Andere Tijden Sport

Reinier Paping, Evert van Benthem en Henk Angenent. In de Nederlandse sportgeschiedenis nemen zij een unieke plek in. Ze wonnen immers de meest aansprekende sportwedstrijd die je in ons land kunt winnen: de Elfstedentocht. Van Benthem won hem zelfs twee keer: in 1985 en 1986. Om de jaarlijkse stoet van fans te ontvluchten emigreert Van Benthem met zijn gezin in 1999 naar Canada. Daar wordt de schaatsheld weer de boer die hij wil zijn. Reinier Paping, de glorieuze winnaar van de barbaarse Elfstedentocht van 1963, is inmiddels 86. Andere Tijden Sport hoort van hem dat hij graag nog eens Evert van Benthem, in 1985 na 22 lange jaren zijn opvolger als winnaar van de Elfstedentocht, in Canada zou willen opzoeken. Ook Henk Angenent, in 1997 winnaar van de voorlopig laatste Tocht der Tochten, voelt daar wel wat voor. Zo gezegd, zo gedaan. Andere Tijden Sport gaat met Paping en Angenent op bezoek bij Van Benthem in Canada. Het wordt een memorabele ontmoeting van drie Elfstedenhelden in een winters landschap.

In 2006 vindt een tragisch ongeluk plaats tijdens de Volvo Ocean Race, de zwaarste en langste zeilwedstrijd ter wereld. Hans Horrevoets, de ervaren zeiler van de ABN AMRO 2, slaat tijdens een zware storm op de Atlantische Oceaan overboord. De andere zeilers zetten alles op alles om Hans uit het water te halen. Daarin slagen ze uiteindelijk, maar ze kunnen het leven van Hans niet meer redden. Hoe kon het gebeuren? Was het pech? Voelde Horrevoets zich te verantwoordelijk voor de grotendeels jonge bemanning? Andere Tijden Sport maakte een reconstructie van de fatale reis. Aanvankelijk loopt alles op rolletjes. De negen maanden durende zeiltocht kent vele tussenstops en de 'jongerenboot' van ABN AMRO 2, met Horrevoets als ervaren rot, doet het verrassend goed. Zijn vriendin Petra van Rij komt regelmatig over met dochter Bobby. En in Kaapstad raakt ze zwanger van een tweede kindje. In de zevende etappe, van New York naar Portsmouth, gaat het mis. Andere Tijden Sport praat o.a. met de zeilers die erbij waren, met Roy Heiner, sportief directeur van de Nederlandse ploeg en vriend van Horrevoets, en met Petra.

In 1992 wint Bart Veldkamp goud op de 10 kilometer tijdens de Olympische Winterspelen van Albertville. Hij verlost Nederland daarmee van een trauma. Sinds 1976 (Piet Kleine) haalde het Nederlandse mannenschaatsen nooit meer een gouden medaille op de Spelen. Veldkamp maakt deel uit van de 'Haagse bende', een groep jonge schaatsers, met ook Ben van der Burg en Thomas Bos, die eind jaren tachtig vanuit schaatsbaan De Uithof Nederland verovert. Veldkamp is een perfectionist en een twijfelaar. En wat weinig mensen weten: hij gaat geregeld gebukt onder faalangst. Voor de Spelen van 1992 heeft hij zich minutieus voorbereid. Hij verblijft in het hooggelegen Davos, ideaal vanwege zijn astma, en reist pas laat af naar Albertville. Daar gaat eerst alles mis: zijn 5 kilometer mislukt omdat hij in tegenstelling tot zijn concurrenten op ‘schuurpapier-ijs’ rijdt. Het chagrijn is groot. Bart is koortsig en voelt zich beroerd. Het dagboek dat hij bijhoudt spreekt boekdelen. “Als ze me nu zouden neerknallen, zou ik het niet eens erg vinden.” Maar hij herpakt zich wonderwel. Andere Tijden Sport reist met Bart Veldkamp van Davos naar Albertville, dezelfde reis die hij in 1992 maakte, en neemt hem mee terug naar het mooiste moment in zijn carrière.

