University of Flanders

Ben jij zo iemand die Sportmagazine verslindt? Of elke week naar Extra Time kijkt en zelfs Filip Joos onder tafel praat met voetbal-, wielren-, basket- of andere statistieken? En denk je daarom dat je na het WK eindelijk dat zwembad in je tuin kan aanleggen dankzij enkele weldoordachte gokjes op de juiste matchen? Of is de kans groter dat je je huis moet verkopen na wat sportgokjes te veel? Prof. dr. Bram Constandt (UGent) doet onderzoek naar sportgokken en voor iedereen die weleens een gokje waagt of het van plan is: kijk toch maar eens naar deze video! En nee, hij gaat niét vertellen dat je niet mag gokken...

Sommige dino's waren gigantisch - 25 keer zo groot als olifanten. De gemiddelde mens wordt ook elk jaar groter. Is het dan een kwestie van tijd (een paar honderd miljoen jaar of zo) voor mensen zo groot zijn als dino's? Dr. Koen Stein is paleontoloog aan de VUB. In het Museum voor Natuurwetenschappen liet hij ons zien waarom dino's zo groot konden worden en het ons wat méér moeite dan tijd en wat extra boterhammen zal kosten.

Vallen blaadjes tegenwoordig later van de bomen nu de zomers warmer en langer worden? Dat onderzoekt plantenecoloog prof. dr. Matteo Campioli (UAntwerpen). Want momenteel weet eigenlijk niemand echt hoe bomen beslissen wanneer ze hun bladeren moeten loslaten. We weten het nog niet... want Matteo gaat dit mysterie oplossen.

Reuzentomaten, extra zoete aardbeien, droogteresistente bananenplanten,... Het kan in theorie allemaal dankzij CRISPR-Cas, een techniek waarmee wetenschappers het DNA van planten en dieren kunnen aanpassen. Plantgenetici zoals Ramon de Koning (VUB) zijn er ook in praktijk mee bezig! We bezochten hem in de serres op het dak van de VUB waar hij kidneyboontjes kweekt... waar je geen windjes van moet laten!

Neen, het koudste plekje ter wereld bevindt zich niet in een uithoek op Antartica en zélfs niet in de verste krochten van het heelal. Het bevindt zich gewoon in Gent. In het labo van theoretisch fysicus Karel Van Acoleyen (UGent). Omdat het voor fysici superinteressant is om te zien wat er dan gebeurt, want bij die extreem koude temperaturen gedragen atomen zich heel bijzonder!

De Aarde ziet er in het echt helemaal anders uit dan op wereldkaarten. Rusland is ocharme maar een derde van Afrika, maar op de kaart ziet het er veel groter uit. Waarom passen ze die kaarten dan niet aan? Het antwoord op die vraag komt van de wiskunde. Meer bepaald van VUB'er Jonathan Mannaert.

Gerinkel, getuut, gezoem, gebrom, gekraak, gesuis... horen, terwijl er rondom jou alles stil is. Dat is tinnitus. Er is dan niet per se iets mis met je oren, 't is ook niet psychologisch, nee, het zijn je hersenen die die geluiden maken. Eén op 10 mensen heeft er last van. Professor Sarah Michiels is kinesiste aan de UHasselt en zij doet onderzoek naar waarom tinnitus anders (soms erger!) wordt tijdens het sporten. En naar of je tinnitus kan krijgen door hard op je tanden te bijten...

Musea... 't is toch iets raars hé. Twee uur in de rij staan om in hett Louvre even naar een teleurstellend kleine 'Mona Lisa' te kijken. Zijn musea eigenlijk passé? Museumonderzoeker Olga Van Oost, prof aan de VUB en directeur van Faro, verdedigt vanuit het Museum Dr. Guislain met vuur musea. Niet de stoffige en gedateerde. Maar de hedendaagse musea die je laten zien én voelen wat er in de wereld gebeurt.

Weet jij echt juist hoe een vagina eruitziet? Waar alles ligt? En... welke kleur, vorm, grootte, beharing... normaal is? Spoiler alert: de vagina's uit pornofilms én uit de biologieles zijn niét de gemiddelde of normale vagina's. Die zien er meestal heel anders uit. Prof. Els Elaut, seksuologe aan de UGent, vertelt je wat wél normaal is. En... dat we met vagina meestal vulva bedoelen. Vagina zit binnenin, vulva is de buitenkant ;-).

