Komedia „Bardzo dyplomatyczny obiad”... — to historia ukazująca kulisy wielkiej polityki. Są w niej interesujące role dla aktorów, atrakcyjna sceneria, paradoksalne sytuacje, finezyjny dialog i przede wszystkim — trzymająca w napięciu intryga. Akcja spektaklu rozgrywa się w 1831 roku w Neapolu, w rezydencji barona Dupont-Duval, ambasadora Francji. Gospodarz zaprosił na obiad ambasadorów europejskich mocarstw: Anglii, Prus, Austrii i Rosji. Okazuje się, że zaginęła mapa Europy, na której oznaczone były planowane nowe strefy wpływów. Podejrzenie o kradzież mapy pada na służbę barona Dupont. W czasie przesłuchania służący przyznają się do różnych przewinień, ale nie do kradzieży.

Dramat Zbigniewa Herberta dla Teatru Telewizji zaadaptował Andrzej Titkow. Spektakl o znieczulicy i zbrodni zaniechania. Młode małżeństwo (Marta Klubowicz-Różycka i Zbigniew Konopka) wyczekuje śmierci staruszki, która niegdyś przygarnęła ich do mieszkania w zamian za opiekę. Liczyli na szybki zgon kobiety i przejęcie całego mieszkania dla siebie. Rozmawiają o niej z największym obrzydzeniem, oburzeni, że muszą tak długo czekać na to, by wreszcie mogli być tylko we dwoje.

Dramat Sławomira Mrożka w reżyserii Kazimierza Dejmka. Spektakl zaliczony do Złotej Setki Teatru Telewizji. „Dzieją się różne tragedie, ale nic z nich nie wynika. Co pewnie jest istotą tragedii” – mówi jeden z aforyzmów Sławomira Mrożka. „Portret” (prapremiera 14 listopada 1987 r.) rozwija tę myśl. Kazimierz Dejmek, reżyser przedstawienia, do tropów literackich dodał teatralne – sceny z „Dziadów” w reżyserii Konrada Swinarskiego. Gra Jana Englerta i Piotra Fronczewskiego także niejednokrotnie zbliża się do wzorców romantycznych. Przemowa Bartodzieja z Prologu jest stylizowana na Wielką Improwizację. Anatol wywołujący w finale II aktu ducha Stalina kojarzy się z Guślarzem. Tenże Anatol początkowo występuje jako „Upiór”, później żywy człowiek, by wreszcie stać się kimś, kto przebywa „na świecie, lecz już nie dla świata”.

Spektakl przygotowany przez krakowski Teatr STU spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem krytyki i publiczności, i został uznany za jedno z najlepszych przedstawień sezonu (prapremiera w marcu 1990 r.). Sukces był zaskakujący i tym większy, że literacką materię widowiska stanowił tekst zupełnie asceniczny – dzieło księdza Jędrzeja Kitowicza (1728-1804), które dla historyków i polonistów wciąż jest niewyczerpalnym źródłem wiadomości o życiu i zwyczajach XVIII stulecia. Dokładniej, scenariusz powstał na podstawie dwóch dzieł proboszcza z Rzeczycy – „Opis obyczajów za panowania Augusta III” oraz „Pamiętniki do panowania Augusta III i pierwszych lat Stanisława Augusta”. Mikołaj Grabowski, twórca tego niezwykłego spektaklu, wprowadził na scenę aktorów ubranych we współczesne kostiumy. Pojawiają się więc inteligent w garniturze i paniusia w kwiecistej sukience, student w krótkich spodenkach i strażak w mundurze galowym, małomiasteczkowa dewotka, współczesny pielgrzym i nowoczesna pracownica

Wielkie romantyczne monologi Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego w interpretacji Jana Englerta. Spektakl z 1991 roku. Na scenie telewizyjnego studia pojawiają się Gustaw, Kordian i Konrad – najwięksi bohaterowie romantyczni. Wielka liryczna spowiedź Gustawa, pełna chorobliwej imaginacji, urojeń, halucynacyjnych wizji, będzie płynąć chaotycznym strumieniem miłosnego wyznania. Młodzieńczy bunt Kordiana, jego desperacka polityczna walka, irracjonalny optymizm wiary w zwycięstwo idei słusznej i sprawiedliwej zostaną w Wielkiej Improwizacji Konrada przeniesione w regiony etyki, odwiecznej walki dobrego i złego, zamienione w prometejską służbę ludzkości i mesjanistyczną dla niej ofiarę.

Komedia Bruno Winawera w reżyserii Edwarda Dziewońskiego. Spektakl z 1990 roku. Moryś i Rara wracają do Warszawy z Włoch, z podróży poślubnej. Odwiedza ich kuzynka Ellen, mieszkająca na stałe na wsi. Przychodzi wuj Frydląd, który ma zabrać całe towarzystwo na uroczystą kolację do siebie. Niespodziewanie zjawia się Gabriel Tender, który podaje się za przyjaciela Morysia i Rary. Jednak oboje nie mogą sobie przypomnieć, skąd znają Tendera. Okazuje się, że Tender to żebrak z Fiesole, któremu wrzucili pieniądze do kapelusza. Odszukał ich, by spłacić dług wdzięczności.

Dramat pozytywistyczny autorstwa Józefa Blizińskiego, nazywanego spadkobiercą Aleksandra Fredry, z końca XIX wieku. Akcja rozgrywa się w dworku szlacheckim, wokół rodzinnej sprawy o spadek. Celem intryg jest Damazy, prawowity spadkobierca majątku po bracie. Jego szwagierka Żegocina i jej siostrzeniec Seweryn chcą zagarnąć spadek dla siebie. Akcja rozgrywa się w dworku szlacheckim, wokół rodzinnej sprawy o spadek. Celem intryg jest Damazy, prawowity spadkobierca majątku po bracie. Jego szwagierka, Żegocina i jej siostrzeniec Seweryn chcą zagarnąć spadek dla siebie. Brat Seweryna, Antoni, kocha córkę Damazego. Seweryn uwodzi biedną wychowankę Żegociny, Mańkę, z którą nikt się nie liczy. Damazy rozumie w końcu istotę konfliktu i odkrywa spisek szwagierki. Przejmuje kontrolę nad spadkiem i dysponuje nim według swojej woli.

Akcja spektaklu rozgrywa się za kulisami teatru. Dyrektor teatru powierza główną rolę swojej młodej żonie, Ewelinie Corelli, uwielbianej przez wszystkich mężczyzn. Ewelina sprawdza plotkę o duchach straszących w teatrze. Duchem okazuje się młody Henryk, który nocami na scenie teatru odgrywa nienapisany przez siebie dramat. Dyrektor wystawia jego sztukę. Henryk i Ewelina zakochują się w sobie, postanawiają razem uciec. Wzbudza to oburzenie w teatrze. Młodzi zmieniają plany, gdy Ewelina wyjawia prawdę – nie jest żoną dyrektora, tylko jego wychowanką.

Lekka, bezpretensjonalna komedia Mariana Hemara w reżyserii Edwarda Dziewońskiego. Sztuka miała swoją prapremierę w 1933 roku – podobno Marian Hemar napisał ją w ciągu tygodnia, na otwarcie teatru Nowa Komedia, dla Modzelewskiej i Jaracza. Oryginał zaginął w czasie wojny. Scenariusz odnaleziono w Wiedniu, w tłumaczeniu niemieckim – na język polski przełożył tekst Aleksander Bardini. Sztuka została opublikowana w „Dialogu”; w 1991 roku Edward Dziewoński wystawił ją w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie i w tym samym roku odbyła się premiera spektaklu telewizyjnego. W obu przedstawieniach główne role zagrali Ewa Wiśniewska i Leonard Pietraszak, popularni aktorzy o rodowodzie poznańskim, tak jak bohater „Firmy”.

