Andere Tijden Sport

Iedereen kent Fanny Blankers-Koen en Ellen van Langen. Maar Nederland bracht nóg een gouden atlete voort: Ria Stalman. Zij won op de Spelen van 1984 in Los Angeles goud op het onderdeel discuswerpen. Een medaille die altijd met argwaan is bekeken. Verschillende keren is zij beschuldigd van dopinggebruik. De nu 64-jarige Stalman gaat voor het eerst sinds 1984 terug naar het Olympisch Stadion van Los Angeles. Ze spreekt openhartig over de achterdocht en de vragen die haar al haar hele leven achtervolgen. In een emotionele reis bezoekt Stalman de plekken die van belang waren voor haar succes. En ontmoet ze haar vriendin én directe concurrente, de Amerikaanse Leslie Deniz, die in 1984 het zilver pakte.

De Friezin Atje Keulen-Deelstra uit Irnsum won begin jaren zeventig vier keer de wereldtitel allround. Ze was in de dertig en moeder van drie kinderen. De zorg voor die kinderen kwam in de wintermaanden neer op haar man Jelle en zijn ouders. Dat zorgde voor de nodige ophef in Nederland. Onbedoeld werd 'Us Atsje' een voorloper van de vrouwenemancipatie. De prestaties van Keulen-Deelstra zorgden tegelijkertijd voor ongekende vreugdetaferelen in haar Friese geboortedorp. Andere Tijden Sport vond veel amateurbeelden van die inhuldigingen terug. En exclusief voor Andere Tijden Sport maakte de Friese zanger-componist Meindert Talma het 'Atje-lied'.

Autocoureur Arie Luyendijk zag het niet meer zitten. De autocoureur uit Sommelsdijk was in Europa op een dood spoor beland. 'Waarom ga je het niet in Amerika proberen?', adviseerde zijn vader Jaap. Luyendijk vertrok en won jaren later, in 1990, de spectaculaire Indy 500, de grootste eendaagse sportwedstrijd van de Verenigde Staten. Hij groeide in Amerika uit tot een waar race-icoon. We keerden met Luyendijk terug naar de plek waar hij zijn grootste zege boekte en een fortuin vergaarde.

Ooit zat er 22 jaar tussen twee Elfstedentochten. Na de roemruchte tocht van 1963 duurde het liefst 22 jaar voordat er, in 1985, weer een tocht gereden kon worden. In die tussenperiode was Jan-Roelof Kruithof onoverwinnelijk. Vanaf 1974 won de oersterke architect uit Havelte liefst negen Alternatieve Elfstedentochten. Toen het er in 1985 eindelijk weer van kwam, was Kruithof inmiddels 48 en over zijn hoogtepunt heen. Toch zette hij alles op alles, en hield lang stand in de kopgroep. Totdat hij op de lange kluunplek in Kimswerd tot twee keer toe viel, waardoor aan een droom van 22 jaar keihard een einde kwam.

In 1963 raakt Nederland voor het eerst in de ban van de Europa Cup als Feijenoord - toen nog met een ij - in zegetocht over het continent trekt. Na heroïsche duels rolt voor de halve finale Benfica uit de koker. De regerend Europees kampioen met illustere namen als Eusebio, Torres en Coluna, spelers die men bewondert in het Polygoonjournaal. Wim Hollander - garagechef bij Het Vrije Volk - lanceert op de krant het idee om voor de return met de boot naar Lissabon te gaan. Als het in De Kuip 0-0 blijft, stromen de aanmeldingen binnen. De jaren 50 zijn voorbij. Welvaart gloort. De mensen hunkeren naar de finale en naar avontuur. Ook een tweede schip is in geen tijd volgeboekt. En of het nu 'Mijnheer' Cor Steyn, Johnny Kraaijkamp, Jaap Valkhoff of Max van Praag is, geen artiest zegt nee. Op 4 mei wordt het orgel van Cor Steyn aan boord gehesen en vertrekken de Groote Beer en de Waterman van de Lloydkade met in totaal 1500 supporters naar Lissabon. Duizenden langs de Nieuwe Waterweg zwaaien hen uit. "Alsof de koningin voorgoed vertrekt," verzucht iemand langs de kant. Feijenoord is een zaak van nationaal belang. Raadsvergaderingen worden uitgesteld; Toon Hermans verzet zijn show. 'Hand in Hand' is het nieuwe volkslied. Cor Steyn speelt het op de heenreis volgens eigen telling al 957 keer. Andere Tijden Sport toont voor het eerst beelden in kleur van het leven aan boord en maakt met Ida, Jan, Louis, Aad en Henk een 'boatmovie' over een ontluikende liefde, hoeren in de sloepen, jeneversmokkel en foto's die met duiven naar de krant worden gestuurd. Met oud-spelers 'Beertje' Kreijermaat en Eddy Pieters Graafland keren we terug naar de oevers van de Taag waar zij destijds tot tranen toe geroerd de supporters opwachtten. Gevangen in het tegenlicht galmt 'Hand in Hand' weer over het water. "In de kleedkamer hadden we het nóg over de boten," zegt Kreijermaat. De wedstrijd ging verloren, maar zij waren erbij toen het Legioen werd geboren.