Als jij de nummer één wil worden in een sport, dan moet je daar het juiste spiervezeltype voor hebben! Je bent oftewel het trage type, of het snelle type, of iets tussenin. Een traag spiervezeltype zal nóóit een honderd meter sprint zal winnen. Nooit. Hoe hard ie ook traint. Bewegingswetenschapper Eline Lievens (UGent) legt je uit hoe dat komt en hoe je weet welk type jij bent. En dus, in welke sport jij de beste kan worden!

Wie lispelt, of ooit lispelde, weet het wel: die juiste "Vlaamse" s goed leren uitspreken is echt niet simpel. Maar hoe komt dat? En… is er eigenlijk echt iets mis met een beetje "slissen"? Professor Kristiane van Lierde (UGent) is logopedist en legt met veel mildheid uit waarom de s zo moeilijk is.

Algen... wie een visbokaal of vijver heeft kan erop sakkeren, maar dat doe je na het zien van deze video nooit meer. Want algen zijn geweldig. En al helemaal de kiezelwieren. Onder experts diatomeeën genoemd. En wij, bij Universiteit van Vlaanderen, voelen ons stilaan expert na een opnamedag met de echte.

Een depressie is een venijnige ziekte... Ze sluipt ongezien je leven binnen, maar ervan af geraken kost véél moeite. Antidepressiva kunnen helpen, therapie, soms zelfs ontstekingsremmers. Maar wat niet veel mensen weten is dat ook elektroshocktherapie kan helpen. Heel goed zelfs! En néé, dat is niét zoals in de (akelige) oude films. Psychiater Didier Schrijvers (UAntwerpen) helpt in het Universitair Psychiatrisch Centrum van Duffel zo tientallen patiënten per week. Met succes!

Dr. Céline Wessa is psychiater in het Universitair Psychiatrisch Centrum van Duffel. Maar ze doet ook onderzoek naar welke ontstekingsremmers kunnen helpen bij een depressie. Klinkt héél raar! Maar ja, als je een depressie hebt, is het een goed idee om te checken of je geen chronische ontstekingen hebt! Waarom? Dat legt dr. Wessa hier uit!

Hoor jij vaak dat je een babyface hebt? Moet jij nog altijd je ID tonen wanneer je een flesje wijn wil kopen? Of denken kennissen die je na lange tijd terugziet dat ze met je moeder/vader aan het spreken zijn? Sommige mensen verouderen biologisch écht sneller dan anderen. En dat ligt onder andere aan de lengte van je telomeren. Wat dat zijn, dat legt moleculair epidemioloog dr. Dries Martens (UHasselt) ons uit. En let goed op, want die telomeren, die wil je zo lang mogelijk lang houden.

Twenty years ago, after the wars in ex-Yugoslavia, the European Union said that the future of the western Balkan countries would be within the European Union. They would, as soon as possible, join the EU. Today, however, Serbia, Kosovo, Albania and the others, still don't belong to the EU. Why is that? Willen de huidige EU-landen dan geen verenigd Europa? Of willen deze landen het zelf niet meer? Vjosa Musliu is politicoloog aan de VUB en legt (in het Engels!) uit wat het probleem is.

Gletsjers over de hele wereld smelten aan een gigantisch tempo door de klimaatopwarming. Daardoor zal de zeespiegel een heel pak stijgen, tot wel 2 meter in 2300. Daarom zijn een paar glaciologen – dat zijn wetenschappers die gletsjers en ijs bestuderen – op het idee gekomen om gletjsers in te pakken met doeken, tegen het smelten. Hoe dat precies werkt, of het überhaupt wel haalbaar is en of er misschien betere ideeën zijn, daarover laat glacioloog Lander Van Tricht (VUB) zijn licht schijnen.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is erin geslaagd om een asteroïde van baan te doen veranderen. Het was eigenlijk een test. Voor stél dat er ooit een gigantisch levensbedreigende asteroïde zou afstevenen op onze aarde. Armaggedon in 't echt... Maar wat betekenis dat nu precies voor ons? Kunnen ze vanaf nu de wereld echt redden als dat nodig zou zijn? Astrofysicus Joris Blommaert (VUB) legt het aan de keukentafel bij Sven Speybrouck en Koen Fillet uit.

Als we wereldwijd méér zonnepanelen willen (en dat willen we, want topidee om de klimaatopwarming tegen te gaan), dan moet er nog 't één en ander veranderen aan de zonnepanelen van nu. Ze zouden best nog wat langer meegaan, efficiënter gefabriceerd worden, niet alleen op daken liggen en uit andere materialen gemaakt worden. Professor Bart Vermang, ingenieur aan de UHasselt, doet in Energyville onderzoek naar slimmere en betere zonnepanelen.