Koncert Czesława Niemena w kościele św. Franciszka w Krasnymstawie. W repertuarze pieśni skomponowane przez Czesława Niemena do utworów Cypriana Kamila Norwida. Wiersze C. K. Norwida recytuje Jerzy Zelnik. Są to następujące utwory: „Aerumnarum Plenus”, „Fortepian Szopena”, „Moja piosenka II”, „Pielgrzym”, „Promethidion”, „Ruszaj z Bogiem”, „Święty-pokój”, „Wielkość”.

Współczesna opowieść w reż. Kazimierza Karabasza o mieszkańcach jednej ze starych warszawskich kamienic. Podglądamy trzy pokolenia lokatorów w różnych codziennych sytuacjach. Spektakl, poprzez sposób realizacji, staje się paradokumentalną impresją na temat polskiej współczesności Anno Domini 1991.

Jedna z najbardziej znanych i najczęściej grywanych komedii Moliera. Spektakl z 1991 r. wyreżyserował Jan Bratkowski. Znakomita analiza charakteru skąpca, człowieka, któremu pieniądze zastępują wszystkie wartości. W kreacji Zbigniewa Zapasiewicza chciwość Harpagona nabiera tak niezwykłych wymiarów, że chwilami staje się on postacią nie tyle komiczną, co żałosną i godną współczucia. Jego obłąkańcza miłość do pieniędzy budzi nie śmiech, a przerażenie. Znakomity, bardzo współcześnie (mimo stosowanej stylizacji) brzmiący przekład Bohdana Korzeniowskiego.

Mikołaj Grabowski jest równie dobrym aktorem i reżyserem, co adaptatorem tekstów nieteatralnych dla sceny. Można się było o tym przekonać oglądając w Teatrze Telewizji „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza czy brawurowe przedstawienie według VIII-wiecznego „Opisu obyczajów” księdza Jędrzeja Kitowicza. Tym razem podstawą telewizyjnego scenariusza stała się po raz pierwszy opublikowana w podziemiu, w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku książka „Kto tu wpuścił dziennikarzy?”.

Adaptacja jednej z najważniejszych polskich powieści XX wieku. W 1981 roku w łódzkim Teatrze im. Stefana Jaracza reżyser Mikołaj Grabowski obsadził w roli Gonzala w „Trans-Atlantyku” wg Witolda Gombrowicza mało wówczas znanego aktora Jana Peszka. W ten sposób Autor znalazł swego Aktora, a właściwie aktorów, bo i sam Mikołaj Grabowski podjął się zadania niezwykle trudnego – wcielił się w Witolda Gombrowicza, w jego imieniu interpretując i spajając sceniczne obrazy „Trans-Atlantyku”. Spektakl Teatru TV z 1991 r. jest telewizyjną adaptacją tamtej inscenizacji. Został zaliczony do Złotej Setki Teatru Telewizji.

Przedstawienie jest telewizyjną wersją spektaklu, którego premiera odbyła się 22 grudnia 1988 roku w Teatrze Polskim w Warszawie. (...) Rzecz dzieje się w Paryżu, w późnych latach 80. W niewielkim pokoju toczy się dialog dwojga Polaków. Brandys określa ich krótko: On i Ona. Nie mają nazwisk. Mają tylko życiorysy. Bardzo polskie losy wyłaniają się z owej konwersacji, zawikłane, poplątane. Obydwoje są z pokolenia Kolumbów, a więc mają około siedemdziesiątki. Spotykają się po trzydziestu latach rozłąki. Niegdyś się kochali. Teraz, w wieczornej i nocnej rozmowie Polaków na obczyźnie, roztaczają przed sobą wspomnienia, uczucia, przeżycia i rozrachunki.

„ »Mężczyzna«, do której to sztuki nie mogłam dobrać tytułu, jest analizą czterech charakterów w rozmaitym oświetleniu. Tło szare, codzienne, zwykłe. Unikałam najzupełniej efektów meblowych, dekoracyjnych itd. Wzięłam sobie pod skalpel cztery ludzkie istoty – postawiłam je w pewnym do siebie stosunku i starałam się stan ich duszy i serc przedstawić ze ścisłą wiernością i prostotą. Są tam tylko trzy kobiety i jeden mężczyzna. Każda z tych kobiet przedstawia typ odmienny, a więc nerwy, zmysły, duszę. Od jednej do drugiej krąży niezdecydowany mężczyzna.

Jerzy Jarocki był jednym z najwybitniejszych i najważniejszych polskich twórców teatralnych. Był zafascynowany Witkacym, Gombrowiczem i Mrożkiem. Marzył o napisaniu trylogii poświęconej życiu Stanisława Ignacego Witkiewicza. Z tych zamiarów zrodził się „Staś” – sztuka, obejmująca okres od 1885 roku, czyli narodzin Witkacego, do roku 1915, kiedy zmarł jego ojciec, Stanisław Witkiewicz, wybitny pisarz, malarz, krytyk sztuki. Opowieść kończy się samobójczą śmiercią Witkiewicza w obliczu wejścia wojsk radzieckich do Polski. „Staś” miał premierę w Teatrze Polskim w Warszawie w 1986 r.; reżyserował Gustaw Holoubek. W 1993 r. Holoubek zrealizował spektakl dla Teatru Telewizji; sam zagrał Ojca.

Dokonana przez Krzysztofa Nazara inscenizacja sztuki Janusza Głowackiego. Historia pary polskich intelektualistów – pisarza i aktorki (w tych rolach Jan Englert i Joanna Szczepkowska), szukających swego miejsca na amerykańskiej ziemi, opowieść o ich bezsennych nocach, neurotycznych dywagacjach, wreszcie o ich metamorfozie. Los tych polskich emigrantów jest jakby odwróceniem amerykańskiego mitu. Nie są biedakami, którzy robią karierę „od pucybuta do milionera”, lecz arystokratami ducha, którzy nie potrafią sobie poradzić w amerykańskich realiach.

Przeniesiona ze Starego Teatru w Krakowie sztuka Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Jarockiego. Złota Setka Teatru Telewizji. „Byłem (...) boleśnie raniony tą lekturą, porażony wielkością, przenikliwością i szaleństwem tej sztuki. Wiedziałem, że muszę ją zamienić w teatr” – mówił kiedyś Jerzy Jarocki o swej fascynacji „Ślubem” Gombrowicza. Dramat ten, opublikowany w 1953 roku, razem z powieścią „Trans - Atlantyk”, był dla Jarockiego nie lada wyzwaniem. Wystawił go kilkakrotnie, w kraju i zagranicą. Za najsławniejszą inscenizację uchodzi ta ze Starego Teatru w Krakowie (premiera 20 kwietnia 1991 roku), uznana przez miesięcznik „Teatr” za najlepszy spektakl sezonu 1990/1991.

Najsłynniejszy dramat Gabrieli Zapolskiej. Spektakl w reżyserii Tomasza Zygadły, z Anną Seniuk w roli tytułowej, zaliczony został do Złotej Setki Teatru Telewizji. Dowodem popularności tej „tragikomedii kołtuńskiej” jest wciąż żywy w społecznej świadomości termin „dulszczyzna” jako synonim mieszczańskiej hipokryzji, ciasnoty horyzontów i nadmiernie wysokiego mniemania o własnych walorach moralnych.

Znakomicie przyjęta przez widzów i recenzentów komedia Jerzego Niemczuka. Widowisko teatralne, w którym autor w inteligentny sposób ukazuje wątki cechujące różnorodne sfery życia we współczesnej, stale zmieniającej się Polsce. Osią fabularną spektaklu jest poszukiwanie tajemniczego stworzenia – hybrydy królika i lisa – którego odnalezienie może stać się lekarstwem na wszelkie niepowodzenia bohaterów. Polowaniem zajmują się policjant oraz recydywista.

Jedna z najbardziej znanych komedii George'a Bernarda Shawa, nie bez racji włączona do zbioru „Sztuk przyjemnych”. Bo jest w niej wprawdzie sporo sarkazmu i drwiny, lecz nie ma jeszcze charakterystycznej dla późniejszych sztuk Shawa ostrości i pasji demaskatorskiej. Od premiery w 1894 roku publiczność świetnie się bawiła, śledząc perypetie bohaterów uwikłanych w „bałkańską awanturę”. Tak właśnie określano trwającą zaledwie 14 dni wojnę 1885 roku między Bułgarami a Serbami.

