University of Flanders

Graan dat een paar maanden droogte overleeft, groenten die niet verrotten na een overstroming... Als we genoeg eten willen hebben, kunnen onze granen maar beter aangepast worden aan het extreme weer dat de klimaatverandering met zich meebrengt. En we hebben geen tijd te verliezen. Daarom is plantenbioloog Ive De Smet aan de UGent op zoek naar de eiwitten die van planten superplanten maken. En hij heeft er stilaan ook al wat gevonden.

Rood staat voor liefde en passie. Oranje voor creativiteit en betaalbaarheid. Blauw straalt dan weer vertrouwen uit. Elke kleur roept bij ieder van ons min of meer dezelfde gevoelens op. Denken we... Maar is dat écht zo? Wordt ons lichaam, fysiek dus, echt actief en opgewonden wanneer we rood zien? Caroline Mathieu is lichtontwerper en onderzoeker aan de VUB en het RITCS en zij zoekt het uit.

Als je bij ons een kerk binnenstapt word je overstelpt door beelden, schilderijen en glasramen met als centrale figuur: Jezus. Maar zijn er ook afbeeldingen van God de Vader? Want mag je volgens gelovigen God eigenlijk tekenen? Want euh... is Jezus voor de christenen ook niet God? Theoloog en historicus aan de KU Leuven Hans Geybels leidde ons rond in de Sint-Leonarduskerk van Zoutleeuw, een kerk vol afbeeldingen...

Blindegeleidehonden ken je wel. Maar je hebt ook hoorhonden voor dove mensen. Of epilepsiehonden. Of autismehonden. Noem maar op. Als je zo'n hond nodig hebt, kan het wel eens zijn dat je daar heel lang op moet wachten. Want van elke 10 puppies die worden opgeleid tot assistentiehond, zullen er maar 4 goedgekeurd worden. En dat zorgt niet alleen voor lange wachtlijsten, da's vooral ook veel weggesmeten geld. Dierenarts en geneticus Bart Broeckx heeft een antwoord gevonden in het DNA! We bezochten hem in zijn labo aan de Universiteit van Gent waar hij ons vertelt hoe hij nog vóór hondjes geboren zijn al kan zien of het goede assistentiehonden zullen worden!

Als je een mooie tuin vol planten en bloemen wil, dan moet je die aanplanten en verder gewoon wachten op regen? Of... moeten alle planten af en toe ook wat mest krijgen? Kunnen planten ook een overdosis mest krijgen? Want stikstof is toch mest, terwijl er een probleem is met planten omdat er te veel stikstof in de lucht zit? VUB-plantenecoloog Harry olde Venterink legt het uit.

Tijdens de prehistorie leefden hier België jager-verzamelaars. Die werden uiteindelijk boeren omdat ze steeds meer op dezelfde plek bleven en daar hun groenten verbouwden. Maar hoe hebben wetenschappers kunnen uitzoeken hoe die mensen leefden? Die mensen hielden geen dagboek bij en al zeker geen notities op een smartphone.,, Chemisch ingenieur en archeoloog Christophe Snoeck van de VUB vertelt hoe hij met nieuwe technieken nog altijd nieuwe ontdekkingen doet over onze voor-voor-voor-voor-voorouders.

5000 jaar geleden begon de mens zeep te gebruiken. Eerst om dierenhuiden schoon te maken, wat later begonnen de Egyptenaren er ook hun eigen lichaam mee te wassen. Zeep is geweldig als je vuil bent, maar helaas is zeep niet zo goed voor de huid. Dus... kan je ook echt proper zijn zonder zeep? Wij zochten een wetenschappelijk antwoord op al onze vragen bij het hoofd van het departement in vitro-toxicologie en dermato-cosmetologie aan de VUB, prof. dr. Vera Rogiers.

Onze aarde is één van 8 planeten die rond onze zon draaien (sorry Pluto). Maar er zijn ook duizenden andere planeten die niét rond onze zon draaien maar rond andere sterren? We noemen ze exoplaneten en ze zijn zelfs met de beste telescopen amper waar te nemen. Prof. Leen Decin is astrofysicus aan de KU Leuven. Zij bestudeerde maandenlang Wasp107b, een exoplaneet op 200 lichtjaar van bij ons, waar een jaar 5 dagen duurt, de atmosfeer donzig is en het geen water maar zand regent.

