Belga Sport

Vandaag balanceert Royal Antwerp FC, de oudste voetbalclub van het land, op de rand van het faillissement. We kunnen het ons dan ook nog nauwelijks voorstellen, maar 17 jaar geleden speelde Antwerp de Europacup 2-finale op het heilige gras van Wembley. Sterker nog: Antwerp is de laatste Belgische club die een Europese finale speelde. Niet omdat het destijds over een lichting buitengewone voetballers beschikte, wel omdat ze met zijn allen aan één zeel trokken, vedetten en waterdragers. De groep was één. En dat kwam ook omdat ze een gemeenschappelijke vijand hadden in de persoon van Eddy Wauters, de flamboyante voorzitter van de club. Wauters stond diametraal tegenover trainer Walter Meeuws, die resoluut voor zijn spelers koos. En omgekeerd: de spelers kozen voor hem. ‘En dat,’ zegt Wauters in een zeldzaam interview, ‘is het principe van goed leiderschap, in de sport en in de politiek: het creëren van een gemeenschappelijke vijand. Dat maakt mensen eendrachtig en sterk.’ Tussen Meeuws en Wauters kwam het niet meer goed na de verloren finale in Wembley. Met Antwerp ook niet.

Ronse, 28 augustus 1988. Tot één kilometer voor de aankomstlijn op de Kruisberg verloopt het WK wielrennen voor Claude Criquielion perfect. Na zijn ontsnapping is alleen de onervaren Italiaan Maurizio Fondriest kunnen terugkeren. Maar net voor de laatste bocht naar de slotklim voegt Steve Bauer zich als uit het niets bij de twee koplopers. Het vervolg, een sprint met drie, is een zwarte bladzijde in de Belgische sportgeschiedenis. Hoe beoordeelt het peloton 22 jaar later, ontdaan van alle emoties, de beruchte sprint van Ronse? Was Steve Bauer terecht enkele jaren lang het gezicht van het kwaad? En wat dreef de doorgaans milde Criquielion na zijn spijtige val tot een rechtszaak zonder weerga? Deze aflevering gaat over een sprint die uiteindelijk vijf jaar duurde, maar gezien de verbittering en de ingehouden woede, nooit helemaal afgelopen lijkt.

In de derde aflevering, Everts en zoon, blikken we terug op de carrières van Harry en Stefan Everts: samen goed voor 14 wereldtitels én een soms tumultueuze vader-zoon-relatie. Veel meer wereldtitels zal een Vlaams gezin niet in zijn bezit hebben dan vader en zoon Everts: Harry wordt vier keer wereldkampioen motorcross, Stefan liefst tien keer. Maar niemand kan beweren dat ze het op dezelfde manier hebben gedaan. Harry is de kampioen van de wilskracht. Met een aangeboren klompvoet is hij niet voor topsport voorbestemd, maar hij zet door: hij traint zich de pleuris, hij geeft nooit op. Als anderen zich laten uitbollen, draait hij het gas nog eens helemaal open. Ondanks zijn handicap bouwt Harry een fenomenale erelijst op. En als zijn zoon hetzelfde wil bereiken, zal hij ook dezelfde lange weg moeten bewandelen van Spartaanse trainingsijver en ijzeren discipline. Maar Stefan is Harry niet. Stefan is een flyer – een kampioen van nature. En allesbehalve opgezet met de harde aanpak van zijn vader. Vader en zoon botsen frontaal met elkaar. En het conflict escaleert als vader en moeder Everts uit elkaar gaan, en de manager van Stefan ook nog eens de nieuwe vriend van moeder Everts wordt. ‘Everts en zoon’ is een indringend onderzoek naar de dunne lijn tussen tomeloze ambitie en onuitgesproken vaderliefde. Vader en zoon vinden elkaar uiteindelijk terug, en maken elkaar nog sterker – met het bekende gevolg: veertien wereldtitels in het totaal.

Marseille, 13 juli 1967. Tom Simpson, de kopman van de Britse nationale wielerploeg, staat gespannen aan de start van de dertiende rit van de Tour de France. Voor de aankomst in Carpentras wacht namelijk de beklimming van de Mont Ventoux. Simpson beseft: “It’s do or die”. Twee weken daarvoor, bij het afscheid op het perron in het Sint-Pietersstation van Gent, had ook Helen Simpson de vastberadenheid in de ogen van haar man opgemerkt: “Tom vertrok om de Tour te winnen”. In de Vogezen wordt Simpson ziek, maar hij slaagt er toch in aan te klampen. Nu de Ventoux eraan komt, staat hij nog steeds zevende in het algemeen klassement. Maar, als hij nog in aanmerking wil komen voor de eindzege, moet hij vandaag toeslaan. Voor het oog van de camera’s dolt “Major Tom” met zijn ploegmaats, maar Gaston Plaud, zijn ploegleider, weet dan al beter: “Ik zag vrijwel meteen dat hij ziek was. Ik raadde hem aan te stoppen, maar daar had hij geen oren naar. Bovendien was het die dag zo verschrikkelijk warm en hij kon al niet tegen de hitte. Maar, Tom wou de Tour winnen. Voor Groot-Brittannië!”. Aan de voet van de Ventoux zit Simpson nog mee vooraan in de kopgroep. Maar in volle klim, hoog in het maanlandschap van de mythische col, valt hij van de fiets. Simpson wordt terug op gang geduwd. Tevergeefs. Honderd meter verder wordt een hartstilstand hem fataal. Wat dreef Tom Simpson in de Tour ‘67? Dat is de vraag waar Jane en Joanne Simpson, zijn in Gent wonende dochters, al meer dan veertig jaar mee worstelen. Belga Sport gaat samen met Rik Van Looy, Felice Gimondi, Jan Janssen, Barry Hoban en weduwe Helen Simpson op zoek naar een antwoord.