Dramat Antoniego Czechowa, przez wiele lat nieznany. W telewizyjnej interpretacji Andrzeja Domalika jest opowieścią o człowieku pełnym sprzeczności, uwikłanym w niezamierzone romanse. Wykreowany przez Zbigniewa Zamachowskiego Płatonow – przypadkowy kochanek, nigdy nie dopełni miłości i nigdy nie podejmie żadnej decyzji, aby zmienić swoje życie i wydobyć się ze stanu, w którym tkwi i z którego szydzi. W letnim pawilonie owdowiałej arystokratki, generałowej Wojnicew (Ewa Isajewicz-Telega), zbiera się okoliczna śmietanka towarzyska.

Telewizyjna realizacja komedii Aleksandra Fredry w reżyserii Olgi Lipińskiej miała premierę w 1992 roku. Ta pełna sowizdrzalskiego komizmu, z uszczypliwymi aluzjami politycznymi groteska sceniczna powstała w 1826 r. Utwór ma charakter żartobliwej anegdoty opartej na pomyśle rządów niewieścich, symbolizujących tu świat na opak.

Spektakl telewizyjny „Dwie głowy ptaka” to opowieść o ostatnich dniach życia Aleksandra Waszkowskiego, ostatniego naczelnika Warszawy w powstaniu styczniowym, od uwięzienia do wykonania wyroku. Zrealizowany w autentycznym miejscu wydarzeń, w warszawskiej Cytadeli, jest pozbawiony wszelkiej widowiskowości. W toku przesłuchań i rozmów wychodzą na jaw fakty i motywacje.

Inscenizacja jednej z najlepszych komedii Michała Bałuckiego – czołowego dramaturga pozytywizmu. Napisana w 1881 roku sztuka nie ma żadnych ambicji poza bawieniem widza. W odróżnieniu od innych fars Bałuckiego trudno tu znaleźć jakiekolwiek odwołania do filozoficznych i społecznikowskich haseł epoki, w której tworzył. Zarówno akcja, jak i bohaterowie są czysto umowni. Konstrukcja utworu zaś wyraźnie staroświecka, zważywszy że już w kilkanaście lat po prapremierze polskim życiem teatralnym wstrząsną tacy twórcy jak Gabriela Zapolska, czy Stanisław Wyspiański.

„Miarka za miarkę” zaliczana jest do cyklu Szekspirowskich komedii. Zawiera jednak wiele akcentów dramatycznych i wypowiadanych całkiem serio sądów o życiu, władzy, naturze człowieka. Dowcip autora zaprawiony jest dużą dawką sarkazmu i goryczy, toteż historycy teatru do słowa „komedia” dodają często określenie „problemowa”. Problem główny zamyka się w Szekspirowskim memento: „Sama władza nie demoralizuje, stwarza tylko pokusę, a łajdak jej ulega”.

Kpina z nuworyszostwa, pazerności, snobizmów tytułowego bohatera, jego rodziny i otoczenia; przeciwstawienie temu postaci pełnych cnót ludzkich i obywatelskich. Spektakl z 1993 roku wyreżyserował Andrzej Łapicki.

To jeden z najpiękniejszych dramatów o sztuce teatru – napisał niegdyś o „Aktorze” Cypriana Kamila Norwida Kazimierz Braun, znany reżyser, autor książki o dramaturgii Norwida. Głównymi bohaterami sztuki są dwaj aktorzy. Hrabia Jerzy (Mariusz Bonaszewski) jest arystokratą bankrutem, który, by zarobić na życie, postanawia wstąpić na służbę do Melpomeny. Pszonk-Kean (Jarosław Gajewski) to aktor zawodowy, wielki artysta sceny otoczony pogardą przez arystokrację, która uważa go za przybłędę (pierwowzorem tej postaci był Bogumił Dawison – słynny dziewiętnastowieczny tragik polskiego pochodzenia).

Dramat „Balladyna” Juliusza Słowackiego w interpretacji Janusza Wiśniewskiego. Spektakl z 1993 roku. Opowieść o żądzy władzy i o dorastaniu do roli zbrodniarza. Imię głównej bohaterki nawiązuje do ballady, w której zazwyczaj pojawiają się motywy fantastyczne i elementy wierzeń ludowych. Balladyna i Alina to siostry, mieszkające wraz z matką w ubogiej chacie w lesie. Żeby zdobyć męża, dziewczęta współzawodniczą w zbieraniu malin. Ta z sióstr, która pierwsza zbierze pełny dzbanek, ma dostać księcia Kirkora za męża.

Dramat Juliusza Słowackiego „Sen srebrny Salomei” w reżyserii Krzysztofa Nazara należy do Złotej Setki Teatru Telewizji. Chyba żaden z dramatów Juliusza Słowackiego nie wzbudził takich kontrowersji jak „Sen srebrny Salomei", napisany na pięć lat przed śmiercią autora. Nawet ta, której imię upamiętnił w tytule, matka poety, wzdragała się odczytując przerażające wizje syna.

Komedia Franciszka Zabłockiego zrealizowana w 1994 roku przez Andrzeja Strzeleckiego. Ksiądz Zabłocki, wolnomularz, utalentowany poeta realizował marzenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o komedii polskiej pisanej wierszem. „Żółta szlafmyca” powstała w 1783 roku jako komedioopera.

Spektakl w reżyserii Olgi Lipińskiej zrywa z „salonową” tradycją wystawiania. Ukazuje prawdziwy zaścianek – szary i brudny oraz ludzi zamkniętych w swym małym światku, pełnym małych problemów. Wśród słomy, żywych kur i ogólnego nieporządku toczą się śmieszne sąsiedzkie kłótnie między rasowym pieniaczem Cześnikiem (świetna rola Jana Nowickiego) i hipokrytą Rejentem (również bardzo ciekawa kreacja Jerzego Treli). Klara (Maria Peszek) i Wacław (Szymon Kuśmider) nie mają w sobie nic z prawdziwych, scenicznych amantów.

Antyczna tragedia we współczesnym otoczeniu. Sztuka Janusza Głowackiego, w reżyserii Kazimierza Kutza. Głośny dramat Janusza Głowackiego, napisany na zamówienie amerykańskiego teatru Arena Stage, miał swą polską premierę w warszawskim Teatrze Ateneum 13 lutego 1993 r., w reżyserii Izabelli Cywińskiej. „Antygona” była pierwszą sztuką pisaną przez autora po angielsku. Antyczna tragedia Sofoklesa, przeniesiona do zamieszkanego przez bezdomnych parku na dolnym Manhattanie, ma wymiar tragifarsy, okrutnej, ale i śmiesznej. W Tomkins Square Park drzemie na ławce Sasza (Jerzy Trela), rosyjski Żyd, malarz z Petersburga, zamknięty w sobie, milczący, wieczny uciekinier.

Dokonana przez Rolanda Rowińskiego telewizyjna adaptacja jednego z najbardziej znanych opowiadań Bolesława Prusa. To, co mogło wydawać się nużące w obowiązkowej lekturze szkolnej (opisy przyrody czy wiejskich obyczajów), znalazło atrakcyjny odpowiednik w postaci malowniczych obrazów. Impresyjna forma widowiska Rolanda Rowińskiego umożliwia przekazanie najważniejszych treści dzieła Prusa oraz klimatu epoki, w której rozgrywa się akcja.

Spektakl jest osobistą impresją wybitnego współczesnego twórcy teatralnego Krystiana Lupy na temat filozofii zawartej w baśni Andersena. Opowiada o przemijaniu, ale również powtarzalności ludzkich losów. O nieśmiertelnym dążeniu człowieka do poznania tajemnic życia. O symbolach tkwiących w psychice ludzkiej, wyłaniających się z obrazów tarota, ze starych rycin astrologicznych.