Koning Arthur, Merlijn de Tovenaar, de Ridders van de Ronde Tafel, ... Die gaan al mee sinds de middeleeuwen. Hoe komt het dat we die legendarische figuren na 800 jaar nog altijd kennen? Want er zijn nog honderden andere verhalen uit die tijd die we nu al lang vergeten zijn. Wat heeft Koning Arthur wél wat vergeten middeleeuwse verhalen niet hebben? Met deze vragen trokken wij naar historisch letterkundige Elisabeth de Bruijn aan de Universiteit van Antwerpen.

Er zijn echt enorm veel wetten. Sinds het ontstaan van België worden er elk jaar duizenden nieuwe aangenomen en er worden er maar heel weinig geschrapt. Veel van die regels zijn dus verouderd. Prof. dr. Marie Decock, juriste aan de UHasselt, onderzocht de 100 jaar oude wet op de intercommunales die, omdat ze zo oud is, maakt dat vieze achterpoortjes mogelijk zijn. Marie gaf de wet een make-over waardoor gesjoemel niet meer kan. Of toch niet meer wettelijk is...

Buitenaards leven bestaat. Daar zijn wetenschappers zeker van. Het zou nogal straf zijn als wij de enige levensvorm zouden zijn in héél het universum en ze hebben ook al heel wat indicaties gevonden dat leven op andere planeten mogelijk is. Maar tot nu toe hebben we nog geen leven zelf gevonden. Bio-ingenieur Ronnie Willaert (VUB) heeft een revolutionair robotje gemaakt waarmee we écht kans maken om dat leven te vinden!

Bij elk toiletbezoek laat je informatie achter over je leven en je gewoontes. Want uit onze uitwerpselen en urine kunnen wetenschappers achterhalen wat jij hebt gegeten en gedronken, maar ook welke geneesmiddelen of drugs jij hebt genomen. Dr. Tim Boogaerts, farmaceutisch wetenschapper aan de Universiteit van Antwerpen, onderzoekt rioolwater en zo weet hij hoeveel en welke pillen er wanneer gebruikt worden in een stad of dorp.

Gemiddeld eens in de 300 jaar vindt er bij ons een zware aardbeving plaats. En wanneer het gebeurt weet niemand. Dus... worden gebouwen voor alle zekerheid (min of meer) aardbeving-proof gebouwd. Daarvoor ontwikkelen de ingenieurs van de UHasselt steeds nieuwe bouwtechnieken. Wij mochten erbij zijn toen prof. dr. ir. Hervé Degée zijn nieuwste ontwerp uittestte.

Andreas Vesalius was een van de eersten die per se een menselijk lichaam wilde opensnijden. Vóór Vesalius dissecteerden anatomen dieren om meer te weten te komen over het menselijk lichaam. Toen Vesalius het met mensen wilde doen, wist hij niet goed waar hij aan lijken kon geraken, dus stal hij de lichamen van misdadigers aan de galg. Hoe het verder ging en hoe wetenschapppers ons daarna hebben kunnen overtuigen om ons lichaam vrijwillig af te staan aan de wetenschap, dat prof. dr. Tinne Claes, historica aan de KU Leuven.

Hoe komt het dat je kamer altijd vanzelf rommelig wordt en nooit vanzelf weer netjes? Waarom kan je een Rubik's Cube niet per ongeluk oplossen maar wel per ongeluk kapot maken? En wist je dat glasscherven in theorie spontaan weer een glas kunnen vormen? Prof. dr. Christian Maes, theoretisch fysicus aan de KU Leuven, legt uit wat entropie is en hoe dit fenomeen alles in het universum (én in jouw huis!) domineert.

In onze darmen zitten miljoenen bacteriën. En dat is goed, want die helpen mee voor de vertering van je eten. Iedereen heeft zo zijn eigen ecosysteempje van darmbacteriën, met verschillende soorten en aantallen. Bestaat er zoiets als de ideale darmflora? Daar is Jeroen Raes, microbioloog aan de KU Leuven, naar op zoek. Elke dag krijgt hij stalen stoelgang binnen om te onderzoeken. Er is alvast één ingrediënt dat zeker niet thuishoort in de perfecte darmflora en dat is: antibiotica!