In 1997 treedt Co Adriaanse aan als hoofdtrainer van Willem II. Co was tot dan toe hoofd Jeugdopleiding bij Ajax. In Tilburg haalt hij de bezem erdoor, want het moet allemaal een stuk professioneler. Er komt een hek om het trainingsveld, onorthodoxe trainingsmethoden worden ingevoerd, gedetailleerde gedragsregels ingesteld en de koffiejuffrouw moet eraan geloven. Resultaat heeft het wel: in Co's eerste jaar eindigt Willem II in de eredivisie op de vijfde plaats, het jaar daarop zelfs op de tweede. En dus speelt de Brabantse provincieclub in het daaropvolgende seizoen in de Champions League. Andere Tijden Sport sprak over de straffe hand van Co Adriaanse met onder anderen Adriaanse zelf, met Arno Arts, de toenmalige linkermiddenvelder, én met de koffiejuffrouw.

De kwalificatiereeks voor het EK van 1984 in Frankrijk. Het Nederlands elftal staat er riant voor: Spanje zou Nederland immers alleen nog voorbij kunnen door in de allerlaatste groepswedstrijd met maar liefst elf doelpunten verschil te winnen van Malta. Vier dagen later wint Spanje. Met 12-1. Oranje uitgeschakeld. Hoe kon dat gebeuren? Omkoping? Een EK zonder Oranje. Voor het laatst gebeurde dat 32 jaar geleden. Met nog een duel te spelen stond het Nederlands elftal er riant voor. Tot, op 21 december 1983, het Spaanse elftal Malta vermorzelde: 12-1. Spanje ging naar het EK84 in Frankrijk en Nederland likte thuis de wonden. Sindsdien hangt er een zweem van omkoping rond die wedstrijd. Hoe was bijvoorbeeld de rol van keeper John Bonello. En wat heeft de KNVB ondernomen? Andere Tijden Sport ging op Malta op onderzoek uit en stuitte op onverwachte zaken.

De Amsterdamse PSV'er Jan van Beveren geldt als de beste Nederlandse keeper ooit. Toch speelde hij nooit op een EK of WK. Hoe kwam dat? Een bekende verklaring is dat het niet boterde tussen Van Beveren en Johan Cruijff. Was dat ook zo? Andere Tijden Sport zocht naar een antwoord en sprak met onder anderen Johan Neeskens, Wim van Hanegem, Kees Rijvers en met de broer van Jan van Beveren, Wil

In de slotweek van de Tour de France van 2007 maakte Michael Rasmussen zich op voor de laatste bergetappe. De Deense kopman van de Rabobank-ploeg droeg op 25 juli al tien dagen de gele trui en de eindoverwinning lag voor het grijpen. Totdat hij ’s avonds op staande voet werd ontslagen. Andere Tijden Sport kijkt terug. Speciaal voor een reconstructie van Andere Tijden Sport gaat de Deen terug naar de Pyreneeën, waar hij voor het eerst sinds die noodlottige dag, negen jaar geleden, weer met de fiets de Aubisque beklimt. Wat is er toch gebeurd in die laatste 36 uur van Michael Rasmussen in het shirt van Rabobank? Aan het woord komen ook zijn toenmalige ploeggenoten Thomas Dekker en Michael Boogerd alsook Erik Dekker, een van zijn ploegleiders. Daarnaast spreken voor het eerst leden van het Rabobank-crisisteam zich uit en wordt nog duidelijker wat zich indertijd achter de schermen heeft afgespeeld.