Dokonana przez Rolanda Rowińskiego telewizyjna adaptacja jednego z najbardziej znanych opowiadań Bolesława Prusa. To, co mogło wydawać się nużące w obowiązkowej lekturze szkolnej (opisy przyrody czy wiejskich obyczajów), znalazło atrakcyjny odpowiednik w postaci malowniczych obrazów. Impresyjna forma widowiska Rolanda Rowińskiego umożliwia przekazanie najważniejszych treści dzieła Prusa oraz klimatu epoki, w której rozgrywa się akcja.

Autor adaptacji telewizyjnej i zarazem reżyser, Roland Rowiński, skondensował akcję, przedstawiając jeden dzień z życia dorosłego już Henryka. Bohater wraca z wojny do domu, przypadkiem odnajduje swój dziennik z czasów dzieciństwa. Lektura przywołuje wspomnienia. W scenach retrospektywnych, w których obok zawodowych aktorów grają dzieci, pojawiają się najbardziej charakterystyczne postaci z książki Amicisa – rodzice Henryka, mądry i dobry nauczyciel, zawsze wesoły Coretti – syn handlarza drewnem i dzielny Precossi – syn pijaczyny – kowala, biedak Crossi, poczciwy olbrzym Garrone, posępny Franti i pełen wdzięku prymus Derossi... Sekwencje szkolne, malownicze i nastrojowe, ilustrowane specjalnie skomponowaną muzyką, najlepiej oddają szczególny klimat opowieści Amicisa. Może więc „Serce”, które należało do ulubionych lektur rodziców i dziadków, poprzez telewizyjną scenę dotrze do wyobraźni również dzisiejszych „młodszych nastolatków”.

Telewizyjna adaptacja znanej baśni Hansa Christiana Andersena. Przygody maleńkiej dziewczynki o imieniu Calineczka, która mieszkała wśród kwiatów, jednak została porwana i utraciła swój kolorowy i przyjazny świat, a znalazła się pośród żab, chrabąszczy i motyli. Następnie trafiła do norki Myszy, która wprawdzie zaopiekowała się dziewczynką, ale miała wobec niej własne plany. Postanowiła wydać ją za mąż za bogatego Kreta, który zapewniłby Calineczce dostatni byt. Nie było to spełnieniem marzeń maleńkiej, wrażliwej i delikatnej dziewczynki, lecz przez wrodzoną skromność i wdzięczność za przygarnięcie jej, nie umiała odmówić pracowitej gospodyni. Dopiero uratowana od zguby Jaskółka, którą Calineczka pielęgnowała i troskliwie opiekowała się w czasie choroby, wskazała jej drogę do wolności. Uniosła ją na swoich skrzydłach, do pięknej krainy elfów – miejsca wiecznego szczęścia, gdzie mieszkają istoty takie jak Calineczka. W nagrodę za uratowanie Jaskółki, dziewczynka dostaje w prezencie to,

Widowisko na motywach mało znanej jednoaktówki Gabrieli Zapolskiej, napisanej w 1903 roku pod pseudonimem Józefa Maskoffa, specjalnie dla Heleny Modrzejewskiej. Spektakl telewizyjny wyróżnia się urodą plastyczną i konsekwentnie budowanym nastrojem.

Młoda żydowska dziewczyna zostaje wyrwana z nędzy przez zamożną opiekunkę. Odbiera staranne wykształcenie, poznaje tajniki savoir-vivre'u. Wraz ze śmiercią protektorki kończą się środki do życia. Krewny i spadkobierca zmarłej, młody utracjusz Maurycy, nie zamierza łożyć na utrzymanie Małki. Dziewczynie nie pozostaje nic innego, jak wrócić do biednego ojca, żyjącego ze sprzedaży papierosów przed teatrem. Córka, widząc nędzną egzystencję starca, nie chce być dlań ciężarem i szuka pracy. Bezskutecznie. Jej kwalifikacje to zbyt mało na stołecznym rynku. W świecie interesów i agresywnej przedsiębiorczości Małka czuje się zagubiona. Na tle otaczających ją ludzi wyróżnia się subtelnością i wrażliwością. Jedyną propozycję, którą otrzymuje, zawdzięcza swej urodzie. Ofertę zarobkowania jako „dama do towarzystwa” odrzuca jednak bez namysłu. Miary przygnębienia dopełnia wieść o rychłych zaręczynach Jakuba Lewiego – adwokata, którego od dawna darzy skrywanym uczuciem.

W oczach znawców literatury starogreckiej „Elektra” uchodzi za dramat, w którym niezwykle śmiało i swobodnie potraktowano tradycyjną materię mitu. Oto bowiem nieszczęsną, udręczoną tęsknotą za ojcem królewnę wydano za poczciwego, prostego wieśniaka. Gdy dowiaduje się o tym brat Elektry – Orestes, oboje knują plan zemsty. Elektra podstępem zwabia do wiejskiej chaty swoją matkę – Klytajmestrę, by wspólnie z bratem pozbawić ją życia.

Telewizyjna adaptacja opowiadań z „Dekameronu” Giovanniego Boccaccio. Spektakl w reżyserii Macieja Dutkiewicza zrealizowano w 1994 roku. Autorzy telewizyjnej adaptacji wybrali sześć nowel, w których kult intelektu dowcipnie przeplata się z nieprzezwyciężoną siłą namiętności. Sprytne żony oszukują mężów, których niebotyczne zadufanie i głupota zostają wyśmiane i ukarane. Główną postacią w sztuce jest sam Boccaccio (w tej roli Jnausz Gajos) – w kilku postaciach: jako narrator, sąsiad-kochanek, cyrulik, dworzanin, sędzia, wędrowiec... To on przedstawia wszystkie zacne białogłowy, których największą cnotą jest szczodrość w miłości. On w swoich kolejnych wcieleniach pomaga „przemyślnym kobietom” wodzić mężów za nos, oszukiwać ich, drwić z niebotycznej głupoty.

Sztuka wybitnego współczesnego poety i dramatopisarza Tadeusza Różewicza, w szczególny sposób kojarzy dialogi, sytuacje dramaturgiczne i różne formy teatralne z pantomimą włącznie – z językiem poezji. „Wyszedł z domu” autor określił w podtytule jako „tak zwaną komedię”. Napisana w 1964, wkrótce została wystawiona przez Jerzego Jarockiego w Krakowie (1965) i Wandę Laskowską w Teatrze Narodowym w Warszawie (1966). Te i późniejsze realizacje doprowadziły recenzentów do wspólnego wniosku: najlepiej grać Różewicza normalnie, bez udziwnień. Tej zasadzie pozostał również wierny w swojej inscenizacji Stanisław Różewicz. W efekcie powstało widowisko interesujące dla widzów o różnym stopniu przygotowania teatralnego. Dla jednych jest to zabawna komedia rodzinna; dla innych jest to przede wszystkim Różewiczowski „teatr poetyczny”, z gorzkim przesłaniem filozoficznym. Dramat o nieskuteczności prób samorealizacji, poszukiwaniu tożsamości, o rozliczeniach z przeszłością.

Współczesna komedia, która niemal na gorąco rejestruje charakterystyczne dla naszej codzienności zjawiska i problemy – przez pryzmat wydarzeń rozgrywających się w prowincjonalnym miasteczku, w niewielkiej lokalnej społeczności. Tutaj wiadomo dokładnie, kto jest kim i kto tu rządzi. Uświęcony tradycją układ: władza- polityka-pieniądze, zostaje zburzony wskutek zbliżających się wyborów. Lokalny kandydat, choć ani razu nie pojawia się osobiście, staje się najważniejszą postacią, wokół której kręci się cały małomiasteczkowy świat, ze wszystkimi absurdami i świństwami, jakich dopuszczają się współziomkowie przyszłego pana posła.

