Maklowicz on the go

Masyw alpejski na pograniczu austriackiego Tyrolu i szwajcarskiego kantonu Gryzonia jest dla Roberta Makłowicza celem podróży dwojakim: kulinarnym i narciarskim. W tym regionie, gdzie bez zbędnych formalności można szusować po obu stronach granicy, odmienność kuchni szwajcarskiej od austriackiej widać nawet w restauracjach na stoku. Jeszcze wyraźniejsze są różnice w cenach między Unią Europejską i wolnocłowymi sklepami w Szwajcarii, która do UE nie należy. Po nartach – rozrywkowe atrakcje w miasteczku Ischgl, zwanym „Alpejską Ibizą”. W menu odcinka m.in. polenta z górskim serem i szpinakiem, pieczeń wieprzowa z knedlem bułczanym i zasmażaną kiszoną kapustą oraz typowo tyrolskie danie Speckkraut und Speckknödeln.

Ta tyrolska dolina otwiera się za miastem Landeck i ciągnie wzdłuż rzeki Trisanna w kierunku Vorarlbergu. Jej główne miasto to Ischgl, znana baza narciarska i rozrywkowa. Robert Makłowicz zatrzymuje się również w miasteczku Galtür, zniszczonym 12 lat temu przez potężną lawinę, i w miejscowym Alpinarium zapoznaje się bliżej z tematem lawin, które w Paznauntal niezmiennie stanowią zagrożenie. Smakosz z Krakowa, wielbiciel Tyrolu i jego kuchni, odwiedza miejscową górską serowarnię oraz – legalną w Austrii – domową produkcję owocowych destylatów, czyli sznapsów. Degustuje też tradycyjne dania w hotelowym bufecie. Osobiście gotuje w alpejskim plenerze danie podobne do fondue: zupę serową Almkäse Supe.

Słynne ośrodki hinduskiej jogi, do której ciągnie Roberta Makłowicza, odwiedzane w swoim czasie przez takie sławy jak The Beatles, znajdują się nad rzeką Ganges na północy kraju. Najłatwiej dostać się tam pociągiem Shatabdi Express, który w cenie biletu oferuje pełny posiłek, niekoniecznie wegetariański. Miasta Haridwar i Rishikesh u celu podróży, ich hinduistyczne świątynie, aśramy i akademie jogi to już strefa kuchni wyłącznie bezmięsnej. Podróżnik z Polski, w roli adepta sztuki medytacji kulinarnej, próbuje wielu dań spożywanych przez joginów, gotuje zupę curry, by na koniec wziąć udział w mistycznej i barwnej ceremonii ognia i wody w Parmarth Niketan nad Gangesem.

Stolica południowego indyjskiego stanu Kerala, w miejscowym języku malayalam ma nazwę jeszcze bardziej skomplikowaną: Thirivananthapuram. Miasto jest skrzyżowaniem wielu religii oraz kultur i odznacza się dynamiką typową dla tej części świata. Robert Makłowicz odwiedza miejscowy targ; zachwyca się jego owocowym i rybnym bogactwem. Składa wizytę w domu zamożnego keralskiego biznesmena – obowiązkowo zagląda tam też do kuchni, w której dzieją się rzeczy ciekawe dla każdego miłośnika sztuki kulinarne. Osobny spektakl stanowi połów ryb na plaży, niezmienny w swojej formie od stuleci.

Tytułowe skarby tego południowo-zachodniego stanu Indii to przede wszystkim orzechy kokosowe, od których Kerala wzięła swoją nazwę; wykorzystuje się je niemal w całości do celów spożywczych i przemysłowych. Inne miejscowe bogactwa to podrównikowe plaże Oceanu Indyjskiego, owoce morza, pieprz i kauczuk – rośliny, które odegrały wielką rolę w historii naszej cywilizacji – i oczywiście keralska kuchnia, dość odmienna od kuchni Indii Północnych. Każdemu z tych skarbów podróżnik z Polski poświęca odpowiednią porcję czasu i uwagi. Główne składniki, których używa do gotowania to ryba, przyprawy i mleczko kokosowe. W efekcie powstaje danie Coastal fish curry.

Położony nad Morzem Arabskim stan Kerala to również doskonały adres dla amatorów akwenów słodkowodnych: znajdują się tu wspaniałe, rozległe i chętnie odwiedzane przez turystów rozlewiska. Te jeziora i kanały, sąsiadujące z polami ryżowymi, najlepiej przemierzać wielką zdobioną łodzią, pełniącą funkcję pływającego domu-hotelu. Jest na niej kuchnia, więc smakosz z Polski może skosztować kilku miejscowych dań. Podziwia też niezwykłe techniki połowu ryb i małży, a po zejściu na ląd w Allapuzha zwiedza miejscowe domostwo z ogrodem pełnym roślin, znanych nam tylko w formie przetworzonej, takich jak drzewo curry, maniok, pieprz czy imbir.

