Zembla

Vrolijk gekleurde bollenvelden: ze zijn oer-Hollands, ze trekken veel toeristen en het levert onze economie jaarlijks 1,2 miljard euro op. Maar de keerzijde is de enorme hoeveelheid landbouwgif, die nodig is om de bloembollen te beschermen tegen schimmels en insecten. Dat gif komt in de lucht en in het oppervlaktewater. Artsen, toxicologen, milieudeskundigen en burgers maken zich grote zorgen. ZEMBLA onderzoekt de gezondheidsrisico’s langs de bollenvelden.

Mevrouw Sieben hielp haar man 25 jaar geleden bij het zagen van een asbesthoudende golfplaat voor op het schuurdak. Nu heeft ze asbestkanker. De heer Jansman speelde als kind op het met asbest vervuilde erf van zijn ouderlijk huis. Ook hij kreeg asbestkanker. Twee asbestslachtoffers die verder nooit met asbest in aanraking zijn geweest.

Nierpatiënte Angela uit Ghana moet terug naar haar land, ook al zal ze daar sterven aan haar ziekte, omdat ze behandeling niet kan betalen. Het is één van de patiënten die is beoordeeld door een arts van het Bureau Medische Advisering (BMA) van de IND. Medisch specialisten van diverse ziekenhuizen zijn zeer verontwaardigd over de werkwijze van hun collega’s van het BMA. Ze zeggen dat de BMA-artsen hun werk onverantwoord doen. Ze moeten soms machteloos toekijken hoe hun doodzieke patiënten door de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) terug worden gestuurd naar het land van herkomst.

Bijna alle pensioenfondsen in Nederland kampen met financiële problemen. De uitkeringen worden niet meer aan de inflatie aangepast en in de toekomst dreigen nog grotere tekorten. Volgens de besturen van de fondsen zijn de problemen te wijten aan de langere levensverwachting en de lage rentestand. Maar ZEMBLA toont aan dat het probleem ook is veroorzaakt door slecht beheer in de afgelopen jaren.

De Tweede Kamer hield kort geleden een hoorzitting over de activiteiten van Shell in Nigeria, mede naar aanleiding van de ZEMBLA-uitzending ‘De vuile olie van Shell’ uit juni 2010. ZEMBLA-verslaggever Thomas Blom werd door Kamerleden gevraagd naar zijn ervaringen in Nigeria. Ruim vijftig jaar haalt Shell daar olie uit de grond. Door olielekkages zijn akkergronden en viswateren ernstig vervuild. De bevolking is het zat. Shell schept volgens de bewoners van de Nigerdelta geen rijkdom, maar armoede en draagt bij aan de conflicten in de regio. ZEMBLA filmde de praktijken van Shell en sprak met de lokale bevolking.

Slachtoffer van diefstal, gewapende overval of seksueel misbruik? Dikke kans dat de daders nooit worden gepakt. De opsporing van criminelen is de afgelopen jaren steeds verder verminderd. Vooral sinds de politie de beschikking heeft gekregen over een nieuw, centraal computersysteem stapelen ook de onopgeloste zwaardere delicten zich op. Korpschef van Hollands Midden J. Stikvoort zegt dat het systeem ‘als een ramp’ wordt ervaren.

Beschoten huizen, ingegooide ruiten, uitgebrande auto’s en anonieme doodsbedreigingen. Meer dan de helft van alle burgemeesters en wethouders zijn het doelwit van intimidatie en agressie, soms zelfs met grof geweld. Ook ruim een derde van alle raadsleden heeft hier mee te maken. Die bedreigingen hebben grote gevolgen voor het persoonlijke leven van een bestuurder, maar ze kunnen ook de besluitvorming van die bedreigde burgemeesters, wethouders of raadsleden beïnvloeden. Het verhaal over de intimidatie van lokale bestuurders en de risico’s voor de rechtsstaat.

Van alle Europese landen heeft Nederland de grootste bijensterfte. Natuurbeheerders maken zich grote zorgen over de gevolgen die dit heeft voor onze voedselketen. Wetenschappers en imkers uit de hele wereld zien landbouwgif als de belangrijkste oorzaak van de sterfte. De producenten van dit middel ontkennen ieder causaal verband. In Nederland ziet de belangrijkste adviseur van de overheid op dit gebied, Wageningen Universiteit en Research-centre (WUR), de pesticiden ook niet als grootste probleem van de bijensterfte. Vanwege de grote economische belangen is een verband tussen de dood van de bijen en het gebruik van het landbouwgif een gevoelig onderwerp op de Haagse politieke agenda.