Inscenizacja bajki z morałem dla całej rodziny, zrealizowana na podstawie utworu Benedykta Hertza. Spektakl w reżyserii Barbary Borys-Damięckiej powstał w 1994 roku. Bajka przedstawia przygody wesołego szewczyka Felka, który nigdy nie traci dobrego humoru, mimo że ze swoim majstrem i jego żoną nie ma łatwego życia. Felek ma jednak głowę nie od parady i jedynie on znajduje sposób na rozweselenie śmiertelnie znudzonej królewny. Tym sposobem okazują się tajemnicze trzewiki, leczące melancholię nie wtedy, gdy się je zakłada, ale gdy się je zdejmuje. W przedstawieniu, okraszonym tańcami i śpiewem zawodowych aktorów, biorą też udział dzieci z warszawskich szkół podstawowych.

Inscenizacja „Kordiana” Jana Englerta z 1994 roku została zaliczona do Złotej Setki Teatru Telewizji. To „Kordian” zrealizowany niemal w całości w naturalnych wnętrzach i plenerach, w miejscach historycznie związanych z akcją dramatu (plac Zamkowy, Starówka, Szkoła Podchorążych). Rozmachem przypomina najświetniejsze telewizyjne przedstawienia wielkiego repertuaru narodowego.

Sztuka Michała Bałuckiego, najpopularniejszego – obok Aleksandra Fredry i Gabrieli Zapolskiej – polskiego komediopisarza. Spektakl z 1994 roku wyreżyserował Michał Kwieciński. Komedia „Dom otwarty” miała premierę w Krakowie w 1883 roku, ale i dziś jest niezmiernie zabawna. Bal zorganizowany u państwa Żelskich, urzędniczego małżeństwa, które nagle postanawia prowadzić dom otwarty, staje się pretekstem do zaprezentowania różnych typów ludzkich, wyśmiania przywar, właściwych nie tylko małomieszczańskiemu środowisku XIX-wiecznego Krakowa, prowincjonalnych ambicji, zakłamania obyczajowego. Żywa akcja, charakterystyczne, barwne postacie sztuki stanowią o nieprzemijającej atrakcyjności sztuki.

Adaptacja „Bardzo udanego lata” Włodzimierza Odojewskiego. Spektakl oparty na trudnej sztuce konwersacyjnej składa się z trzech części: „Patrzymy na siebie”, „Bardzo udane lato”, „Pomyłki”. Trzy różne pokoleniowo pary są uwikłane w narzuconą sobie grę skrywania uczuć. Ta bolesna gra w każdej części inaczej odbija swe piętno na ich losach.

Telewizyjna wersja przedstawienia przygotowanego przez Teatr Ludowy w Nowej Hucie. Z postacią mieszczanina, który „goni za blichtrem, poświęcając dlań treść życia", popisowo zmierzył się Jerzy Stuhr w towarzystwie młodych aktorów tego zespołu. Sztukę „Mieszczanin szlachcicem" napisał Molier (1622-73) na zamówienie króla Ludwika XIV. Wystawiona w1670 r. w Chambord, z miejsca zyskała aplauz monarchy, który uznał ją za najdoskonalszą komedię Moliera. Sam autor, już zmęczony życiem i wcześniejszymi bojami z cenzurą o „Świętoszka" i „Don Juana", zamierzał napisać naprędce jakąś zgrabną błahostkę. Lecz jak stwierdził francuski krytyk: „W tej sztuce, chcąc być zabawnym, był głębokim; przypadek, którego trudno mu było uniknąć".

Spektakl z 1994 roku oparty na motywach śpiewogry Aleksandra Fredry. Historia legendarnego rycerza walczącego w obronie płci pięknej została przeniesiona do Polski, w czasy współczesne autorowi. Rzecz rozgrywa się w środowisku szlacheckim, główny bohater, powodowany najlepszymi ideałami zaniedbuje nieco narzeczoną. Po wielu zabawnych perypetiach następuje jednak nieuchronny happy end i połączenie młodej pary. Dialogi mówione przeplatają partie śpiewane do wtóru muzyki skomponowanej specjalnie do tego przedstawienia

„Michał Bałucki, co pisał śtucki” – jak sam się podpisał na ścianie krakowskiej garderoby swego długoletniego przyjaciela, Ludwika Solskiego – zyskał sobie miano pierwszego w Polsce pisarza mieszczańskiego i najpogodniejszego autora swoich czasów. Dziś może uchodzić za dowcipnego komentatora epoki. „Sprawa kobiet” należy do mniej znanych i rzadko grywanych utworów scenicznych iBałuckiego. Jest skonstruowana na zasadzie równoległości wątków miłosnych: w początkowych sekwencjach widowiska poznajemy młodą sawantkę i jej „uczonego” narzeczonego. Oboje zapewniają się wzajemnie o wyższości związku umysłu i duszy, potępiając związki zrodzone z „niskich popędów” i całkowicie aintelektualne.

Drugi obok „Klątwy” dramat współczesny w dorobku Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907). Osnową tragedii stało się prawdziwe zdarzenie, o którym donosiły kroniki sądowe w roku 1899. Pierwsze szkice utworu powstały tuż po procesie o zabójstwo Jewdochy, służącej u Żyda, karczmarza z Jabłonicy. Autor nie zdecydował się jednak na opublikowanie tekstu, powrócił do niego dopiero na kilka miesięcy przed śmiercią. Z pierwszej wersji pozostały fragmenty wierszowane, w 1907 r. dopisał partie prozą. Wkrótce po ukazaniu się drukiem sztukę wystawiły czołowe polskie teatry.

Spektakl przygotowany na 50–lecie pracy artystycznej Andrzeja Łapickiego. Jubileusz odbył się 6 lutego 1995 r. na Małej Scenie Teatru Powszechnego w Warszawie i tam też został zrealizowany telewizyjnie. Fabuła sztuki opowiada o dwóch kuzynkach, które postanawiają pozostać pannami. Przebywający na dworze Gustaw (Rafał Królikowski) postanawia rozkochać w sobie Anielę (Justyna Sieńczyłło) i pomóc niejakiemu Albinowi, zakochanemu w drugiej kuzynce – Klarze (Beata Ścibakówna). Rolą Radosta w „Ślubach panieńskich", Andrzej Łapicki pożegnał się ze sceną .

Oryginalna interpretacja sztuki Moliera. Przedstawienie zmierza do unowocześnienia „Don Juana”. Sztuka rozgrywa się we współczesnej scenerii, we wnętrzu opustoszałej budowli. Scenografia i kostiumy są ponadczasowe, nie wiążą sztuki z żadną epoką, sprawiając wrażenie, że dramat ten mógłby rozegrać się zawsze i wszędzie. Tytułowy Don Juan i jego wierny sługa Sganarel, również jawią się jako postaci współczesne, ludzie nieco cyniczni, prowokujący, zbuntowani przeciw losowi i Bogu. Różne występki bohatera zdają się schodzić na dalszy plan, na czoło wysuwa się grzech hipokryzji. Sama postać Don Juana pozostaje do końca zagadką – także dla samego siebie.

Sztuka Władysława Terleckiego w reżyserii Stanisława Różewicza. Akcja dramatu osnuta jest wokół głośnej w dwudziestoleciu międzywojennym historii znanej i popularnej aktorki. Na prośbę swego nieuleczalnie chorego narzeczonego zastrzeliła go, by ukrócić jego cierpienia. Uniewinniona przez sąd, wstąpiła do klasztoru i z czasem została jego matką przełożoną. Minęło wiele lat. II wojna światowa ma się ku końcowi, ale do klasztoru ciągle dochodzą echa nieodległych kanonad. Siostry zakonne ukrywają żydowskiego aktora Leona oraz opiekują się grupą dziewcząt, kandydatek do nowicjatu. Dwie z klasztornych wychowanek znajdują przedwojenny egzemplarz jakiejś gazety. Jeden z artykułów wydaje im się szczególnie ciekawy: historia kobiety, która zastrzeliła śmiertelnie chorego narzeczonego. Zdjęcie winowajczyni nie pozostawia wątpliwości.

