijsvernieuwer Kees Boeke.

Andere Tijden peilt de financiële chaos in de geschiedenis. We hadden twee keer eerder crisis: in 1987 en in de jaren ’30. Op Zwarte Maandag verloren beleggers miljoenen, op Zwarte Donderdag begon een jarenlange Economische Depressie. Hoe Nederland de beursballon vaker uit elkaar zag spatten.

Nederland zoekt zijn identiteit. Net als zo’n honderd jaar geleden. Begin vorige eeuw gingen zogeheten volkskundigen aan de slag om onze tradities te redden. Het eiland Marken werd een gewilde attractie en het Openluchtmuseum bewaarde onze klompen.

Een eeuw geleden rolde de eerste T-Ford van de lopende band. Een auto voor de massa: eenvoudig, goedkoop en niet kapot te krijgen. Er werden miljoenen exemplaren verkocht. Een succesnummer, ook in Nederland.

Op 11 april 1944 vliegen zes Engelse Mosquito bommenwerpers op klaarlichte dag naar Den Haag voor een aanval op Kleykamp, het Centrale Bevolkingsregister. Dat is op verzoek van het Nederlands Verzet. Het resultaat van de actie: brandende persoonsbewijzen en ongeveer 60 doden.

“A leader, for a change”. Dat was de campagneleuze van Jimmy Carter tijdens de presidentsverkiezingen in 1976. Ook toen bevond Amerika zich in een economische én een morele crisis. Hoog tijd voor verandering. Carter presenteerde zich als eenvoudige, eerlijke en betrouwbare pindaboer…en hij won!

Dat Amerika zich helemaal of grotendeels terugtrekt uit Irak, dat staat nu wel vast. Obama beloofde in zijn campagne de Amerikaanse troepen binnen zestien maanden terug te halen. Maar hoe doe je dat – hoe organiseer je een eervolle aftocht?

De Olympische Spelen van 2028 in Nederland, kan het? De premier wil het, de Koningin noemde het in de troonrede. Volgende week vergadert het NOC-NSF met de sportbonden over de voortzetting van het Olympisch Plan 2028. Andere Tijden kijkt terug naar een eerdere poging: Amsterdam 1992.

Naakt, met een riem vastgebonden aan de muur van een kale kamer. Het beeld van de zwakzinnige Jolanda Venema staat in 1988 in de krant en werkt als een schok. In één klap ziet het hele land de misstanden in de zorg voor verstandelijk gehandicapten.

Het was een hoogtepunt in de carrière van Herman Kuiphof; de mistwedstrijd Ajax-Liverpool in 1966. Als hommage aan de overleden sportcommentator herhaalt Andere Tijden vanavond de uitzending over de wedstrijd die iedereen zag, maar niemand heeft gezien...

Bij het ontwerp van Lelystad overheerste Hollandse nuchterheid. Het was de eerste stad die helemaal op de tekentafel ontstond maar architectonische hoogstandjes kwamen er niet aan te pas. "Lelystad is om in te wonen, niet om naar de kijken", aldus ingenieur Tellegen die aan de wieg stond van de nieuwe stad in de Flevopolder.

Toen het IJzeren Gordijn er nog was, smokkelden Nederlanders op alle mogelijke manieren het Woord van God naar het Oostblok. Als dekmantel vrolijk met de kinderen op vakantie, terwijl de dubbele bodem van de kampeerwagen vol lag met bijbels. Maar de Stasi hield ze in de gaten!

Een bonte stoet bekende Nederlanders trad op voor het goede doel. De presentatie was in handen van jonge omroepsters als Mies Bouwman, Karin Kraaykamp en Yoka Berretty. ‘Redt een Kind’ de allereerste inzamelingsactie op televisie, 1959. Voor Algerijnse vluchtelingen in Marokko.

Miljoenen alleenstaanden zoeken heel modern een partner via internet. Maar zo modern is dat niet. Al in de jaren 60 kozen 20.000 Nederlandse studenten een date of zelfs een huwelijkskandidaat via de computer. Operation Match: het eerste ‘dating per computer’-programma ter wereld. Een studentengrap die ongedachte ernst kreeg.

Vrolijk én naief, zo schetst de adviseur van John F. Kennedy de eerste dagen in het Witte Huis. De jonge president kon nog lachen om de zichtbare sporen van zijn voorgangers maar kreeg ook al snel te maken met een lastige politieke erfenis. Andere Tijden gaat, aan de vooravond van de inauguratie van Obama, met Kennedy een nieuw tijdperk in. Ready for a change. .

