Zembla

Je bent jong en onzeker, maar dan is daar opeens de jongen die jou wel ziet staan. Hij is verliefd, zegt 'ie, maar voor je het weet dwingt hij je tot onvrijwillige seks. Loverboys. Al bijna twintig jaar kennen we het fenomeen en worden jonge meiden slachtoffer. Talloze onderzoeksrapporten en voorlichtingsfolders werden er geschreven. Maar wat is de samenleving ermee opgeschoten? De rechter plaatst de slachtoffers in gesloten jeugdzorginstellingen, voor hun eigen bescherming. Maar al te vaak gaat het mis. Ondanks het gesloten karakter van de instelling lopen de meisjes weg en komen weer in het loverboy-circuit terecht. Zembla sprak met de slachtoffers, hun ouders en de hulpverlening en onderzoekt: twintig jaar loverboys in Nederland, waarom is het probleem zo hardnekkig?

In Engeland ontstaat begin dit jaar ophef nadat bekend wordt dat de Britse National Health Service 47 miljoen medische dossiers doorverkoopt aan verzekeraars. De gegevens werden gekoppeld aan kredietwaardigheidsgegevens. Zo konden verzekeraars bijvoorbeeld een inschatting maken van het risico op longkanker. De verzekeraars gebruikten de data om de premies aan te passen; vooral patiënten jonger dan 50 jaar zijn meer premie gaan betalen. Hoe zit het eigenlijk in Nederland? ZEMBLA onderzoekt: Wat weten de verzekeraars van onze medische achtergrond?

Nederland is bezig met de aanschaf van vier onbemande vliegtuigen, oftewel drones. De keuze is gevallen op de Amerikaanse Reaper, een verkennings- en aanvalsvliegtuig. Daarmee voert de Verenigde Staten bomaanslagen uit op vermeende terroristen in Jemen, Pakistan en Somalië. Bij deze aanvallen zijn ook honderden burgerslachtoffers gevallen.

Een paar keer per jaar ontvangt het ministerie van Veiligheid en Justitie een geheimzinnige delegatie ambtenaren uit het West-Afrikaanse Guinee. Deze delegatie moet Guineeërs die illegaal in ons land zijn, identificeren en van reisdocumenten voorzien om ze naar Guinee terug te kunnen laten keren. Nederland zit in zijn maag met duizenden illegalen die niet terug kunnen naar hun land van herkomst. Ze hebben geen reisdocumenten of de overheid van hun land werkt niet mee aan hun uitzetting. Om toch van deze uitgeprocedeerde asielzoekers af te komen, sluit het ministerie van Veiligheid en Justitie achter de schermen deals met sommige landen van herkomst, waaronder Guinee. Vorig jaar werd bekend dat Nederland de Guineese delegaties betaalt voor de reisdocumenten, en hun reis- en verblijfkosten royaal vergoed. Bovendien gaan al langer geruchten over corruptie en malversaties rond uitzettingen naar Guinee. ZEMBLA reist af naar Afrika en onderzoekt hoe het ministerie van Veiligheid en Justitie erin slaagt illegale Guineeërs terug te sturen.

Een familie komt er 11 maanden na de begrafenis van hun 20-jarige zoon achter, dat ze hem zonder zijn hersenen hebben begraven. Die zijn na een gerechtelijke sectie voor onderzoek achtergehouden in het Nederlands Forensisch Instituut. De familie was daar niet over geïnformeerd. En bij een 84-jarige man wordt na een obductie in het ziekenhuis het hart achtergehouden vooronderzoek. De familie had geen toestemming gegeven voor de obductie. De familie was niet geïnformeerd over het niet terug plaatsen van het hart. Hoe is dit allemaal mogelijk? ZEMBLA besteedt aandacht aan hoe ziekenhuizen nabestaanden informeren over wat een obductie inhoudt en onderzoekt wat er met de organen van de overledene kan gebeuren na een obductie of een gerechtelijke sectie.

Het ziekenhuis is een levensgevaarlijke plek voor 65-plussers. Uit onderzoek blijkt dat een op de drie ouderen het ziekenhuis in slechtere conditie verlaat dan dat hij er in kwam. Oude mensen raken tijdens hun opname ondervoed, uitgedroogd, lopen een ziekenhuisinfectie op of vallen uit bed. Maar een van de grootste bedreigingen voor de oudere patiënt is een delirium, ook wel aangeduid als delier; een acute verwardheid waarbij de patiënt hallucineert en angstig wordt. Geen ziekenhuisbreed beleid Na het doormaken van een delier in de kans op dementie is 12 x zo groot en overlijdt 40 procent van de patiënten binnen 2 jaar. In 2005 constateert de Inspectie voor de Gezondheidszorg dat artsen te weinig kennis hebben over het delirium en dat er geen ziekhuisbreed beleid is. De Inspectie belooft toe te zien op verbetering. ZEMBLA onderzoekt of de situatie nu verbeterd is en wat ziekenhuizen doen om een delier bij patiënten te voorkomen.

Stelt u zich eens voor, u doet uw werk al jaren met veel toewijding en plezier. U wordt gewaardeerd. Maar dan komt er een verandering in managementstijl. U ontdekt onzorgvuldigheden en kaart dat aan, intern. Maar kritiek wordt niet op prijs gesteld. U wordt zelfs negatief beoordeeld. U wordt genegeerd, ze moeten u niet meer. Het overkomt Arthur Gotlieb, 50 jaar en senior beleidsmedewerker bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Hij komt in verweer, schrijft een dik rapport voor zijn hoogste baas. Hij luidt de noodklok over grote misstanden. Twee weken later maakt Gotlieb een eind aan zijn leven. Omdat de NZa van zins lijkt om de affaire stil te houden, stapt de familie van Arthur naar de pers. En zo wordt Arthur Gotlieb postuum klokkenluider.