Was hij een angsthaas of juist moedig? Acht jaar geleden neemt bobsleepiloot Edwin van Calker een van de meest besproken beslissingen in de Nederlandse sportgeschiedenis. Op het allerlaatste moment besluit hij niet van start te gaan met zijn viermansbob tijdens de Olympische Winterspelen van Vancouver 2010. Hij vindt de baan te onveilig. Vooral Bocht 13 is berucht. Daar, maar ook in andere bochten, zijn bij de trainingen van het bobsleeën, rodelen en skeleton, al vele ongelukken gebeurd. En bij een training nog vóór de start van de Spelen verongelukt een Georgische rodelaar op de Olympische baan. Van Calker weet het zeker: hij is niet van plan zijn leven en dat van zijn teamgenoten in de waagschaal te stellen. De beslissing slaat in als een bom. In één klap verandert hij van medaillekandidaat in de nationale kop van jut. Andere Tijden Sport reconstrueert de gebeurtenissen die leidden tot deze beslissing. Edwin van Calker en zijn broer en toenmalig teamgenoot Arnold van Calker keren terug op de baan waar hun Olympische droom veranderde in een nachtmerrie.

Het wordt The Miracle on Ice genoemd. De overwinning van het Amerikaanse ijshockeyteam op de onverslaanbaar geachte Sovjet-Unie tijdens de Olympische Winterspelen van 1980 in Lake Placid. Terwijl de Koude Oorlog op zijn hevigst is, sleept Team USA een nooit verwachte gouden medaille in de wacht. The Miracle on Ice valt samen met de hoogtijdagen van het Nederlandse ijshockey. Ook wij zijn erbij, die Winterspelen, voor de eerste en enige keer. Het Nederlandse ijshockeyteam hoort, mede dankzij de inbreng van diverse 'Canadese Nederlanders', tot de beste acht van de wereld. Natuurlijk hebben wij niets van doen met The Miracle on Ice. Of toch wel? In aanloop naar de Spelen traint het team van de Sovjet-Unie diverse keren in Nederland. De Zweedse bondscoach van Nederland, Hans Westberg, ontwikkelt een strategie om de Red Army te bestrijden. Hij houdt een boekje bij waarin één vraag centraal staat, een vraag die de hele ijshockeywereld in die periode bezighoudt: hoe versla je de Russen? De Amerikaanse coach, Herb Brooks, is dan ook zeer geïnteresseerd in dat boekje. Andere Tijden Sport over ijshockey in tijden van oorlog.

In mei 2018 vindt de Giro plaats, de Ronde van Italië. Tom Dumoulin, vorig jaar de eerste Nederlandse winnaar, gaat proberen zijn titel te prolongeren. Het scheelde niets of niet Dumoulin maar Erik Breukink was de eerste Nederlandse winnaar geweest. Terug naar 1989. Negen jaar na Zoetemelks Tourzege gaat opnieuw een Nederlander een grote ronde winnen. Na een derde en tweede plek in het Giro-eindklassement rijdt Erik Breukink in 1989 al een paar dagen soeverein in het roze. Het spookt in de Dolomieten, maar net als een jaar eerder in de legendarische helletocht over de Gavia blijkt hij de omstandigheden het beste te verteren. Met nog twee tijdritten op het programma, zijn specialiteit, hoeft hij nog maar één colletje over. Dan gaat het mis. Andere Tijden Sport reconstrueert Breukinks fatale dag.

Dertig jaar geleden is het: het nietige KV Mechelen wint onder leiding van Aad de Mos ten koste van Ajax de Europacup II. Het is een titel met een verhaal. De geboren Hagenees Aad de Mos start zijn trainerscarrière in het betaald voetbal bij Ajax in 1980. Hij neemt in De Meer eerst de A1 en het tweede onder zijn hoede. In 1982 benoemt het bestuur hem tot hoofdtrainer. De Mos sluit de club in zijn hart vanaf het eerste moment dat hij de vier rode letters AJAX vanaf de Middenweg ziet. En hij boekt successen. Hij wordt kampioen in 1983 en is in 1985 hard op weg naar een tweede titel tot hij wordt ontslagen. Vijf wedstrijden voor het einde. Aankomende sterren als Van Basten, Rijkaard en Van 't Schip rebelleren tegen hun trainer. Het bestuur laat hem vallen. De Mos zoekt zijn heil in Mechelen en met succes. Andere Tijden Sport belicht de Amsterdamse jaren van De Mos en gaat met hem terug naar België. In de spelonken van het oude stadion 'Achter de Kazerne' ontvouwt zich het verhaal achter het Mirakel van KV Mechelen, dat in het seizoen '87/'88 als debutant in zegetocht door Europa trekt. Met als apotheose de finale in Straatsburg. Tegen Ajax. De ultieme kans voor Aad de Mos om zijn gram te halen op de mensen die hem drie jaar daarvoor zonder scrupules een bijna zekere landstitel ontnemen.