De spanning op het Brabantse platteland is om te snijden. De burger in het buitengebied knokt voor een gezond leefklimaat, tegen de stank en de ongezonde lucht. Maar de boeren naast hem bouwen steeds grotere varkensstallen. Het is een ongelijke strijd. En ook al is er een discussie op gang gekomen over de megastallen en zegt staatssecretaris Bleker van Landbouw de grootschalige ontwikkelingen te willen stoppen, de boeren gaan gewoon door. In gemeenten als Oirschot en Reusel-de Mierden hebben ze op strategische plekken al gronden en oude bedrijven gekocht om te kunnen uitbreiden. ZEMBLA onderzoekt waarom burgers steeds het nakijken hebben bij deze ontwikkelingen en welke politieke spelletjes er gespeeld worden.

De Libische leider Kadhafi heeft jarenlang zijn best gedaan om verziekte relaties met het Westen te herstellen. Nu dat uiteindelijk leek gelukt, blijkt het grootste gevaar niet van buitenaf te komen maar is het zijn eigen volk dat de kolonel van zijn troon gaat stoten. Militair gesteund door datzelfde Westen.

Waar is generaal Ratko Mladic? Hoe kan het dat deze grootste oorlogsmisdadiger van na de Tweede Wereldoorlog nog steeds vrij rondloopt? ZEMBLA volgt hoofdaanklager Serge Brammertz van het Joegoslaviëtribunaal op zijn dienstreis naar Belgrado om antwoord op deze vragen te vinden. Want nog steeds is de jacht op Mladic niet voorbij. Brammertz heeft haast want zijn tribunaal is nog maar anderhalf jaar operatief. Voor die tijd moet de man die verantwoordelijk wordt geacht voor de moord op 7500 moslimmannen in Srebrenica, gepakt en berecht zijn.

Honderdduizenden mensen die dichtbij een snelweg wonen hebben een verhoogde kans op luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten. Hetzelfde geldt voor kinderen op scholen in de buurt van autosnelwegen. Dat zeggen deskundigen in deze ZEMBLA uitzending. Het kabinet Rutte is druk met het verhogen van de maximum snelheden en het verbreden van wegen. Dat zal tot nog meer gezondheidsproblemen leiden.

ZEMBLA herhaalt de uitzending Antibiotica Alarm van 11 april 2010 omdat drie weken geleden ook op sommige groenten bacteriën zijn gevonden die immuun zijn voor antibiotica. De volksgezondheid in Nederland staat de laatste jaren onder druk door problemen die veroorzaakt worden door de intensieve veeteelt. De MRSA, de BSE, de Q-koorts en nu de ESBL. Een super bacterie uit de kippenstal die mensen en dieren ongevoelig maakt voor antibiotica.

‘Schilder overlijdt na val van steiger’. ‘Boer komt om in gierput’. ‘Havenarbeider geplet door container’. Krantenberichten, die vaak worden afgesloten met: de Arbeidsinspectie stelt een onderzoek in. Het zijn een paar voorbeelden van de 200.000 arbeidsongevallen die jaarlijks letsel veroorzaken, soms met dodelijke afloop. De ondernemingsraad van de Arbeidsinspectie, onderdeel van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, vertelt in ZEMBLA dat er door bezuinigingen veel te weinig inspecteurs zijn om bedrijven te controleren op veilige werkomstandigheden. Gemiddeld wordt een bedrijf maar eens in de dertig jaar bezocht. Daardoor vallen er onnodig veel slachtoffers op de werkvloer.

Als het aan het huidige kabinet ligt, krijgt de Zeeuwse gemeente Borsele binnen enkele jaren een tweede kerncentrale. Ondanks de nucleaire ramp die zich in Japan voltrekt, zet minister Verhagen van Economische Zaken de plannen gestaag door en de kernenergie-lobby draait op volle toeren. ZEMBLA vanuit Borssele in gesprek met lobbyisten, de bewoners, de deskundigen en de plaatselijke politiek over de strategieën om Nederland klaar te stomen voor een nieuwe kerncentrale.

Dagblad De Telegraaf publiceert soms willens en wetens onwaarheden. Dat blijkt uit een uitzending van het televisieprogramma ZEMBLA. In de uitzending worden de achtergronden van een aantal spraakmakende artikelen uit De Telegraaf onderzocht. Bronnen die genoemd worden blijken nooit geïnterviewd, reacties van betrokkenen worden onjuist weergegeven en informatie die een verhaal ontkracht, wordt bewust genegeerd.

Reanimatiebeleid verzorgingshuizen niet goed geregeld.Bewoners van verzorgingshuizen worden soms tegen hun wil gereanimeerd omdat er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt over wel of niet reanimeren. Dit stellen artsen en verpleegkundigen in de uitzending 'Niet reanimeren a.u.b.'.

