De oorlog in Europa is voorbij, maar in Azië wordt nog volop gevochten. Daarbij vallen veel doden, want de Japanners mogen dan aan de verliezende hand zijn, ze weigeren op te geven. Dan gebruiken de Amerikanen een nieuw wapen met een onvoorstelbare vernietigende kracht: de atoombom. Met één zo'n bom wordt de stad Hiroshima totaal in de as gelegd. De vraag is: brengt dit de Japanners op de knieën? Intussen wordt in Nederland de schade opgenomen. Veel steden liggen in puin, delen van het land staan nog steeds onder water. Hoe te beginnen met de wederopbouw?

Nog dagelijks druppelen berichten binnen over het definitieve lot van degenen die zijn weggevoerd naar de vernietigingskampen van de nazi's. Eén daarvan gaat over Han Hollander, de legendarische sportverslaggever. Ook hij is omgekomen. In Hiroshima wordt, nu de stof- en rookwolken van de nucleaire explosie zijn opgetrokken, de schaal van destructie duidelijk. De Amerikaanse president Truman dreigt met nog meer atoombommen als Japan zich niet overgeeft. Probleem: overgave is in strijd met de samoerai-erecode. En bovendien: wat gebeurt er met de als een god vereerde Japanse keizer bij een overgave? Wordt hij dan berecht als oorlogsmisdadiger? In Japanse ogen ondenkbaar.

Het Rode Kruis gaat extra ambulances sturen om in Europa verdwaalde Nederlanders op te halen. Niet iedereen kan direct mee terug; vooral overlevenden van concentratiekampen zijn er slecht aan toe en moeten eerst aansterken. Annemarie Kas vertelt ondertussen vanuit Batavia over de situatie in Nederlands-Indië, waar de Japanners de touwtjes nu nog in handen hebben. “Eén ding is zeker: we gaan een hele onzekere periode tegemoet.”

“Verrek, ben jij niet vergast?”, krijgt de joodse overlevende Eva Pellinkhof-Roselaar te horen bij thuiskomst. Lex Runderkamp vertelt haar verhaal vanuit haar woonplaats Amsterdam. Ruim driekwart van de hier wonenden joden hebben de oorlog niet overleefd. In Japan lopen de spanningen hoog op. Voor de tweede keer in drie dagen is er een atoombom afgeworpen op het land. “Je zou zeggen: de capitulatie kan niet lang meer op zich laten wachten”, aldus presentator Herman van der Zandt.

Als Japan capituleert, ontstaat er in Nederlands-Indië een machtsvacuüm. “Het liefst zouden ze hier in Den Haag zien dat alles weer wordt zoals het was vóór de Japanse inval”, vertelt verslaggever Kysia Hekster. “Nederland weer heer en meester in ‘ons Indië’.” Martijn Bink staat ondertussen in het zwaar gehavende Roermond. Een trieste aanblik, zegt hij, maar van het puinruimen maken de bewoners een feestje.

Emmerich wordt Emmerik en Osnabrück wordt Osnabrugge. Tenminste, als het aan een deel van de Nederlanders ligt. Die willen dat ter compensatie van de oorlogsschade een deel van Duitsland wordt geannexeerd. De geallieerden vinden dit idee “een ordinair potje landjepik”, vertelt Wouter Zwart vanuit Berlijn, maar de Duitsers hebben wel wat anders aan hun hoofd. Sommigen van hen zijn alles kwijt als gevolg van geallieerde bombardementen. In de uitzending bijzondere kleurenbeelden van de ravage.

Meer dan 100.000 vermeende landverraders zitten achter slot en grendel, in afwachting van berechting. Kysia Hekster vertelt vanuit Kamp Vught dat de oud-verzetsstrijders die hen bewaken zich “niet bepaald zachtzinnig” gedragen. Martijn Bink staat onderwijl in Putten, dat in diepe rouw is. Hier wordt langzaam duidelijk dat de meeste mannen die tijdens de grootschalige razzia in september 1944 zijn opgepakt door de Duitsers, nooit meer zullen terugkeren.

Er zijn nog 30.000 Canadese militairen in Nederland en die vallen in de smaak bij de Nederlandse meisjes, vertelt Martijn Bink. “In deze zwoele zomer staan de kranten vol met artikelen over de zedeloosheid, de losbandigheid en de veranderende seksuele moraal.” Ondertussen staat Lex Runderkamp op het station van Bergen op Zoom, waar treinen vol terugkerende dwangarbeiders aankomen. Iedere dag stroomt het er vol met mensen die hopen hun dierbare terug te zien.

Nog in Londen maakte koningin Wilhelmina duidelijk dat ze niets zag in een terugkeer naar de oude, verzuilde politiek. Ze wilde staatsrechtelijke vernieuwing. Eenmaal in Nederland zet ze haar wil door: ze heeft de partijloze cartograaf Schermerhorn aangesteld als premier. Een verzetsman die tijdens zijn gevangenschap een politieke vernieuwingsbeweging had opgericht. Naast zich krijgt hij de ervaren SDAP-voorman Drees. Hun wacht een enorme klus: land in puin, infrastructuur kapot, grote voedselschaarste. Dat laatste is ook een gevolg van het feit dat nog veel akkers onbruikbaar zijn. Er liggen mijnen of ze zijn onder water gezet. In delen van Walcheren heeft de zee al sinds januari vrij spel. Het zoute water zal het land daar voor langere tijd onvruchtbaar maken. Mensen wonen er op zolder.

Japan heeft gecapituleerd! De Tweede Wereldoorlog is voorbij. Dat heeft de keizer bekendgemaakt in een speech, die nogal wat verwarring opriep bij de bevolking, vertelt Sjoerd den Daas vanuit Tokio. In Nederlands-Indië zitten de Japanners ondertussen nog stevig in het zadel. De 140.000 Nederlanders die er opgesloten zitten in kampen, hebben geen flauw benul dat de oorlog voorbij is.