In 2002 levert het Zuid-Koreaanse voetbalelftal een unieke prestatie door in eigen land de halve finale te bereiken van het WK Voetbal. Dat gebeurt onder leiding van Guus Hiddink, die sindsdien een nationale held is in het Aziatische land. Het is dan ook niet zomaar iets dat Hiddink klaarspeelt. Vier jaar na zijn topprestatie met Oranje (halve finalist in 1998), evenaart hij deze prestatie met een land dat voordien nog nooit een wedstrijd heeft weten te winnen op een WK. Het succesverhaal begint op het moment dat Hiddink benaderd wordt. Hij stelt onmogelijke eisen, maar heeft buiten de vastberadenheid van de Koreanen gerekend, die bijna al zijn sportieve voorwaarden inwilligen om hem binnen te halen. Andere Tijden Sport reconstrueert de wijze waarop Zuid-Korea Guus Hiddink veroverde – en Hiddink vervolgens Zuid-Korea.

Op 14 juni is het zover. Dan begint in Rusland het WK Voetbal. Het Nederlands elftal heeft zich zoals bekend niet geplaatst. Wel zien we veel in Nederland opgegroeide jongens op het WK. Bij Marokko... Tegenwoordig kiezen topspelers met een Marokkaans paspoort eerder voor Marokko dan voor Oranje. Dat was niet altijd zo. De eerste Marokkaanse Nederlander in Oranje is Dries Boussatta. Hij debuteert in 1998 in het Nederlands elftal. Hij is er trots op. Maar tijdens Nederland-Marokko, in 1999, wordt hij continu uitgefloten door jongens met eenzelfde achtergrond als hij. Spreekkoren zijn niet nieuw voor Boussatta, maar dit is andere kost. Andere Tijden Sport organiseert een ontmoeting tussen Boussatta en vijf van die jongens van destijds. En praat met Co Adriaanse (oud-gymleraar van Dries), Willem van Hanegem (zijn oud-trainer bij AZ) en Najib Amhali (fan van Dries). Welke keuze zou Dries nú maken? En wat adviseert hij zijn dochter, talentvol voetbalster, als ze straks misschien voor dezelfde keuze komt te staan?

Wat was er gebeurd als Rob Rensenbrink tegen Argentinië niet tegen de paal had geschoten maar had gescoord? Was Nederland in 1978 dan echt wereldkampioen voetbal geworden? Om die vraag te beantwoorden reist Andere Tijden Sport met oud-internationals Arie Haan en Ernie Brandts terug naar Argentinië. Zij zijn ervan overtuigd dat oranje de wereldtitel nooit kon winnen omdat de militaire machthebbers het toernooi manipuleerden ten faveure van het thuisland. De twee ontmoeten hun tegenstanders in de finale en praten met slachtoffers van het regime van Jorge Videla. Zijn de Argentijnen wel trots op deze wereldtitel? Wat wisten de Argentijnse spelers van de verschrikkingen die op dat moment plaatsvonden? Waarom applaudisseerden de ‘dwaze moeders’ voor de spelers van het Nederlands elftal?

In de maand juli, tijdens Wimbledon, wijdt Andere Tijden Sport een uitzending aan Betty Stöve. Betty Stöve is zonder twijfel Nederlands beste tennisspeelster ooit. Ze is winnares van liefst tien grandslamtoernooien, waarvan zes in het vrouwendubbelspel en vier in het gemengd dubbelspel, en behoort in de jaren zeventig tot de absolute top. Heel bijzonder is dat zij vanaf het prille begin van haar carrière is gefilmd door haar vader. Met dat historisch filmmateriaal als uitgangspunt maakte Andere Tijden Sport een portret van een schuchter meisje dat uitgroeit tot Nederlands eerste grote tennisvedette bij de vrouwen. Over haar weg naar de top, haar strijd voor de emancipatie van het vrouwentennis en haar hoogtepunt in 1977, als ze in maar liefst drie Wimbledon-finales staat. Met o.a. Betty Stöve, Billie Jean King, Virginia Wade en Martina Navratilova.