VPRO Backlight

In Brabant staat een van 's werelds grootste aanjagers van technologische vooruitgang: ASML. Het levert machines die chips maken op een schaal van maar enkele nanometers. En de wereld schreeuwt om chips. VPRO Tegenlicht kreeg toegang tot het reilen en zeilen bij het high-tech bedrijf.

Christiaan Triebert en zijn zoektocht naar de waarheid. Kan een nieuwe manier van onderzoek doen het vertrouwen in de journalistiek herstellen? De jonge Nederlandse New York Times-journalist Christiaan Triebert gelooft van wel. Hij maakte naam bij onderzoekscollectief Bellingcat en is een specialist in OSINT, Open Source Intelligence, een vorm van journalistiek die gebruik maakt van informatie en bewijsvoering uit openbare bronnen, vaak van internet geplukt dus.

Zoektocht naar denkers en doeners die niet wegduiken voor de grijze golf van morgen, die alternatieve woonvormen bedenken en onderzoeken hoe technologie mensen kan helpen langer zelfstandig te wonen. Als we zo doorgaan is in 2040 een derde van de bevolking grijs, zorgbehoevend en op zoek naar een passende woonvorm. De huidige generatie ouderen zal zich niet laten wegstoppen in grote centra aan de rand van de stad. Overal in het land worden kant-en-klare mantelzorgwoningen in tuinen getakeld als alternatief voor het oude bejaardenhuis en ontstaan alternatieven voor hoe we beter en langer thuis kunnen wonen.

De zon levert in één uur evenveel energie als de hele mensheid in een jaar verbruikt. Waarom óógsten we die dan niet? Ontwerper/kunstenaar Marjan van Aubel pleit voor een 'solar democracy'. De zon is immers van iedereen, dus laten we lampen ontwerpen en produceren die op zon werken, kleding en ramen maken die zonne-energie oogsten en een heuse 'zonnebeweging' beginnen. Op reis naar een zonnige toekomst.

Het kleine Nederland is na de VS de grootste voedselexporteur ter wereld. Fotograaf/documentairemaker Kadir van Lohuizen laat zien wat de belangrijke rol van Nederland in het wereldwijde voedselsysteem is. Waar komt ons voedsel vandaan? Hoe wordt het geproduceerd? Waar brengen we het naartoe? En welke rol speelt Nederland in dit systeem? De wereldwijde voedselproductie is verantwoordelijk voor ten minste 25% van alle uitstoot van broeikasgassen. Hierdoor komt de voedselvoorziening steeds meer onder druk te staan.

Verkenning van de nabije toekomst van de Europese Unie met hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis Mathieu Segers. Nu de oorlog aan de Europese Oostgrens langer duurt rijst de vraag: hoe zal de Unie van morgen eruitzien? Wordt het niet de hoogste tijd voor een versnelde toetreding van Oost-Europese landen tot de Unie, militaire versterking en betere arbeidsomstandigheden voor Oost-Europese werknemers? Sinds het Verdrag van Maastricht (1992) is de Unie steeds 'Oost-Europeser' geworden, maar bleef het Oosten ver weg, zowel in afstand als in mentaliteit. De waarden waar West-Europa prat op gaat, lijken vooral te gelden voor het Westen zelf.