Hoe fijn is het om na een vermoeiende dag op kantoor in je pyjama te schieten en onder een dekentje een serie te bingen? Maar misschien trek je de volgende keer beter een jogging aan en doe je een work-out voor de tv.

Overkomt het jou ook wel eens? Je hebt een nieuwe jas nodig en je komt thuis met 2 paar schoenen en een broek. Of je kocht alweer theelichtjes terwijl je kast nog vol met kaarsen ligt. 't Is niet jouw schuld! Het is de schuld van professor Katelijn Quartier, retail expert aan de UHasselt. Want zij weet hoe je een winkel zo kan inrichten dat jij véél koopt. Waarom koop je zo vaak meer dan je nodig hebt?

Heel af en toe komt een minuscuul klein deeltje (véél kleiner dan die dikke atomen) vanuit de verste uithoeken van het heelal op Aarde terecht. 't Is te zeggen, het vliegt overal doorheen, dus ook doorheen de Aarde. Voor je "blueberry pancake" kan zeggen, is 't alweer weg. Dat deeltje heet "neutrino" en er zijn wetenschappers, zoals VUB-astronoom Krijn de Vries, die er hun levenswerk van maken die deeltjes te bestuderen. In de hoop zo méér te weten te komen over die verre, verre sterrenstelsels waar ze vandaan komen.

Wist jij dat internet tussen de VS en Europa onmogelijk zou zijn zonder optische kabels? Dat zijn kabels waar geen elektriciteit door gaat, maar licht. Betrouwbaar, stabiel en razendsnel. Maar wetenschappers willen altijd méér. Dus ze willen ook méér met licht kunnen doen. Dr. Koen Vanmol is ingenieur aan het fotonica-lab van de VUB. En hij houdt er zich bezig met petierige lenzen (niet zichtbaar met het blote oog!) in de meest rare vormen... Want daarmee kan hij licht temmen.

Het is geen plezante boodschap, maar het is helaas een feit: we zullen moeten stoppen met vlees eten. Want los van het dierenleed, kan de aarde het kweken van die hele vele dieren gewoon niet aan. De wereld gaat eraan kapot. Maar... gelukkig zijn er wetenschappers zoals Wim Soetaert. Als bio-ingenieur aan de UGent fabriceert Wim eiwitten die exact dezelfde zijn als die van kippenvlees of kalfsvlees. Waarom kweken we beter microben in plaats van dieren?

De meeste mensen weten wel wat bloedgroepen zijn. En ook dat je bij een bloedtransfusie het juiste bloed moet krijgen. Maar waarom? Wat gebeurt er als je het foute bloed krijgt? Professor Tessa Kerre is hematoloog aan de UGent en deelt met plezier haar oneindige kennis over bloed...

The tree of life, of gewoon: de stamboom van het leven... Het genie Darwin bedacht het idee voor het eerst, om alle leven ooit op aarde op een boom af te beelden. Maar de wetenschap is geëvolueerd sinds Darwin en dus ook die boom. Want nu hebben onze rechtstreekse voorouders, de archaea, daar ook een belangrijke plaats op gekregen. De arche-wat?! De archaea! De favoriete... euhm... diertjes (?!) van VUB-microbiologe dr. Rani Baes.

De voorbije maanden zit er zowat elke dag iets over chatGPT in het nieuws. Want chatGPT (en zijn concurrenten) schrijven voor jou wat je maar wil en hoe je het maar wil. Klinkt enerzijds geweldig, maar tegelijk vinden we het ook verontrustend. Maar... is dat ook zo? Geweldig en/of akelig? Hoogleraar communicatiewetenschappen aan de Arteveldehogeschool en UGent Kristin Van Damme legt uit hoe het zit met die chatGPT.

Niet te veel opvallen, eerlijk zijn maar niet ál te eerlijk, oogcontact maken wanneer je met iemand praat… Het zijn de ongeschreven regels van onze samenleving. Lastig, voor iedereen, maar toch net nog wat meer voor mensen met autisme. Orthopedagoog Ilse Noens (KU Leuven) en ervaringsdeskundige Ynske Reynaert vertellen hoe mensen met autisme zich in allerlei bochten wringen om zo ‘normaal’ mogelijk over te komen.

