Expeditie Nederland

Bij een derby denken we vaak aan een sportwedstrijd tussen twee clubs uit dezelfde regio, maar eigenlijk gaat het vooral om de rivaliteit en niet alleen op het gebied van sport. Traditie en regiotrots spelen ook een grote rol, zo ook bij het amateurvoetbal in Zeeland en de carnavalsderby in Utrecht.

Wonderkinderen zijn kinderen die al vroeg in de schijnwerpers staan, of het nu op de golfbaan, in de boksring of achter de piano is. Een voorbeeld van zo'n wonderkind is Jayden. Hij is elf jaar oud en kan op gehoor een pianostuk spelen.

Tegenwoordig gaan oude fabrieken en gebouwen niet zomaar tegen de grond. De waarde van het erfgoed wordt steeds vaker op tijd ingezien, waardoor veel behouden blijft in de nieuwe bestemming. Het ROC van Twente heeft een oud fabrieksgebouw omgetoverd tot een school.

We duiken in de wereld van de Nederlandse klederdracht, een traditie rijk aan geschiedenis en cultuur, maar die langzaam aan het uitsterven is.

Het idee van leven helemaal losgekoppeld van traditionele nutsvoorzieningen groeit in populariteit in Nederland. Maar wat betekent het om echt off-grid te gaan in een land dat bekend staat om zijn moderne voorzieningen?

Bruiloften in Nederland zijn een prachtige weerspiegeling van onze multiculturele samenleving. Van traditionele Nederlandse ceremonies tot uitbundige feesten die de culturele diversiteit van ons land benadrukken, elke bruiloft vertelt zijn eigen unieke verhaal.

Dieren die in de loop van de tijd uit ons land zijn verdwenen, worden nu geregeld geherintroduceerd. En met succes. Zo wordt de ooievaar, ooit een zeldzaam dier, weer regelmatig gezien in Den Haag. Niet iedereen is blij met de terugkeer van bepaalde dieren in de natuur.

Kunst in openbare ruimtes kan inspireren, maar ook weerstand opwekken in de omgeving. Er wordt stilgestaan bij een monument van Michiel de Ruyter. Hij is eeuwenlang vereerd als held, maar klopt dit beeld nog wel? Ook zijn de inwoners van Workum zeer ontevreden over een kunstwerk, gemaakt door een Engelse kunstenaar. Dit gaat volgens Workumers ten koste van de lokale bevolking.

Het bereiken van de leeftijd van 100 jaar is een echte mijlpaal. In deze aflevering staan gesprekken met deze bijzondere eeuwelingen centraal, o.a. met de 102-jarige Willem. Hij speelt nog steeds piano en treedt in deze aflevering op in een verzorgingstehuis in Amsterdam. Wat is het geheim van deze mensen? Hoe worden ze zo oud?

Nederland heeft meer te bieden dan alleen de bekende toeristische attracties. In deze aflevering aandacht voor de minder bekende, maar zeker niet minder bijzondere attracties in de regio. Een van deze unieke attracties is Dark Sky Park Lauwersmeer, een van de meest duistere plekken in Nederland. Ook in Leeuwarden bevindt zich een unieke toeristische bezienswaardigheid. Hier staat een toren zowel krom als scheef.

Er zijn beroepen waarvan anderen misschien denken: je zult dat maar iedere dag moeten doen en beroepen waar we misschien nog nooit van gehoord hebben. Nicky is al sinds jonge leeftijd golfballenopduiker en is hier zijn eigen bedrijf in gestart. Verder vormt de muskusrat een grote uitdaging in Nederland. Om deze dieren te bestrijden gaan er elke dag muskusrattenvangers op pad.

Nederland staat in het buitenland niet bekend om zijn bijzondere keuken, maar de regio's herbergen wel hele speciale en plaatsgebonden gerechten. Het verhaal achter deze regionale specialiteiten. De eierbal is een Groningse delicatesse, elke kok heeft zijn eigen geheime recept.

In de loop der jaren hebben we in Nederland te maken gehad met een aantal rampen die nog nadreunen in onze maatschappij. Hoe gaat een gemeenschap om met de nasleep van zo'n tragische gebeurtenis? In 1980 botsen twee treinen op elkaar in Winsum. Negen mensen komen hierbij om het leven. Overlevenden en ooggetuigen van het ongeluk vinden het nog steeds moeilijk hierover te praten.

e duiken in de wereld van regionale opvanglocaties voor dieren. We zien onvoorwaardelijke liefde en zorg voor dieren van allerlei pluimage. Ook voor de kleinste dieren bestaat een opvang. In Sliedrecht hebben ze een heus vissenasiel.