In deze vijfde aflevering onderzoekt Belga Sport waarom de voormalige zwarte parel van Anderlecht vandaag niet de superster is die destijds beloofde te worden. Ook in 1991 werd Anderlecht landskampioen. En ook toen was iedereen vol lof over een donkere jongen van zestien: Nii Lamptey uit Ghana. Lamptey debuteerde in de eerste ploeg van Anderlecht op 16 december 1990, een gure zondagnamiddag. De aanvaller was zes dagen daarvoor zestien geworden. En alsof zo jong debuteren niet volstond, scoorde Lamptey ook nog eens in zijn allereerste wedstrijd. Anderlecht verkeerde op dat moment in een serieuze dip, maar trok zich op aan de spectaculaire ontbolstering van Lamptey. Het team van de genadeloze Aad de Mos nam mede dankzij de doelpunten van Lamptey afstand van de enige overgebleven concurrent, AA Gent. De hoge vlucht van Lamptey bleef niet zonder gevolgen. Nog voor hij op bizarre wijze in Brussel belandde, werd hij trouwens al de ware opvolger van Pelé genoemd. En toen Ghana in de zomer van 1991 onder impuls van Lamptey wereldkampioen werd op het WK voor min 17-jarigen, was de beer los. Begin jaren 90 was geen voetballer zo gegeerd als de Ghanees van Anderlecht. Hoe is het te verklaren dat de naam van Nii Lamptey vandaag niet in één adem wordt genoemd met Alessandro del Piero en Juan Sebastián Verón, twee spelers die hij op dat bewuste WK in 1991 versloeg in de strijd om beste speler van het toernooi? Belga Sport reisde naar Ghana om uit te zoeken hoe de jonge parel uit Accra van het uitgestippelde pad naar succes en roem afraakte. En waarom hij na één mooi seizoen bij Anderlecht de controle over zijn carrière verloor. Met getuigenissen van onder meer Aad De Mos (trainer Anderlecht), Michel Verschueren manager Anderlecht), Stephen Keshi (voormalig ploegmaat van Lamptey), Gloria Lamptey (echtgenote) en Nii Lamptey zelf.

In deze aflevering reconstrueert Belga Sport de onwaarschijnlijke terugkeer van Freddy Maertens aan de kop van het wielerpeloton in de zomer van 1981, na enkele compleet mislukte seizoenen. Halverwege de jaren zeventig heerst Freddy Maertens als ‘een nieuwe Merckx’ over het peloton. Hij is de koning van de spurt en wint waar en wanneer hij wil. In 1976 onderstreept hij zijn dominantie door op het WK in Italië thuisrijder Francesco Moser te verslaan. Ook de Ronde van Italië van ‘77 lijkt op een triomftocht uit te draaien, maar op het autocircuit in Mugello komt hij in volle spurt zwaar ten val en breekt zijn pols. Van dan af gaat zijn carrière in dalende lijn. Bovendien krijgt hij grote financiële zorgen. Maertens raakt langzaam op de dool en eind 1980 is hij zo goed als renner af. Tot er plots een oude bekende opduikt: Lomme Driessens, de flamboyante ploegleider uit zijn gloriejaren. Hij gelooft nog steeds in het talent van Freddy en wil van hem terug een renner maken. Niemand geeft een cent voor hun kansen, tot in de Tour het wonder geschiedt: Maertens sprint in de eerste rit meteen naar de zege. Een toevalstreffer zo heet het, maar Freddy wint in totaal vijf ritten én de groene trui. De verrijzenis is een feit, maar het echte mirakel moet dan nog volgen. Op het wereldkampioenschap in Praag neemt Freddy definitief wraak op al wie hem heeft afgeschreven. Belga Sport reconstrueert de onwaarschijnlijke stunt van een groot kampioen die al te vaak verguisd werd, maar wiens palmares nog steeds de verbeelding spreekt. Met getuigenissen van Michel Pollentier, Roger De Vlaeminck, Francesco Moser, Beppe Saronni, Bernard Hinault, Noël Demeulenaere en vanzelfsprekend Carinne Maertens, Freddy’ s vrouw, zonder wie het er allemaal heel anders had uitgezien.