Breezerseks en overlast, het kabinet werkt aan beleid want onze jeugd is losgeslagen en hangt almaar op die ene hangplek, net als vlak na de oorlog. Ook toen was er de ‘verwildering’ van de jeugd, die maar niet deugt. De jeugd van tegenwoordig.

Je zal maar jong zijn geweest in de jaren ’80: Geen werk, geen toekomst, geen idealen. Wel angst voor de bom en zelfmoordplannen. Jongeren van de ‘No Future generatie’ spuiden hun ellende in een VPRO programma en Andere Tijden zoekt ze nu weer op. Kwam het nog goed??

Image en publicity, provo’s daagden in de jaren zestig autoriteiten uit en cameraploegen uit de hele wereld keken toe. Nooit hadden ze zoiets meegemaakt, een provocerende en politiek geëngageerde jeugd! Andere Tijden over de rondedans tussen Provo, de buitenlandse pers en de politie.

Massaontslagen: de kranten staan er vol van. Begin jaren ’80 hebben we het eerder meegemaakt, toen stond de halve Rotterdamse wijk Heijplaat in een dag op straat, 1300 man. Wie nog wel mocht werken schaamde zich voor de buren. Een blik op ons voorland? Wen er vast aan in Andere Tijden.

HOLLAND luidt heel simpel de titel van het album van de Beach Boys. Opgenomen tussen de koeien in Baambrugge. De wereldberoemde band wilde weg uit het hectische Los Angeles en kwam naar het dorpse, boeren Nederland. Maar er moest wel wat mee. Apparatuur, vrouwen, kinderen en personeel werden in 1972 ingevlogen voor het Hollandse avontuur…..

Stukken in de krant en vragen in de kamer. Het is twintig jaar geleden dat er in ons land een rel ontstond over een wetenschappelijke vondst van Dick Swaab. Een hersenknobbel die bij homo’s groter was dan bij anderen. Was het waar? En mocht je het wel zeggen? De knobbel van Swaab in Andere Tijden.

Dienstmeisjes voor dag en nacht, ze waren vaak pas 12 en moesten het huis uit om geld te verdienen. Andere Tijden over meisjes op het platteland van Groningen die ‘in betrekking’ gingen.

Hij was de stem van naoorlogs Nederland, uit duizenden te herkennen uit het Polygoon-journaal. Andere Tijden over Philip Bloemendal, de man die ons land aan ons liet zien.

Na de Surinaamse staatsgreep in 1980 duiken al snel de eerste geruchten op over de rol die Nederland hierin speelde. In Andere Tijden verbreken de betrokkenen van toen het stilzwijgen.

Voor Nederlandse artsen was de oorlog vol dilemma’s . Wat te doen met een gewonde Duitse soldaat, of een mand baby’s uit Westerbork? In Andere Tijden vertellen artsen hun verhaal .

Kinderen mochten niet weten wie hun ouders waren, de ouders zelf moesten op zoek naar de ‘enige ware’. Andere Tijden over de dwang binnen een sekte die de wereld beter wilde maken.

Ze werden uitgekozen op intelligentie, moed en raskenmerken: Nederlandse jongens, opgeleid om ooit hooggeplaatste nazi’s te worden. Andere Tijden over de Reichsschule, de school die een nieuwe elite moest voortbrengen.

Het landskampioenschap kan de Alkmaarse voetbalclub AZ nauwelijks nog ontgaan. Andere Tijden blikt terug op het vorige kampioenschap van 1981 en laat zien wat er voor nodig is om van een provincieclub een topclub te maken.

‘Nederland is vol’ zo luidde het motto van de Centrumpartij in de jaren ’80. Van alle kanten kwam het tegenoffensief, desnoods met gebruik van geweld. In Andere Tijden het woord aan partijprominenten én tegenstanders van toen.

Vanuit Londen klonk, tijdens de oorlog, elke dag Radio Oranje. Bezet Nederland maakte kennis met Jetje van Oranje, De Watergeus en 'Bob' den Doolaard. Andere Tijden over de Stem van Strijdend Nederland

Tijdens een televisieopname in 1979 wordt Helmut Kohl vijandig bejegend door het Nederlandse publiek. Duitsland reageerde verontwaardigd.

In Nijmegen bestormden vrouwen in 1980 de seksbioscoop 'Le Paris', om te protesteren tegen porno. Andere Tijden over de vrouwenbeweging, die in opstand kwam tegen de seksualisering van de samenleving. Bekijk via deze website alvast het debat "Vrouwen en pornografie" zoals dat in 1981 door het VPRO-programma Tijdverschijnselen werd uitgezonden. 'Vrouwen tegen porno' (uitzending 28 mei) is de laatste aflevering van dit seizoen.