Microplastics zitten overal en dus ook in je lijf. Want je eet ze op, je ademt ze in en je smeert ze zelfs op je huid. Na de Tweede Wereldoorlog zijn we héél veel plastic beginnen gebruiken en daardoor kan je niet meer ontkomen aan de kleine restantjes, de micro- en zelfs nanoplastics. Maar wetenschappers maken zich zorgen om al die plasticdeeltjes in ons lichaam. Dr. Nelly Saenen, toxicoloog aan de UHasselt, doet daarom onderzoek naar hoe die piepkleine plastics juist in ons lichaam terechtkomen.

Als je sport, is het leuk om op je sporthorloge te zien hoe hoog je hartslag is of hoe snel je gaat. Maar zo'n horloge is soms lastig en vooral ook... lelijk! Wat als je een chipje kon inplanten in je arm? En wat als dat chipje ook je temperatuur, cholesterol, suiker... zou kunnen meten? Superhandig! Niet alleen voor sporters, maar ook voor bv. diabetici! Het bestaat helaas nog niet, maar prof. dr. ir. Koen Vandewal, materiaalonderzoeker aan de UHasselt, en zijn team werken er hard aan!

Elke minuut adem je zo'n achttal keer in en uit. Zonder dat je daarover moet nadenken. Maar je longen beginnen al vanaf je 35ste af te takelen, net zoals een ballon die verslijt als je hem vaak opblaast. Die aftakeling kan je niet tegengaan, maar... je kan je longen wel in conditie proberen te houden. Maar hoe? Kan je ze trainen of helpt gezond eten? Daar heeft revalidatiewetenschapper Chris Burtin van de UHasselt het antwoord op.

"Goed eten om groot en sterk te worden." Klopt het wat de bonma zegt terwijl ze nog een extra schep aardappelen en spek aan een 12-jarige geeft? Worden kinderen die veel eten echt groter? Of is het belangrijker wàt je eet. Prof. dr. Carl Lachat van de Universiteit Gent doet onderzoek naar groei, en groeiachterstand, en legt in deze video uit hoe je zo groot mogelijk wordt.

Een uitstapje naar de zee werkt ontspannend. Maar is dat omdat je daar meestal vakantie hebt, of… is er echt iets met de zee zelf dat zo ontspant? Dat is wat Alexander Hooyberg, bioloog aan de Universiteit Gent en het Vlaams Instituut voor de Zee, uitzoekt. Krijgen we binnenkort een dagje zee op voorschrift van onze huisdokter?

Wout van Aert en Lotte Kopecky die nog enkele weken op hoogtestage gaan om helemaal klaar te zijn voor de Tour. Elke wielerliefhebber vindt dat normaal. Maar... waarom moet je naar de bergen om beter te kunnen fietsen? En zou zo'n hoogtestage (of gewoon: weekje vakantie in Oostenrijk?) ook voor jou zinvol zijn? In deze Universiteit van Vlaanderen Summer School komen de antwoorden van performance manager bij FDJ-Suez, ex-prof-wielrenster én VUB-inspanningsfysiologe Lieselot Decroix.

Wie zomer zegt, zegt barbecue. En wie barbecue zegt, zegt mannen die samentroepen rond het vuur en met een jolige schort véél vlees bakken. Of toch volgens het cliché. Prof. Charlotte De Backer is communicatiewetenschapper aan de UAntwerpen en bestudeert communicatie via eten en eetgewoontes. In deze Summer School legt ze uit waarom het altijd de mannen zijn die het vlees op de barbecue gooien, en waarom een veggie-barbecue nog altijd wat moeilijk blijft...

Rechtendoortocht of bunkeren met de scouts of chiro. Je gaat voor niks opzij maar gaat erover, erronder, erdoor, tot... je een koeienweide tegenkomt. Durf jij door de schrikdraad te gaan? Of heb je truukjes om geen schokken te voelen? Prof. Liesbet Van der Perre, ingenieur aan de KU Leuven, geeft in deze Universiteit van Vlaanderen Summer School-aflevering alle tips & tricks mee zodat jij er zonder elektrische schokken vanaf komt!

Zomer in België is ook festivalseizoen! Tienduizenden mensen gaan met hun tent en campingstoeltje naar de weides van Rock Werchter, Tomorrowland, Pukkelpop. En wij gingen met het Universiteit van Vlaanderen-team naar de Lokerse Feesten. En we namen een wetenschapper mee. Musicoloog Edith Van Dyck van de UGent vertelde er ons voor onze Summer School waarom zelfs niet-dansers dansen op Dancing Queen, van ABBA.