In onze samenleving ervaren steeds meer mensen gevoelens van eenzaamheid. Door het hele land zijn er daarom unieke initiatieven ontstaan, bedoeld om mensen samen te brengen en de isolatie te doorbreken. Iedere donderdag kookt een groep mensen samen in Assen, en de hele buurt mag komen eten.

De herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog zijn diepgeworteld in onze gemeenschappen. In het Kazemattenmuseum in Friesland hangt een ontroerende brief die kapitein Broers vlak voor zijn dood schreef aan zijn twee zoons.

In de regio bezoeken we kastelen waar historische pracht en hedendaagse uitdagingen samenkomen. We zien hoe families en stichtingen hard werken om deze imposante bouwwerken overeind te houden, terwijl de onderhoudskosten stijgen. Treed binnen en ervaar de authentieke charme van Kasteel Duivenvoorde, dat zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat bewaard is gebleven.

In ons land is onderwijs voor iedereen beschikbaar. Daarmee lijkt alles goed geregeld, maar toch zijn er nog steeds veel mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor hun persoonlijke en professionele leven.

Vroeger was je stokoud als je zeventig was, nu zijn er mensen van ver in de tachtig die nog gewoon iedere dag naar hun werk gaan of fanatiek sporten. Ria is Nederlands kampioen tennis bij de senioren. Ze is bijna elke dag op de tennisclub te vinden waar ze, samen met haar tweelingzus, haar kleinzoons inmaakt.

Net buiten hun eigen regio kent niemand ze, maar deze plaatselijke beroemdheden worden dagelijks herkend. In Leiden kent iedereen Peter, die als een soort Romeinse strijder door de stad rijdt. Rockster Robby Valentine is met zijn lange blonde haar een bijzondere verschijning in Hoogkarspel.

Ons land kent zorgen die in een bepaalde regio enorm spelen en in een ander deel van Nederland helemaal niet aan de orde zijn. Zo worden sommige bewoners in het Noord-Brabantse Cuijk elke dag wakker met een extreme stank. Dit komt van de nabijgelegen varkens- en pluimveehouderijen. En in de Zeeuwse regio blijven overstromingen een constante dreiging.

De kunstenaars van Kings of Colors brengen met hun graffiti op Brabantse muren vreugde in gemeenschappen. En Derek Otte haalt zijn inspiratie voor spoken word uit zijn stad Rotterdam.

We bezoeken de kleinste musea in de regio. Van nostalgische curiosa tot historische grensverhalen. In het museum in de Zevende Hemel in Apeldoorn is het hele jaar door een bijzondere collectie van oude sinterklaas-, kerst- en paasdecoraties te bewonderen. Als kers op de taart staan er ook miniatuurdraaiorgels.

Sommige beroepen bestaan alleen binnen de grenzen van een bepaalde streek of regio. Deze streekgebonden beroepen zijn vaak diepgeworteld in lokale tradities en landschappen. In Friesland laat Jan zien hoe hij wedstrijdballen voor de eeuwenoude sport kaatsen produceert. Jan kan als enige maker van deze ambachtelijke ballen de vraag amper bijbenen.

We gaan knuffelen met dieren en ontdekken de bijzondere band tussen mens en dier. Tijn runt een alpacaboerderij in Tiendeveen. Daar wordt wat afgeknuffeld. De alpaca is vanwege zijn aaibare uiterlijk heel populair als knuffeldier. Knuffelen met dieren kan ook therapeutisch werken. Linda biedt therapie aan met koeien.

Beugelen, tippen en sliksleeën. Nooit van gehoord? Dat is heel goed mogelijk. Dit zijn traditionele sporten die vaak alleen bekend zijn in bepaalde regio's en soms ook daar al bijna uitgestorven zijn. In het pittoreske dorpje Jorwerd proberen vader en zoon Hallema de eeuwenoude sport tippen in stand te houden.

Diep in de regio blijken mensen er hobby's op na te houden die niet bepaald doorsnee zijn. Van supermarktliefhebbers tot zeemeerminnen en verzamelingen met een boodschap; het zijn vaak uit de hand gelopen hobby's die ook behoorlijk wat tijd in beslag nemen. Petra's alter ego is 'de Rotterdamse zeemeermin'. Ze betovert kinderen en volwassenen met haar glimmende zeemeerminstaart.

Er zijn in ons land diersoorten die alleen in een bepaalde regio en soms zelfs exclusief in één natuurgebied voorkomen. Het voortbestaan van deze zeldzame soorten wordt wel heel spannend, als ze in hun - toch al beperkte - leefgebied worden bedreigd. In Tienhoven wordt alles op alles gezet om een aparte ondersoort van de Noordse woelmuis, die nergens anders ter wereld voorkomt, te redden.