Napisana w 1913 roku sztuka wywołała wielki skandal. We Lwowie gorszącej „komedii erotycznej” nie wpuszczono na scenę, matki- Polki z Kielc złożyły kilkadziesiąt podpisów pod listem protestacyjnym, przeciwstawiając się zamiarowi wystawienia jej w miejscowym teatrze... W telewizyjnej inscenizacji komedii Zapolskiej dokonano znacznych skrótów. Tekst okrojony z gadulstwa, moralizowania, filozofowania na temat pruderii i podwójnej moralności zabrzmiał zaskakująco współcześnie. Rozwijając za autorką intrygę romansową, reżyser położył nacisk na psychologię postaci. Zabiegi dwóch kobiet wokół tego samego mężczyzny są nie tylko grą towarzyską, lecz przede wszystkim rozgrywką psychologiczną.

Telewizyjna realizacja znanej komedii Antoniego Słonimskiego. Autor, zwany najdowcipniejszym człowiekiem w Polsce, był w dwudziestoleciu międzywojennym jednym z najbardziej popularnych dramatopisarzy. Spośród jego sztuk („Wieża Babel”, „Murzyn warszawski”, „Lekarz bezdomny”) właśnie „Rodzina” cieszyła się największym powodzeniem – w pierwszym sezonie 1933/34 doczekała się aż sześciu inscenizacji w Polsce i jednej za granicą. Głową tytułowej rodziny jest Tomasz Lekcicki zbankrutowany hrabia, niepoprawny uwodziciel i niewydarzony wynalazca. Siostra pana Tomasza, Lucysia, stale pociągająca z podręcznej buteleczki, od ośmiu lat pisze jeden wiersz i wciąż poszukuje jednego rymu. Jedyną praktyczną osobą w rodzinie jest córka pana domu, Marysia.

Jedna z najbardziej znanych sztuk Sławomira Mrożka w interpretacji Kazimierza Kutza. Sztuka należy do Złotej Setki Teatru Telewizji. „Emigrantów”, najwybitniejszą obok „Tanga” sztukę Sławomira Mrożka (ur. 1930), opublikowano po raz pierwszy w „Dialogu” w 1974 roku. Prapremiera światowa odbyła się tego samego roku w Théâtre d'Orsay. Reżyserował Roger Blin, a zagrali Gerard Depardieu i Laurent Terzieff.

Impresyjna opowieść o życiu świętego i jego służbie ludziom w imię Boże. Postać wykreowana w spektaklu jawi się przede wszystkim jako człowiek wierny czystym zasadom moralnym. Spektakl w reżyserii Krzysztofa Zaleskiego powstał w 1995 roku. Wojciech protestuje przeciwko cynizmowi władzy wykorzystującej religię do celów politycznych, rezygnuje z zaszczytów, które byłyby w konflikcie z jego sumieniem i ideami. Poruszające widowisko, urzekające prostotą, działające na wyobraźnię widzów. Przy doborze cytatów z Pisma Świętego autor scenariusza korzystał z Biblii Tysiąclecia.

Dramat Juliusza Słowackiego w reżyserii Zbigniewa Zapasiewicza. Spektakl z 1995 roku. „Bóg wie, dla kogo piszę i kiedy wydrukuję. Zdaje mi się, że piszę zupełnie dla siebie i stąd więcej może będzie naturalności (...) Kiedyś to wszystko – ktoś – wyda na świat... ” – donosił poeta w liście do matki z Genewy w 1835 r., w trakcie pracy nad dziełem. I były to słowa prorocze. Juliusz Słowacki nigdy nie ukończył tego dramatu. Z rękopisu, który zresztą nie zachował się w całości, opublikował go dopiero w 1866 r. Antoni Małecki i nie nazwaną przez poetę tragedię zatytułował „Horsztyński”. Od prapremiery dramatu w teatrze krakowskim za dyrekcji Koźmiana w 1878 r. grali w „Horsztyńskim” najwybitniejsi aktorzy sceny polskiej.

Komedia Aleksandra Fredry w reżyserii Wojciecha Nowaka. Spektakl z 1995 roku. Telewizyjna inscenizacja jednej z późnych, rzadziej grywanych komedii Fredry. „Wielki człowiek do małych interesów” to opowieść pozbawiona lekkości, optymistycznej wizji świata i bezpretensjonalnego śmiechu, w które obfitowały np. „Śluby panieńskie” czy „Zemsta”. Tam nawet najbardziej dokuczliwe przywary Polaków punktował Fredro zjadliwie, lecz i z pewną wyrozumiałością. Nosiciel cech negatywnych albo się poprawiał, albo zostawał bezlitośnie wykpiony, a jego intrygi paliły na panewce. Po obejrzeniu spektaklu widzowi nic nie mąciło dobrego samopoczucia.

„Komedyia w 1 akcie wierszem” Aleksandra Fredry powstała w 1825 roku. Po raz pierwszy została wystawiona w teatrze lwowskim w 1826 r., zaś w warszawskim Teatrze Narodowym rok później. Spektakl z 1994 roku wyreżyserował Andrzej Łapicki. Mało wymyślna intryga i zabawne, acz nieco rubaszne perypetie bohaterów, odsłaniają związki tej sztuki z tradycją plebejską, która także bywała źródłem inspiracji teatru fredrowskiego. Marek Zięba, obrotny kupiec i nieufny mąż, postanawia wybadać wierność i miłość swej żony. Jeżdżąc nieustannie w interesach, często i długo przebywa poza domem. Napotkany w drodze Jan Rembosz, "panicz wielce podejrzany", namawia go do przyjęcia swego nazwiska i munduru. Rozmowę przypadkiem podsłuchuje Czesław, szwagier Zięby.

Czerpiąca inspirację z tradycji commedii dell'arte sztuka Carlo Goldoniego w reżyserii Macieja Englerta. Spektakl z 1994 roku. Telewizyjna wersja przedstawienia zrealizowanego w Teatrze Współczesnym w Warszawie. Sztuka powstała w 1762 roku i należy do najlepszych komedii teatru Carlo Goldoniego (1707 - 1793). Treść sztuki jest najzupełniej błaha: bójka wzniecona przez zazdrość podsycana kobiecymi plotkami i zakończona szczęśliwie małżeństwem trzech par, nie bez życzliwego współudziału przedstawiciela władzy. Ale temat to tylko rusztowanie tej finezyjnej i widowiskowej komedii, w której Goldoni odniósł sukces artystyczny jako literacki malarz środowiska i pełnej uroku osiemnastowiecznej Wenecji z płócien Canaletta czy Guardiego.

Telewizyjna adaptacja książki Tadeusza Konwickiego. Spektakl w reżyserii Mikołaja Grabowskiego powstał w 1995 roku. „Ta książka nie jest dla grzecznych dzieci” – głosi pierwsze zdanie „Zwierzoczłekoupiora” Tadeusza Konwickiego. Rzeczywiście, to co na kartach tej powieści przydarza się głównemu bohaterowi, zdecydowanie odbiega od „poprawnego” schematu życia tzw. grzecznego dziecka. Kluczową postacią jest kilkunastoletni Piotr – chłopiec o bujnej wyobraźni, obdarzony mądrością dojrzałego człowieka, odbywający magiczne podróże w inny świat.

Klasyczny dramat Pierre'a Corneille'a w reżyserii Krystyny Jandy. Spektakl z 1995 roku. Podstawą telewizyjnej inscenizacji dramatu, wciąż pozostającego w żelaznym repertuarze teatru europejskiego, stała się neoromantyczna transpozycja Stanisława Wyspiańskiego. W widowisku na pierwszy plan wysuwa się historia miłości dwojga młodych bohaterów. Zaledwie tłem dla niej są wydarzenia z dziejów Hiszpanii i królewskiego dworu – intrygi, pojedynki, waśnie, wojna z Maurami, którzy nadali bohaterskiemu Rodrygo przydomek Cyd, co w ich mowie znaczyło: potężny. Role nieszczęśliwie zakochanych reżyser Krystyna Janda powierzyła autentycznie młodym wykonawcom, studentom PWST – skłonną do dramatycznych tonów i gestów, ale też bardzo dziewczęcą Szimenę gra Ewa Gorzelak, a pełnym młodzieńczego, romantycznego uroku Rodrygo jest Marcin Dorociński. „Tą trzecią”, skrycie kochająca bohatera Infantką jest również młoda aktorka Dominika Ostałowska.

