We zijn altijd onderweg, maar hoe kwetsbaar zijn we? Nederland heeft een goede reputatie als het gaat om logistiek en vervoer. Alles gestroomlijnd, alles keurig aangelegd om de trek van A naar B zo makkelijk mogelijk te maken. Meestal gaat het goed, een enkele keer hapert het systeem.

We houden niet van verval, maar hoe gaan we ermee om als het toch toeslaat? In Nederland houden we niet van verval. Krijgt een oud gebouw geen monumentenstatus, dan is het rijp voor de sloophamer. Maar omdat een geheel aangeharkt en opgeschoond land ons ook de rillingen bezorgt, maken we ruimte voor uitzonderingen.

Hoe ziet onze zoektocht naar nalatenschap en zingeving eruit nu we steeds verder ontkerkelijken? In calvinistisch Nederland was de dood lang een taboeonderwerp. Op de begraafplaats die al generaties lang door een familie wordt gerund is de dood zo alledaags als het broodje kaas bij de lunch. De secularisatie in Nederland zet door, maar dat betekent niet dat onze zoektocht naar zingeving en spiritualiteit eindigt.

Hoe bereid zijn we om onze nek uit te steken met iets nieuws en echte risico's te nemen? Na donkere dagen, sneeuw en vorst kondigt zich een nieuwe lente aan. Traditioneel zijn het de jonge lammetjes die het jaargetijde inluiden, maar de schaapherder heeft ervoor gezorgd dat ze al in de winter worden geboren zodat ze op tijd klaar zijn voor het grazen als het gras gaat groeien. De schaapskudde is effectiever dan de grasmaaier. Innovatie ligt soms in de traditie besloten.

We zijn niet meer zo honkvast als vroeger, maar waar vinden we ons veilige nest? Vroeger was het duidelijk: waar je geboren werd, daar lag je toekomst. Die honkvastheid viert in sommige regio's en dorpen nog altijd hoogtij, maar steeds vaker slaan we tijdens ons leven de vleugels uit. Lieten we ons vroeger vooral leiden door de geboorteplaats, vandaag de dag zoeken we liefst gelijkgestemden op.

Welke mogelijkheden biedt onze welvaart, zelfs waar die overgaat in overdaad? Nederland kent de hoogste dichtheid aan vakantieparken ter wereld. Het is een toonbeeld van onze welvaart, die soms uitmondt in overdaad. Maar er lijkt er iets te veranderen.

Hoe bakenen we onze grenzen af - van de landsgrenzen tot de schutting in de achtertuin? Grenzen afbakenen hebben we altijd gedaan. Achter de landsgrenzen legden we een ingenieus systeem aan van verdedigingswerken die tezamen een waterlinie vormden. Nu oorlogsdreiging ver weg lijkt, traint Defensie mariniers en marechaussees in een Gronings oefendorp voor missies in oorlogsgebieden. Maar binnen de landsgrenzen gaat het afbakenen door.

Waar komt onze zucht naar kicks vandaan, en hoe beteugelen we die als het nodig is? Met stortregens, onweersbuien of extreme droogte ontlaadt de natuur zich. Zelf zoeken wij onze kicks in parachute springen, skydiven of kitesurfen. Voor mensen die zich graag extravagant uitdossen is de Fantasy Fair het hoogtepunt van het jaar. We hebben allemaal andere manieren om onze verlangens waar te maken, maar de zucht naar kicks heeft soms ook een keerzijde.

Hoe ver staan we af van het boerenleven en wat weten we echt van onze voedselproductie? Nog steeds is Nederland voor een belangrijk deel een agrarisch land. We exporteren heel veel, maar we voeren ook massaal veel eten in. De megastallen en industriële voedselproductie staan haaks op het idyllische plaatje dat we koesteren van het platteland: een kleine keuterboer, met een paar koeien en een gelukzalige glimlach om z’n mond. We weten dat de tijd van die boerenromantiek voorbij is, maar willen er niet aan.

Hoe gaan we om met de naderende bevolkingskrimp? Nederland staat op een keerpunt. Na een lange periode van groei stevenen we voor het eerst in eeuwen af op een periode van krimp. In Drenthe moet alweer een basisschool de deuren sluiten, omdat er onvoldoende kinderen zijn, terwijl in het Westen veel jonge gezinnen de oude binnensteden weer opzoeken. De daling van de bevolking en de trek uit de krimpgebieden stelt ons voor nieuwe vragen.