Zij was zonder twijfel de meest flamboyante atlete die ooit op de atletiekbaan verscheen. Met haar lange kleurige nagels en in gewaagde outfits van eigen ontwerp snelde ze op de Olympische Spelen van 1988 in Seoul naar drie keer goud (100 meter, 200 meter en 4 x 100 meter) en één keer zilver (4 x 400 meter). Die gouden 200 meter liep ze in een wereldrecordtijd. Eerder dat jaar had ze al het wereldrecord op de 100 meter gelopen. Nooit rende een vrouw sneller. Florence Griffith Joyner geldt daarmee nog steeds als de snelste vrouw op aarde. Ze overleed in 1998, 38 jaar jong. Over haar dood, en ook over haar prestaties, doen allerlei verhalen de ronde. Vier jaar voor haar dood was wereldster Florence Griffith met haar man Al Joyner een week in Nederland voor het programma Stappen met Angela van de AVRO. Samen met Angela Groothuizen ging Flo-Jo schaatsen op natuurijs en reikte ze prijzen uit aan succesvolle atleten in de Amsterdamse Bijlmermeer. Ook was er een ontmoeting met de Nederlandse atletiekkoningin Fanny Blankers-Koen. Deze unieke beelden komen terug in de uitzending van Andere Tijden Sport. Verslaggever Kees Jongkind ging ook naar Californië en ontmoette daar weduwnaar Al Joyner. Verder bezocht hij er Flo-Jo's graf. In Nederland verklaren sprintster Nelli Cooman, atletiektrainer Henk Kraaijenhof en sportcommentator Theo Reitsma het fenomeen Flo-Jo.

Ze was veertig jaar geleden een van de zeer weinigen die weerwerk konden bieden aan de oppermachtige DDR-zwemsters. Maar in geen van de finales die ze zwom op EK's, WK's en Olympische Spelen kwam Enith Brigitha (1955) verder dan brons of zilver. Altijd was er goud voor een zwemster uit Oost-Duitsland. Zo was in Montreal, op de Spelen van 1976, de 17-jarige Kornelia Ender ongenaakbaar: ze won vier keer goud en werd daarmee de Koningin van Montreal. Nooit spraken Brigitha en Ender met elkaar: voor DDR-sporters was contact met de 'Klassenfeind' immers streng verboden. Maar nu - veertig jaar later - heeft Andere Tijden Sport een ontmoeting gearrangeerd tussen de twee tegenpolen.

Eind jaren zeventig en in de jaren tachtig leek geen sport zo populair als het windsurfen. Een zeil en een plank, water en wat wind, logisch dat de sport in Nederland een hoge vlucht nam. Op de meren en langs de kust was er geen ontkomen aan en op enig moment hadden zelfs een miljoen mensen een zeilplank in huis. Degene die de opkomst van de sport als geen ander belichaamde was Stephan van den Berg, een tieneridool van wie de poster in menige jongens- én meisjeskamer naast die van Doe Maar hing. De jonge Stephan las in de Waterkampioen van de ANWB over de Amerikaan Robbie Naish, die als dertien(!)jarige wereldkampioen was geworden in de nieuwe sport die windsurfen toen nog was. 'Dat wil ik ook', dacht Stephan, die letterlijk op het water was opgegroeid: het gezin Van den Berg woonde in een woonark in Hoorn en de vakanties werden doorgebracht op een boot. Stephan nam een krantenwijk, kocht een plank, peddelde zo vaak hij kon door het sluisje het IJsselmeer op en surfde tot de zon onder ging. In 1980, toen hij achttien was, kwam zijn droom uit: hij won z'n eerste van vier wereldtitels. En vier jaar later, op de Olympische Spelen van Los Angeles - de eerste waar windsurfen onderdeel van was - won hij meteen goud. Acht miljoen mensen zagen hem in de televisieshow van Mies Bouwman; windsurfwedstrijden langs de Hollandse kusten trokken zomaar 150.000 belangstellenden.