Wielokrotnie z powodzeniem wystawiana w polskich teatrach komedia Michała Bałuckiego (1837-1901). Bałucki tym razem wyśmiewa przywary nie mieszczaństwa, lecz szlachty galicyjskiej – niegospodarność, rozrzutność, życie na pokaz, próżność wszelkiego rodzaju. Wedle jego diagnozy, sprawcami „ciężkich czasów” są ci, którzy na nie narzekają. Refleksja godna uwagi do dziś. Komediopisarz wprowadza na scenę galerię barwnych postaci, z których większość dumnie dzierży „sztandar szlacheckiej godności” pomimo plag, jakie los im zsyła. Grad młóci, powodzie zalewają, niszczą podatki albo Żydzi siedzą na karku, a szlachta z desperacji pije węgrzyna i szampana. Bajkowski zgrał się do nitki, Giętkowski ma więcej długów niż włosów na głowie, bo majątek po ojcu poszedł na zbytki i fanaberie żony i córki, wciąż pozostającej w panieństwie, Kwaskiewicz jest przekonany, że czegokolwiek szlachcic się tknie, i tak się nie uda.

Sztuka Brunona Winawera w reżyserii Laco Adamika. Spektakl z 1995 roku. Bruno Winawer (1883-1944) – głośny w dwudziestoleciu międzywojennym uczony, prozaik, dramaturg i publicysta – zasłynął przede wszystkim jako autor felietonów, popularyzujących dorobek nauk ścisłych. Zanim poświęcił się pisarstwu, ogłosił kilka cenionych rozpraw naukowych. W swych późniejszych dramatach, powieściach i felietonach często wykorzystywał znajomość nowinek ze świata techniki. „Obrona Keysowej” to dramat w dorobku Winawera trochę nietypowy, uboższy w naukowe aluzje, penetrujący raczej problematykę obyczajową.

„Mit ten” – napisał Tadeusz Boy-Żeleński – poprzez strofy Villona i Molierowskiego Alcesta, wielkie postacie Racine'a i miniaturowe figurki Marivaux, poprzez niezapomniane sylwety Manon Lescaut i kawalera de Grieux (...) aż do całego teatru i powieści przedostatniej doby, aż do piosenki ulicznej Paryża, snuje się nieprzerwanie przez najświetniejsze karty literatury francuskiej i stanowi jej swoisty, nieprzeparty urok”. Ernest Bryll, znakomity poeta i dramaturg, tłumacz m.in. poezji irlandzkiej, zafascynowany kulturą tego kraju, na początku lat 90. ambasador RP w Republice Irlandii – napisał dla Teatru Telewizji nową wersję mitu o Tristanie i Izoldzie, osadzoną bardziej w tradycji celtyckiej niż w koncepcjach kultury francuskiej.

Efektowna plastycznie impresja o radości płynącej z bezinteresownego dawania. Filozoficzna baśń przypominająca pierwotny sens postaci Mikołaja, ulubionego świętego wszystkich dzieci, które jednak znają go dziś w nieco innym, skomercjalizowanym wcieleniu, spopularyzowanym od XIX wieku.

Sztuka Alfreda Nowaczyńskiego w reżyserii Juliusza Machulskiego. Spektakl z 1996 roku. Adolf Nowaczyński (1876-1944), który nie stronił od awantur w pisaniu i w życiu, człowiek nieprawdopodobnie dowcipny, pamflecista i satyryk uwielbiał prowokować publiczność, a wszystkim jego wystąpieniom literackim i publicystycznym towarzyszyła aura skandalu. Był autorem niebywale płodnym, uprawiał najróżniejsze formy satyryczne, ale najważniejszą dziedziną jego działalności pozostawał dramat – współczesne komedie i wodewile, historyczne panoramy i wielkie kroniki. Po wojnie jego twórczość odeszła w zapomnienie.

Przedstawienie zarejestrowane w Teatrze Rampa w Warszawie, gdzie Andrzej –- na stulecie kina – zrealizował swój autorski „Film” (premiera w maju 1995). Był to zresztą hołd żartobliwy – twórca spektaklu dowcipnie sparodiował konwencje filmowe, najbardziej typowe, do znudzenia powielane motywy i sceny, techniki filmowe, manieryczny sposób gry aktorskiej. Podworował sobie także z upodobań masowej widowni, upajającej się życiem ekranowych herosów. Telewidzowie mieli dodatkową atrakcję, oglądając to, co jest niewidoczne dla widzów teatralnych - akcję za kulisami teatru. Przedstawienie oglądane „od tyłu” też obfituje w zabawne, zaskakujące sytuacje. Początek „Filmu” Andrzeja Strzeleckiego to jeszcze epoka kina niemego – pianista wygrywa wiązankę znanych tematów filmowych, akcję i dialogi postaci relacjonuje narrator, aktorzy mówią swoje kwestie „na niemo”.

Franciszek Bohomolec (1720-84) był pierwszym liczącym się dramaturgiem, piszącym dla polskiego teatru narodowego, powstałego tuż po wstąpieniu na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego. Komedie Bohomolca, choć czasem przeładowane doraźną publicystyką, zdobyły znaczny rozgłos. Większość z nich skomponowano na zasadzie przeciwstawienia bohaterów o cechach dodatnich i ujemnych. Zgodnie z regułami gatunku bogatsze były typy negatywne, pełniące w gruncie rzeczy rolę „portretów przywar” szlacheckiej społeczności.

Losy 29-letniej starej panny, która nagle dowiaduje się, że cierpi na nieuleczalną chorobę serca. Diagnoza lekarska mówi bez ogródek: Joannie zostało tylko kilka miesięcy życia. Na kanadyjskiej prowincji sprzed blisko stu lat panna w jej wieku nie miała przed sobą świetlanej przyszłości, a śmiertelna choroba przekreślała resztki szans na znalezienie męża i jakąkolwiek odmianę egzystencji. Joanna, jako osoba inteligentna i wrażliwa, rozumiała to aż za dobrze. Dlatego postanawia w ostatnich tygodniach swego życia zbuntować się przeciw nietolerancji i nadopiekuńczości matki i ciotki. Wyprowadza się z domu i ku zgorszeniu rodziny znajduje sobie pracę. Pragnie choć raz myśleć i postępować tak jak chce. Nie zdaje sobie sprawy, że los przygotował dla niej jeszcze niejedną niespodziankę.

Kontrowersyjna sztuka Aleksandra Fredry, która po raz pierwszy trafiła na deski teatru już w 1821 roku. Odważny sposób przedstawienia relacji erotycznych wzbudził oburzenie wśród części krytyków. Uchodząca za jedną z najlepszych komedii w dorobku autora, doczekała się wielu adaptacji teatralnych.

Komedia z drugiego okresu twórczości Aleksandra Fredry, gdy po 15 latach milczenia, w 1857 r. wznowił pisanie. Współcześnie prawie nie wystawiana, chyba że w jednym spektaklu łącznie z innymi drobiazgami scenicznymi. Cała jednoaktówka właściwie „jedną rolą stoi” – to kapitalna figura tytułowego bohatera, którego życiowe motto brzmi: Beatus qui tenet (Szczęśliwy, kto posiada).

W Krainie Gier, gdzie despotycznie rządzą Król i Królowa, wszystko podporządkowane jest czarno-białej kolorystyce i regułom gry w szachy, którą dekretem królewskim uznano za najpiękniejszą grę świata. Ubrani w czarne lub białe stroje mieszkańcy poruszają się po odpowiednich polach ruchem figur szachowych, boją się własnymi słowami powiedzieć, co myślą, a przeciętny obywatel najchętniej zasłania się tym, że jest tylko małym pionkiem i nic nie wie.