Wizytę w stolicy Irlandii Północnej zaczynamy od przypomnienia sobie niełatwej historii miasta, która w XX wieku doprowadziła do wybuchu konfliktu na tle religijnym i politycznym. Można tu odnaleźć jego liczne ślady: wielkie malowidła na ścianach domów w dzielnicach protestanckich i katolickich, posterunki wojskowe i wysoki mur dzielący Shankill Road od Falls Road – miejsca zbrojnych starć i zamachów bombowych. Na szczęście dzisiejszy Belfast to miasto pokoju, w którym warto odwiedzić m.in. sobotni targ spożywczy St. George’s Market, skosztować świeżych ryb i owoców morza w miejscowych restauracjach czy wypić piwo w zabytkowym pubie przy Great Victoria Street. Danie główne odcinka: kotlety wieprzowe z jabłkami w sosie z cydru i musztardy gruboziarnistej.

Na północne wybrzeże z Belfastu najlepiej wyruszyć malowniczą drogą Antrim Coast Road, wykutą w nadmorskich klifach. Oprócz podziwiania widoków, po drodze warto zatrzymać się w miasteczku Glenarm, słynnym z zamkowo-ogrodowej posiadłości hrabiów Antrim, siedziby rodu McDonnellów. Na herbatkę z bułeczką typu scone dobrze będzie wstąpić do restauracji przy porcie rybackim w Carnlough, w której często bywał Winston Churchill, ponieważ należała do jego babki. Sir Winston również jadał tu scones z masłem, dżemem i śmietaną. Już na atlantyckim wybrzeżu, w pobliżu skał, na których roztrzaskały się w XVI w. niedobitki hiszpańskiej Wielkiej Armady, smakosz z Krakowa przyrządza zupę porową z owsianką i kiełbaskami wieprzowymi. Na deser – miasto Derry vel Londonderry i jego fascynujące dzieje.

Jedną z największych – również dosłownie – legend północnej Irlandii jest Titanic, zbudowany w stoczni Harland & Wolff w Belfaście. Krytyk kulinarny z Polski od niej właśnie rozpoczyna swoją kolejną podróż. Na nabrzeżu stoczni, w asyście miejscowego szefa kuchni przygotowuje danie z menu pechowego liniowca, podane w czasie ostatniej kolacji przed zatonięciem olbrzyma: zupę-krem z kaszy jęczmiennej (pęczaku) doprawianą śmietaną i irlandzką whiskey. Kolejne legendy na trasie podróży to specjały spożywcze: cydr czyli niskoalkoholowy jabłecznik, produkowany tradycyjną metodą czarny bekon czy też owoce morza: przegrzebki i ostrygi, których festiwal odbywa się co roku w Hillsborough. Największą duchową legendą całej Zielonej Wyspy jest święty Patryk, legendarny misjonarz, czczony na Północy zarówno przez katolików jak i protestantów.

Z Akwizgranu, stolicy dawnego państwa Karola Wielkiego, Robert Makłowicz wyrusza w podróż tropem tradycji kultury wyrosłej z Antyku i europejskiego chrześcijaństwa. Przez zabytkowy Trewir ze wspaniałą katedrą św. Piotra i rzymską Czarną Bramą do granicznego mostu w Schengen, wiernego karolińskiej idei wspólnej Europy. Po drodze krakowski smakosz trafia do winnic nad Saarą i Mozelą, gdzie przygląda się uprawie winorośli i ocenia końcowy produkt – znakomite białe wina mozelskie, które przeżywają dziś renesans swojej europejskiej sławy. W karcie dań odcinka świeże szparagi, cielęcina w białym winie ze szpeclami i wieprzowe policzki z winem pinot noir, również znad Mozeli.

Pagórkowate Ardeny to skarbnica pięknych krajobrazów i nie mniej atrakcyjnych belgijskich przysmaków. Pierwszy kufelek tradycyjnego belgijskiego piwa wypijamy z Robertem Makłowiczem w słynnym uzdrowisku Spa, od którego wzięły swoją nazwę popularne zabiegi wodolecznicze. Z epoki fin-de-siecle do współczesności przenosi nas tor wyścigów Formuły 1 Spa-Francorchamps, a zaraz potem wracamy do czasów dawniejszych na zamku Montjardin nad miastem Theux. Listę doznań smakowych uzupełnia dziczyzna pod patronatem świętego Huberta w mieście, nomen-omen, St. Hubert oraz szynka ardeńska, produkowana tradycyjną domową metodą w Nassogne. Danie główne podróży: kotlety wieprzowe w piwie trapistów z boczkiem.

Podróż po niewielkim Wielkim Księstwie rozpoczyna się w Grevenmacher nad Mozelą. To winiarski region Luksemburga, w którym produkuje się m.in. wina musujące – prawie w Polsce nieznane. Finałem wizyty w winiarni jest degustacja wykwintnego trunku z bąbelkami. Luksemburska prowincja kusi lokalami z doskonałą kuchnią, takich jak wiejska restauracja Steinmetz, w której oprócz jedzenia można też popijać destylaty domowego wyrobu. Przed pałacem Septfontaines, związanym z historią luksemburskiej porcelany, podróżnik i smakosz z Polski przyrządza sandacza w rieslingu z groszkiem cukrowym, w pomidorach i śmietanie. Temat porcelany powraca w jej fabryce, gdzie podglądamy proces produkcji wynalezionego w Chinach „białego złota”.