AI-computers kunnen van alles en heel ons leven lijkt erdoor te veranderen. Maar wist je dat ook de koers, snowboarden en voetbal erdoor zal veranderen? In 't beste geval: eerlijker, veiliger, sneller. Of... ook saaier? Amateurwielrenner en computerwetenschapper Steven Verstockt (UGent) gaat voor "veiliger", "sneller" en alleen maar leuker om naar te kijken!

Vier op de tien Belgen krijgt ooit kanker. Maar in Vlaanderen gebeurt ook ontzettend veel kankeronderzoek. Drie wetenschappers vertellen hoe ze elk vanuit hun eigen vakgebied mensen met kanker proberen te helpen. Prof. Maarten De Vos (KU Leuven) is ingenieur en zet AI in, dr. Giorgio Hallaert is neurochirurg aan het UZGent en behandelt mensen met hersentumoren en dr. Jolien Robijns (UHasselt) zorgt ervoor dat je na chemo zo snel mogelijk weer je mooie haren van daarvoor terugkrijgt.

Kunnen we, als de olie en het gas op zijn, even comfortabel blijven leven als nu? Of gaan we weer moeten leven zoals 200 jaar geleden? Komt de redding van wetenschappers en technologie? Marlies Van Bael is hoogleraar chemie en waterstof-expert aan de UHasselt, Griet Verbeeck is hoogleraar architectuur aan de Uhasselt en Johan Driesen is hoogleraar ingenieurswetenschappen aan de KU Leuven en ze vertellen vanuit hun expertise waar we nu staan en wat de mogelijkheden zijn.

Warme dagen… meer wil ik de Heer niet vragen… Of misschien toch wel: geen wespen, minder plakkerig zweet en geen criminelen die alles verpesten. Maar... lange leven de wetenschap en hun oplossingen! Bio-ingenieur Chris Callewaert (UGent) onderzoekt hoe je okselgeur en zweetvoeten tegen kan gaan, criminoloog Christophe Vandeviver (UGent) vertelt alles over waar en wanneer criminelen inbreken en allergoloog Christine Breynaert (KU Leuven) legt uit hoe (injecteren met) bijengif levens kan redden.

Word jij ook onmiddellijk wat depri als het woord "klimaatverandering" valt? En kies jij er dan ook voor om daar nog zo weinig mogelijk over te horen? Je bent niet alleen! En daarom vroegen wij aan prof. Wim Thiery, klimaatwetenschapper aan de VUB, of er ook iets positiefs over de klimaatverandering te zeggen valt.

Slimme computers: gaan ze ons overmeesteren? Dat lijkt wel mee te vallen.. Voorlopig beslissen ze enkel of jij een lening kan krijgen bij de bank, of die job… Tja, ook best al van grote invloed dus. Maar een voordeel: de computer is compleet objectief, trekt niemand voor, kijkt gewoon naar de feiten en of jij geschikt bent voor die lening of job. Supereerlijk dus. Of niet, professor datawetenschapsethiek David Martens, van de Universiteit Antwerpen?

Zodra de vakantie gedaan is, houden heel wat ouders elke dag hun hart vast. Want... komen mijn kinderen wel veilig aan op school? Zal dat pas écht gegarandeerd veilig kunnen als er enkel nog zelfrijdende auto's zijn? En kan je dan als "chauffeur" ondertussen een film kijken? Hoe lang duurt het nog voor die auto er is? Wel euh... volgens verkeersexpert Tom Brijs (UHasselt) is het niet waarschijnlijk dat die auto er óóit komt.

Don't try this at home (!), maar stél: je neemt een hoopje kikkerdril uit de rivier en je mixt die helemaal aan flarden in de smoothieblender. Dan heb je zonet de levende eicelletjes van mama-kikker brutaal dood gemaakt. Geen paniek, bij de Universiteit van Vlaanderen hebben we iemand gevonden die dat papje van dode celonderdelen opnieuw levend kan maken. Echt waar, van iets dood terug naar iets levends! Fysicus prof. dr. Lendert Gelens van de KU Leuven aan het woord!

Orka's, dolfijnen en walvissen raken steeds vaker de weg kwijt en komen in rivieren in het binnenland terecht. Of ze stranden, soms dood, soms levend aan de kust. Wat is er aan de hand met al die dieren? Prof Pieter Cornillie is morfoloog aan de UGent en toont ons in het Gentse morfologiemuseum wat er allemaal mis kan gaan met het oriëntatievermogen van deze dieren.