Voor mannen met seksproblemen is er sinds 1998 Viagra. Fijn voor die mannen, maar ook voor de farmaceutische industrie. Die verdient jaarlijks miljarden aan medicijnen tegen erectiestoornissen. Het is big business. Daarom proberen fabrikanten van geneesmiddelen al jaren een lustopwekker te ontwikkelen voor vrouwen die geen zin hebben in seks. FSIAD, female sexual interest/arousal disorder, heet die aandoening in de psychiatrie. Er is van alles geprobeerd: pillen, pleisters, neussprays en gels, maar geen enkel middel is nog door de geneesmiddelen-keuring heen gekomen. Ook in ons land is er veel aandacht voor een lustpil voor vrouwen. Adriaan Tuiten uit Almere ontwikkelt met zijn bedrijf Emotional Brain pillen waardoor vrouwen meer zin krijgen. Hij heeft recent toestemming gekregen van de autoriteiten om zijn pillen op duizenden vrouwen te testen. Zembla onderzoekt hoe de farmaceutische industrie probeert een sekspil voor vrouwen in de schappen te krijgen.

U betaalt netjes uw belastingen. Niet iedereen doet dat. Maar tegenwoordig komen ze daar mee weg. Belastingambtenaren vertellen in ZEMBLA dat ze door jarenlange bezuinigingen op de belastingdienst hun werk niet meer zorgvuldig kunnen doen. Machteloos zien ze toe dat verkeerd ingevulde aangiftes niet worden gecorrigeerd, dwangbevelen niet worden ingevorderd en controles steeds minder voorstellen. Onze schatkist loopt daardoor miljarden euro’s mis, zeggen de belastingambtenaren. Al jaren kaarten ze de misstanden aan bij de fiscus en de politiek. Maar niemand grijpt in. ZEMBLA gaat op zoek naar het zogenaamde tax gap, het verschil tussen wat er in theorie aan belastingen binnen moet komen en wat er door de fiscus uiteindelijk opgehaald wordt. De Nederlandse overheid blijkt de tax gap niet te berekenen. Andere landen doen dat al jaren. ZEMBLA reist af naar Engeland waar de belastingdienst intensiever kan controleren omdat ze lessen trekken uit hun tax gap berekeningen. Waarom doen we dat in Nederland niet? ZEMBLA onderzoekt hoe het kan dat Nederland jaarlijks miljarden aan belastinginkomsten misloopt.

ICT-leverancier Ordina heeft in de periode 2005-2010 gefraudeerd met verschillende aanbestedingen van de overheid. Het betreft aanbestedingen van het ministerie van Veiligheid en Justitie en de gemeente Rotterdam. Ook kreeg Ordina cruciale, vertrouwelijke documenten toegespeeld, onder meer door een corrupte ambtenaar. Dat blijkt uit een grote hoeveelheid interne bedrijfsinformatie van Ordina die in bezit is van ZEMBLA. ZEMBLA heeft van een klokkenluider een USB-stick toegespeeld gekregen en beschikt daardoor over zo’n honderdduizend e-mails en over adresbestanden en vertrouwelijke bedrijfsplannen, afkomstig van Ordina. Het grootste deel ervan is geschreven tussen 2005 en 2010. Ordina heeft de authenticiteit van de informatie tegenover ZEMBLA bevestigd.

Een radeloze vrouw brengt haar man naar een GGZ-instelling. Hij is zwaar depressief en bang dat hij zichzelf iets aan zal doen. De man wordt in de kliniek opgenomen en de vrouw gaat met een gerust hart naar huis. Ze denkt dat hij daar veilig is. De volgende ochtend staat de politie voor de deur. Haar man blijkt voor een trein te zijn gesprongen. De afgelopen jaren neemt het aantal zelfdodingen in Nederland toe met 30 procent. In 2012 pleegde 1753 mensen zelfmoord. Ruim een derde daarvan was patiënt bij een GGZ. Zembla onderzoekt de aanpak van de geestelijke gezondheidszorg om het stijgend aantal zelfdodingen terug te dringen.

In rap tempo sluiten verzorgingshuizen in Nederland de deuren. Ouderen moeten langer thuis blijven wonen en familie en vrienden mogen een handje helpen. De vraag is alleen wat dit alles betekent voor de kwetsbare ouderen in de samenleving. ZEMBLA laat zien hoe mensen die zelf al op leeftijd zijn, veelal ten koste van zichzelf, voor anderen zorgen.

Jong of oud, ziek of gezond. Iedereen moet zich op dezelfde manier kunnen verzekeren voor ziektekosten. Dat is wettelijk zo vastgelegd. We noemen dat solidariteit. Verzekeraars zeggen dat iedereen welkom is. Dat ze niemand weigeren, hoe ziek ook. Want dat is namelijk verboden. Maar houden verzekeraars zich aan de regels?

Dit najaar opent de Zweedse modegigant Hennis & Maurits haar grootste winkel van Europa. Niet in haar eigen land maar in Rotterdam. H&M met haar goedkope kleding is mega populair in Nederland. Lage prijzen en toch stijlvol en kwaliteit zo zet H&M zichzelf graag in de markt.

De 15-jarige Canadese Amanda Todd maakt in 2012 een eind aan haar leven. Ze is jarenlang via internet geïntimideerd en bedreigd door een onbekende man. Ze moest haar borsten laten zien en seksshows geven. Als ze weigert chanteert hij haar en verspreidt een blootfoto van Amanda onder haar klasgenoten.