Niet iedere regio heeft last van aardbevingen en we hebben in ons land maar één professioneel circuit voor motorraces. De hulpverlening past zich daarop aan en specialiseert zich per regio. Zo kunnen ze op het TT-circuit in Assen niet zonder hun gespecialiseerde EHBO'ers. Deze hulpverleners staan standaard langs de baan, urenlang in de brandende zon of stromende regen, klaar om in actie te komen.

Festivals in een regio trekken veel publiek en worden soms zo groot dat ze een landelijke uitstraling hebben. Toch zijn ze vaak klein en juist gericht op de regio begonnen. De verslaggevers duiken in de rijke festivalgeschiedenis. In Dordrecht stomen we op met Dordt in Stoom, een festival vol stoomboten, -treinen en -machines. We varen mee met Rogier en Alexander op hun historische stoomschip.

Onder onze voeten ligt vaak een rijke geschiedenis verborgen, en af en toe komen er opmerkelijke ontdekkingen aan het licht. In Den Haag graven Andjelko Pavlovic en zijn team al ruim twee jaar op het Binnenhof. Ze hebben al meer dan 100.000 items gevonden, van scherven en munten tot botten en skeletten.

Nederland herbergt veel talen en dialecten. Deze microtalen zijn van grote culturele en historische waarde, maar staan op het punt te verdwijnen. Zo ontstond in IJmuiden een geheime visserstaal om concurrenten te misleiden. In Drenthe woedt een discussie over het Veenkoloniaals: is het Gronings of Drents? En in Limburg verstaan Noord- en Zuid-Limburgers elkaar soms nauwelijks.

Sporten draait niet alleen om gezondheid, maar kan ook bijdragen aan persoonlijke groei en maatschappelijke betrokkenheid. In Ouddorp geeft surfleraar Jeroen les aan kinderen met het downsyndroom, autisme of ADHD. Ze genieten niet alleen van de golven, maar bouwen ook zelfvertrouwen op. In Zeeland helpt rugbycoach Duncan jongeren met een moeilijk verleden weer hun plek in de samenleving te vinden.

Recycling is meer dan afval scheiden. Het kan een wereld van verschil maken. In Arnhem gaat modeontwerper Sjaak Hullekes de strijd aan met fast fashion door gerecyclede kleding te gebruiken. Ondertussen wordt in het Groningse Haren koffieprut hergebruikt om oesterzwammen te kweken, die vervolgens omgetoverd worden tot een broodje 'oesterzwam-shoarma'.

Bijzondere woonprojecten betekenen vaak meer dan alleen een dak boven je hoofd. Joyce laat zien hoe ze in Oosterwold haar eigen stukje paradijs in Flevoland creëert, met bewoners die zelf bepalen hoe ze hun grond indelen en proberen in harmonie met de natuur te leven. Arie woont al zijn hele leven in een iconische molen in Kinderdijk, net als zijn voorouders.

Van heksen en reuzen tot een beruchte gifmengster: mysterieuze verhalen houden de regio al eeuwen in hun greep. In Leiden maakte seriemoordenaar Goeie Mie tientallen slachtoffers met haar dodelijke drankjes. In Brabant leidde Zwarte Kaat een gevreesde bende die kerken plunderde en zelfs geen baby's spaarde. Deze legendes blijven tot op de dag van vandaag tot de verbeelding spreken.

Toerisme brengt werk en inkomsten, maar kan soms ook voor flinke overlast zorgen. In Amerongen klagen bewoners over honderden motorrijders die wekelijks door hun dorp razen. In Friesland leidt een tekort aan toiletten op vaarroutes tot ongewenste 'poepeilandjes'. Hoe houden toeristische trekpleisters de balans tussen winst en leefbaarheid?

Sommige liedjes blijven generatieslang populair in een regio. In Friesland is zanger Ricky met zijn nummer 'Genot' nog altijd een graag geziene artiest op feestjes. In Drenthe beleeft de band The Dutch Boys dankzij social media een comeback. Het nummer 'Boer Harms' uit de jaren tachtig zorgt ervoor dat de band opnieuw op het podium staat.

De 77-jarige Jean houdt al twaalf jaar het Utrechtse Smaragdplein schoon met haar grijpstok. Op Urk groeide een kleinschalige actie uit tot een stichting die zich nog steeds inzet voor Ethiopiërs. In Rotterdam zet Shirin Musa, geïnspireerd door haar eigen ervaringen, zich in voor vrouwenrechten.

In veel regio's bestaan familiebedrijven die van generatie op generatie worden overgedragen. In 1870 begon Joseph Meens een brouwerij in de Limburgse buurtschap Thull, en nu, 154 jaar later, werken de vierde en vijfde generatie van de familie in het bedrijf. In Den Haag produceert een familiebedrijf sinds 1913 kartonnetjes voor onder andere kroketten en haringen met machines die bijna een eeuw oud zijn.