Andere Tijden

Aan de vooravond van het verschijnen van het NIOD rapport over Srebrenica een terugblik op de Excessennota die in juni 1969 werd gepresenteerd. In opdracht van de regering werd er toen archiefonderzoek gedaan naar de oorlogsmisdaden die waren begaan door Nederlandse militairen in Indonesië in de jaren 1946-1950. Directe aanleiding voor het onderzoek was een interview in de actualiteitenrubriek Achter het Nieuws met dr. J. Hueting. Het interview veroorzaakte een enorme commotie en bracht het nationale trauma van de koloniale oorlog aan de oppervlakte.

De val van een kabinet: Andere Tijden over de verhouding tussen pers en politiek, en hoe deze met de jaren veranderde. Van zeer beleefde verslaggevers die de minister met 'excellentie' aanspreken, naar het confronterende interview van nu. En vervolgens van het heden onmiddellijk weer terug de tijd in, aan de hand van verkiezingsspotjes en politieke televisieboodschappen.

Als op 4 november 1956 de Russische tanks Boedapest binnenrollen, beleeft Nederland een explosie van communistenhaat. Drie dagen lang woedt er een veldslag rond het CPN-hoofdkwartier Felix Meritis in Amsterdam. In Andere Tijden een bericht van het front, uit de hitte van de Koude Oorlog. In navolging van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, zo begon het, heel voorzichtig. Aan het begin van de jaren zestig zag Nederland voor het eerst haar politici op televisie in discussie gaan. Andere Tijden over de zoekende kennismaking met een nieuw medium. “Wij hebben er nog geen idee van hoe gedachten moeten worden verkocht of overgebracht".

Onze overheid liet in 1956 in Nieuw Guinea een heuse propagandafilm maken, bedoeld om de Amerikanen te laten zien hoe goed wij daar bezig waren.

Broederlijk zaten ze tijdens de oorlog bijeen in Sint Michielsgestel, de bestuurders en intellectuelen van Nederland. Ze hadden het er goed, prettig zelfs - alleen konden ze ieder ogenblik, als gijzelaar, worden geexecuteerd. Andere Tijden over de Nederlandse elite in de Tweede Wereldoorlog.

Een demissionair kabinet, een daad van terreur en een lamgeslagen verkiezingscampagne: we maakten het al eens eerder mee. Vijfentwintig jaar geleden moest Nederland naar de stembus terwijl in Drenthe een dubbele gijzelingsactie gaande was. De opkomst was ongekend, de uitslag verassend.

Wat drijft een politiek terrorist? De vraag is opeens weer actueler dan ooit. In Andere Tijden een portret van Inge Viett, die jarenlang Duitsland onveilig maakte uit naam van de Beweging Tweede Juni en de Rote Armee Fraktion. En die met haar maatjes onderdak en hulp kreeg in de DDR.

Het zullen vier bittere weken worden: een WK voetbal zonder Nederland. Maar werden we ooit onrechtvaardiger uitgesloten van deelname dan in 1957? In de kwalificatiewedstrijd voor het WK van 1958, versloeg Oostenrijk Nederland met 3-2. De reden: ongekend hard spel van Oostenrijk, een hysterisch Weens publiek en een volstrekt partijdige scheidsrechter. Althans, dat vond Nederland.

De nieuwe regering zal het ze een stuk moeilijker maken, maar buitenlanders zullen in de rij blijven staan om in Nederland te komen wonen. Nog niet eens zo lang geleden was het andersom. In 1948 dacht een op de drie Nederlanders aan emigratie en al gauw was een op de twintig ook daadwerkelijk weg. Ruim 550.000 mensen – naar Canada, Australie en Nieuw Zeeland omdat het daar zo leeg en rijk leek en hier zo vol en arm. Reden voor Andere Tijden om het landverhuizen weer eens van de andere kant te bezien.