Deze week heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid haar eindrapport naar buiten gebracht met conclusies en aanbevelingen over het legaal bezit van wapens. Aanleiding is de schietpartij op 9 april in een winkelcentrum in Alphen a/d Rijn.

Koekjes, bakolie, zeep, chips, ijsjes, shampoo: je kunt het zo gek niet bedenken of er zit wel palmolie in. Plantaardige olie, staat er dan op de verpakking. Afkomstig uit tropische landen als Maleisië en Indonesië. Daar wordt het regenwoud gekapt om plaats te maken voor enorme palmolieplantages.

Edith Schippers is een opmerkelijke minister van Volksgezondheid. Ze wordt door de rooklobby beschouwd als een trouwe bondgenoot. Vooraanstaande artsen spreken met afschuw over haar rookbeleid: ze heft het rookverbod voor de kleine horeca op en campagnes om mensen van het roken af te helpen worden stopgezet.

De pleegouders M. uit het Brabantse dorpje Langenboom worden in april 2011 veroordeeld voor mishandeling en seksueel misbruik van hun pleegkinderen. De pleegouders beschikken over geen enkele pedagogische opleiding. De pleegmoeder blijkt zelfs zwakbegaafd. Toch krijgen ze van jeugdzorg in tien jaar tijd de verantwoordelijkheid over in totaal 77 kinderen. Vanaf het begin komen er klachten bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling binnen. Maar jeugdzorg blijft kinderen plaatsen.

Extreem dikke mensen zijn ook in ons land geen uitzondering meer. Maagverkleinende operaties gaan in Nederlandse ziekenhuizen als warme broodjes over de toonbank. De operatie is niet zonder risico's en patiënten moeten daarna alsnog levenslang op dieet. De ingreep kost 8.000 of 10.000 euro, het hangt er vanaf hoe dik je bent. Is dat niet een dure manier om af te vallen?

Het is crisis en dat is vooral voelbaar als je moet leven op of onder bijstandsniveau zoals ruim 10.000 gezinnen in Tilburg dat doen. En alsof ze het nog niet moeilijk genoeg hebben, wordt er ook nog eens flink op ze bezuinigd. Ze verliezen hun gesubsidieerde baan, hun uitkering of de hulp die ze nodig hebben bij de opvoeding van de kinderen. De regering denkt dat als je deze gezinnen minder geld geeft, ze vanzelf wel weer aan het werk gaan. ‘ZEMBLA’ laat zien dat het helaas zo simpel niet is.

Vanuit de samenleving komt er een steeds grotere roep om onze straten en wijken veiliger te krijgen, maar de politie kan het niet aan. Daarom surveilleren er steeds vaker particuliere beveiligers door woonwijken, ze houden toezicht in winkels en ze worden ingehuurd om grote evenementen te beveiligen. Inmiddels is het aantal beveiligers uitgegroeid tot zo’n 30.000, evenveel als er politieagenten op straat lopen. Minister Opstelten en staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie, willen de samenwerking met de beveiligingsbedrijven verder uitbreiden. Particuliere beveiligers nemen soms politietaken over, zonder dat ze bijzondere bevoegdheden, handboeien of wapens hebben. Wat betekent dit voor onze veiligheid? Wie controleert deze commerciële bedrijven? En waar ligt de grens van hun bevoegdheden?

Het Amstelveense amateurvoetbalelftal RKAVIC-4 wordt op 14 mei dit jaar kampioen. Een groot deel van het elftal trekt naar de Amsterdamse binnenstad om het feest uitbundig te vieren. Een agent met politiehond slaat de luidruchtige mannen gade en besluit in te grijpen. Twee mannen worden aangehouden, waarna zich in korte tijd een drama ontvouwt. De agent schiet vier keer met zijn dienstwapen omdat hij zich bedreigd voelt. Twee minuten na de aanhouding is één van de mannen, de 31-jarige aanvoerder Michael Koomen, op slag dood. Twee andere jongens raken zwaargewond. Negen voetballers worden gearresteerd voor poging tot doodslag.

Torenhoge voedselprijzen leidden in 2008 wereldwijd tot hevige rellen, vooral in ontwikkelingslanden. Hoge voedselprijzen zijn het gevolg van schaarste, bijvoorbeeld veroorzaakt door mislukte oogsten. Maar die hoge prijzen worden nog eens extra opgedreven door een nieuw fenomeen: voedselspeculatie. Dat is het speculeren op financiële markten met de prijs van graan, mais, suiker, cacao, aardappelen, vlees – kortom: voedsel.