VPRO Backlight

Hoe kunnen wij onze digitale bestanden, zowel woord als beeld, behouden voor de toekomst? Onze beschaving draait tegenwoordig op steeds hogere toeren een tijd in van een ziekelijk korte aandachtsspanne. Deze trend zien we in de steeds snellere veranderingen in technologie, het korte termijn perspectief van het flitskapitalisme, de verkiezingskoorts die onze democratie gevangen houdt en hoe we zelf voortdurend afgeleid worden door het gevoel iets te missen en de noodzaak van multitasking.

Stel dat we iedereen in Nederland een basisinkomen geven, zonder voorwaarden. Klinkt te mooi om waar te zijn? Als we weten dat een deel van de bestaande banen gaat verdwijnen door robotisering en algoritmes, en dat het huidige stelsel van uitkeringen- en toeslagen te complex en beschuldigend en fraudegevoelig is, is het dan niet tenminste het onderzoeken waard?

Waar regeringen vastzitten in hun eigen ambtelijke logheid en partijpolitiek, bruisen de steden van energie, optimisme en daadkracht. Waar landelijke overheden falen worden veel problemen - op het gebied van milieu, armoede, voedselproductie en zorg - op stedelijk niveau sneller en in samenspraak met de burger opgelost. Wordt het dan ook niet hoog tijd om onze steden meer macht te geven? Wat gebeurt er als pragmatische burgemeesters het heft meer in eigen hand nemen en proberen hun stad - buiten de landelijke politiek om - tot bestuurlijk centrum te maken?

Groen Goud is terug. Het herstellen van ecosystemen levert namelijk niet alleen ecologische winst op, maar ook economische. Twee jaar geleden lieten de makers van Tegenlicht in de uitzending 'Groen Goud' zien dat het vergroenen van woestijnen heel goed mogelijk is. Zij volgden de Amerikaans-Chinese cameraman en ecoloog John D. Liu. Hij raakte in de ban van het herstel van landschappen toen hem gevraagd werd om de vergroening van het Löss-plateau in China te filmen. Hij filmde hoe een onherbergzaam, droog berggebied zo groot als Nederland omgetoverd werd tot een weelderige groene oase. De vergroening zorgde niet alleen voor ecologisch herstel maar ook voor economische bloei van de regio. Sindsdien reist John D. Liu de wereld over om mensen in andere landen te inspireren dit voorbeeld te volgen

Er is nieuw goud aan te boren via het internet en mogelijk in uw computer. Geheime achterdeurtjes, waar nog geen digitale sleutel voor is, worden verhandeld voor astronomische bedragen. In de cyber-wereldhandel waar geen regels gelden, heeft u geluk met “white-hat” hackers die waken over uw online veiligheid. Maar hun tegenhangers, de zogenaamde “black-hat” hackers, hebben belang bij een onveilig internet en verkopen veiligheidslekken aan de hoogste bieder. Zij zijn de hofleveranciers van veiligheidsdiensten en cyberdefensie. Wie zijn deze witte en zwarte tovenaars, die strijden om de heilige graal voor hackers: zero-days?

Er is nieuw goud aan te boren via het internet en mogelijk in uw computer. Geheime achterdeurtjes, waar nog geen digitale sleutel voor is, worden verhandeld voor astronomische bedragen. In de cyber-wereldhandel waar geen regels gelden, heeft u geluk met “white-hat” hackers die waken over uw online veiligheid. Maar hun tegenhangers, de zogenaamde “black-hat” hackers, hebben belang bij een onveilig internet en verkopen veiligheidslekken aan de hoogste bieder. Zij zijn de hofleveranciers van veiligheidsdiensten en cyberdefensie. Wie zijn deze witte en zwarte tovenaars, die strijden om de heilige graal voor hackers: zero-days?

Grote voetbalclubs worden gekocht door buitenlandse zakenmannen, die louter op geld belust zijn en geen emotionele band hebben met het voetbalverleden. Volkssport nummer één raakt in een identiteitscrisis. En wat doe je als je als supporter moet aanschouwen hoe jouw club van naam verandert, of je ineens rood in plaats van blauw als clubkleur hebt? Juist, zo goed en zo kwaad als het gaat het heft in eigen handen nemen. Deze protestbeweging staat misschien wel voor meer dan alleen voetbal.

VPRO Tegenlicht steekt de hand in eigen boezem. Na een langdurige lofzang op de deeleconomie kijken we nu wat ervan geworden is: waar liggen de kansen, en wat zijn de gevaren?

De rockster van nu schrijft intellectuele boeken. De Franse econoom Thomas Piketty en de Canadese milieuactiviste Naomi Klein reizen als supersterren de wereld rond om hun ideeën te verkondigen. Een uitweg uit de crisis door radicale veranderingen? Er verschijnen nieuwe sterren aan het pop firmament. Maar ze zingen niet, ze acteren niet, nee, ze schrijven boeken, intellectuele boeken. Over vermogensongelijkheid en de klimaatsverandering. Deze intellectuele sterren veroveren de wereld met overtuigende ideeën, die miljoenen mensen aanspreken.

In this VPRO Backlight story director Rob van Hattum investigates the frameworks that determine the boundaries of how we see smart and social robots.