In deze aflevering blikt Belga Sport terug op de glorietijd van een hele generatie Belgische langeafstandlopers in de jaren ‘60 en ‘70. Veertig jaar geleden was België korte tijd een land van langeafstandslopers. Gaston Roelants, Karel Lismont, Miel Puttemans, Willy Polleunis: hun namen hadden bijna dezelfde weerklank als die van Merckx en De Vlaeminck. Als op zondag de cross naar het dorp kwam, was het een hele dag feest. De zware parcoursen waren op het lijf geschreven van tientallen plattelandsjongens die elkaar ieder weekend de duvel aandeden en daardoor niet alleen steeds beter werden, maar ook ontsnapten aan de benepenheid van de provincie. Gaston Roelants, een boerenzoon uit Brabant, stak het vuur aan de lont. Toen hij in 1964 Olympisch kampioen op de steeple werd en huilend vanuit het verre Tokio het vaderland te woord stond, voelden velen het kriebelen. De rivaliteit tussen de Belgen bereikt begin jaren zeventig een hoogtepunt, als de gouden generatie van Lismont en Puttemans moet oogsten. Puttemans, die na een verbeten strijd Roelants van zich afgeschud heeft en grossiert in records, reist in 1972 als topfavoriet af naar de Olympische Spelen van München. Voor Lismont, die het jaar daarvoor op zijn 22ste Europees kampioen op de marathon is geworden, geldt precies hetzelfde. Toch komt er geen Belg met goud terug uit München. Puttemans, bijvoorbeeld, bijt zijn tanden stuk op Lasse Viren, een rijzige Fin die vandaag misschien wel ondoorgrondelijker is dan ooit. Puttemans, Roelants en Polleunis hebben na de Spelen geen tijd om bij de pakken te gaan zitten. Ze spoelen amper tien dagen na hun terugkeer uit München de teleurstelling weg met een ongekende gala-avond. Op 20 september 1972 lopen ze met zijn drieën vijf (!) wereldrecords op een atletiekmeeting op de Heizel. De 13:13 van Puttemans op de 5.000 meter zal lange tijd een ijkpunt blijven. Deze documentaire is een ode aan een geweldige generatie langeafstandslopers, die het niet voor

In deze aflevering blikt Belga Sport samen met onder meer Eric Gerets, Arie Haan en Michel Preud’homme terug op de geruchtmakende omkoopaffaire van Standard en Waterschei in 1982. ‘Ik ben dertien uur onafgebroken ondervraagd door mensen die mij niet als een mens behandeld hebben’. In de nacht van 28 februari 1984 stort de wereld van Eric Gerets in. De aanvoerder van de Rode Duivels en rechtsachter van AC Milan heeft net in de rijkswachtkazerne van Halle bekend dat Standard de landstitel van 1982 gekocht heeft. Wat begon als een onderzoek naar financiële oplichting bij de grootste Belgische voetbalclubs is in geen tijd uitgemond in een opzienbarende affaire.

De vierde reeks van Belga Sport wordt afgesloten met een heel bijzonder tweeluik over twee rivalen die het gezicht vormden van de wielersport in het afgelopen decennium: Jan Ullrich en Lance Armstrong. In Zwitserland en Zuid-Frankrijk had Belga Sport exclusieve gesprekken met de twee opponenten van wie de carrière ook voor een groot deel door Belgen werd bepaald. Als over enkele tientallen jaren toprenners gekloond worden, is de kans groot dat ze op een oude bekende zullen lijken: het Duitse wonderkind Jan Ullrich. Die had met zijn lange hefbomen van benen en de kracht in zijn bovenlijf immers het perfecte rennerslichaam. Alleen, zijn lichaam was zelden in perfecte conditie.. Belga Sport neemt de kijker weer mee naar de Tour van 2003, die al van tevoren verloren leek. En toch werd het een Tour waarin Ullrich ei zo na Armstrong versloeg. Want zo was Jan Ullrich wel: niks was wat het leek. In Jan Ullrich: Het wonderkind wacht gaan alle betrokkenen op zoek naar een sluitend antwoord: onder anderen Jan Ullrich, Rudy Pevenage, Alexandre Vinokourov, Walter Godefroot, Jacques Hanegraaf kijken in de hersenpan van de Duitse kampioen.

De vierde reeks van Belga Sport wordt afgesloten met een heel bijzonder tweeluik. Na het verhaal van Jan Ullrich, is het nu de beurt aan Lance Armstrong. Ook in de aanloop naar de Tour van 2004 werd Lance Armstrong van alle kanten belaagd. Toen was het geen ploegmaat maar een boek met explosieve getuigenissen dat voor herrie zorgde. De Amerikaan verscheen vervolgens aan de start in Luik met maar één missie: de hele wereld zijn wil opleggen en op die manier zijn zesde Touroverwinning – een all-time record – een onverwachte glans geven. Belga Sport sprak niet alleen met de Belgische clan rondom Armstrong (Johan Bruyneel, Chris Van Roosbroeck, Julien De Vriese, Eddy Merckx,…) en zijn ‘tweede moeder’ Claudine Merckx, maar ook met zijn toenmalige concurrenten, Ivan Basso en Andreas Klöden: de nummer twee en drie van de Tour 2004.