Pełen wdzięku spektakl oparty na bajkach scenicznych Benedykta Hertza, pisanych dla scen wędrownych i teatru szkolnego. Inscenizowane utwory to „Coś tam w lesie huknęło” oraz wg La Fontaine'a: „Koza, kózka i wilk”, „Dwa szczury” i „Dwie lekcje”. Ujęta w poetycki kształt teza o ludzkiej niedoskonałości, a także przysłowiowe już utożsamienie przywar z konkretnymi zwierzętami – dają wyraz nieskomplikowanej mądrości praktycznej. Obraz świata i człowieka w tych satyrycznych utworach o wartkim dialogu jest czytelny i nie budzący wątpliwości.

Historia na motywach znanej baśni H. Ch. Andersena. W adaptacji Andrzeja Domalika wędrowni oszuści udający krawców są w głębi duszy artystami, którzy – choć nie gardzą pieniędzmi – przede wszystkim kochają sztukę, zabawę, grę, manipulację. Z łatwością udaje im się ośmieszyć próżność, głupotę i tchórzostwo dworaków, a także samego cesarza. Puentą są słowa małego chłopca obnażające oczywistą prawdę: cesarz jest nagi. Całość jest okraszona piosenkami z muzyką Grzegorza Turnaua.

Spektakl na postawie prozy Wiesława Myśliwskiego w reżyserii Izabelli Cywińskiej. Scenariusz widowiska został oparty na jednym z rozdziałów powieści Wiesława Myśliwskiego „Widnokrąg" – laureata nagrody literackiej NIKE. W opowieści o poszukiwaniu zgubionego buta najważniejszą postacią staje się Matka. Ten rozdział powieści – a także spektakl Izabelli Cywińskiej, dzięki poruszającej interpretacji Izy Dąbrowskiej – jest hołdem dla Matki, upartej, nieznośnej, zaciętej, nieustępliwej w postanowieniach, żelazną ręką trzymającej najbliższych – dla ich dobra, tak jak ona je rozumie.

Sztuka Domana Nowakowskiego w reżyserii Filipa Zylbera. Bohaterem jest młody poeta, „zawsze drugi” w prowincjonalnych konkursach literackich, który dzięki zbiegowi okoliczności dostaje się do wielkomiejskiego środowiska reklamy. Za cenę kariery – oraz proporcjonalnego do niej statusu towarzyskiego i materialnego – krok po kroku odstępuje od wartości i kryteriów moralnych, którymi niegdyś się kierował, stopniowo i coraz bardziej świadomie.

Igor, bohater sztuki Feliksa Falka, to światowej sławy kompozytor. W tej roli Zbigniew Zapasiewicz. Artysta ma rosnące poczucie, że jest nierozumiany i zapomniany. Falk, znany reżyser filmowy („Wodzirej”, „Komornik”, „Bohater roku”), scenarzysta i dramaturg, przeprowadza wnikliwe studium artysty, który najlepsze lata ma już za sobą. Akcja sztuki dzieje się współcześnie, w posiadłości wybitnego kompozytora, w dniu organizowanego przezeń koncertu promującego młode talenty. Punktem kulminacyjnym wieczoru ma być wykonanie przez pana domu fragmentów jego najnowszego dzieła.

Sztuka Sławomira Mrożka w reżyserii Erwina Axera z 1997 roku. Spektakl zaliczony do Złotej Setki Teatru Telewizji. Powstały na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku „Ambasador” doskonale wpisuje się w ową poetykę osaczenia. Jego główni bohaterowie cierpią bowiem na wyjątkowo złośliwą odmianę klaustrofobii. Złośliwą dlatego, że wielopostaciową psychologiczną, egzystencjalną, polityczną...Uleczyć jej nie można, a jeśli ktoś wierzy, że jest inaczej grzeszy albo idealizmem, albo krótkowzrocznością, która jak zdaje się sugerować Mrożek jest tylko inną nazwą tego pierwszego.

Jedna z wcześniejszych sztuk Sławomira Mrożka, przez autora na lata odłożona do szuflady. Spektakl w reżyserii Michała Kwiecińskiego należy do Złotej Setki Teatru Telewizji. – „Krawiec” to sztuka ani błaha, ani nieudana – przeciwnie, wydaje mi się jedną z najlepszych sztuk, jakie napisał Mrożek między „Tangiem” a „Emigrantami”. Chyba nawet najlepszą – tak rekomendował dramat do druku Konstanty Puzyna.

Spektakl Teatru Młodego Widza w reżyserii Radosława Piwowarskiego. W domu Anki pojawia się szukający noclegu chłopak. Zbuntowany przeciwko całemu światu Janek wciąż ucieka, nie mogąc pogodzić się z samotnością w swoim rozbitym domu. Matka ułożyła sobie życie z innym mężczyzną, a ojciec zniknął, zostawiając synowi na pamiątkę zegarek. Był on zawsze dla Janka symbolem więzi z nieobecnym tatą. Pewnego dnia zegarek w niewiadomych okolicznościach zginął. Po latach, na wakacyjnym obozie, Janek zauważa swój zegarek u małego chłopca.

Dramat „Śmierć w Tyflisie” rozgrywa się w kręgach europejskiej cyganerii z przełomu wieków. Rozpoczyna się i tragicznie kończy w Tyflisie, dzisiejszym Tbilisi, lecz akcja toczy się również w Berlinie i Warszawie. Sceny z pogranicza jawy i snu, nawracające i nigdy do końca nie rozwinięte tematy oscylują wokół zjawiskowo pięknej kobiety, muzy wielu artystów. Opowiedziana tu historia nawiązuje do zabójstwa Dagny Przybyszewskiej. Otaczają ją ludzie o skomplikowanej osobowości i niejasnej przeszłości, a łączące wszystkich więzi są pogmatwane, pełne niedopowiedzeń, naznaczone piętnem bolesnych tajemnic. „Śmierć w Tyflisie” wpisuje się więc w ten nurt twórczości Władysława Terleckiego, w którym dominuje penetrowanie świata ludzkich przeżyć, nieraz mrocznych, nieprzeniknionych, z definicji trudnych do rozszyfrowania

Dwuczęściowa inscenizacja Jana Englerta czterech części mickiewiczowskich "Dziadów" została wybrana do Złotej Setki Teatru Telewizji. Dramat, uznawany za dzieło narodowe, zwłaszcza zaś jego część III – o konflikcie sumienia polskiego patrioty i obowiązku wiary w siłę i przyszłe wyzwolenie narodu, bardzo silnie wpłynął na polską literaturę i teatr.

Współczesna inscenizacja klasyki romantycznej. „Książe Niezłomny” Juliusza Słowackiego z Calderona de la Barca to historia wewnętrznej walki młodego bohatera (w tej roli Wojciech Klata), postawionego przez Króla (Wojciech Pszoniak) w sytuacji wyboru między wartościami chrześcijańskimi a sugerowanym przez niego rozwiązaniem. Moralny dylemat okazuje się w praktyce wyborem między śmiercią a życiem.

Dramat mistyczny Juliusza Słowackiego w reżyserii Krzysztofa Nazara. Złota Setka Teatru Telewizji. „Ksiądz Marek. Poema dramatyczne we trzech aktach – został napisany przez Juliusza Słowackiego w 1843 roku, wydany w tym samym roku w Paryżu. „Ksiądz Marek” należy do utworów rzadko inscenizowanych.

Sztuka Jerzego Szaniawskiego należy do kanonu polskiej dramaturgii współczesnej i jest zarazem najżywiej dyskutowany utworem w dorobku autora „Żeglarza”, „Mostu” oraz „Profesora Tutki i innych opowiadań”. „Dwa teatry” powstały tuż po wojnie, a premiera odbyła się w 1946 r. w krakowskim Teatrze Powszechnym. Interpretowane z dzisiejszego punktu widzenia tracą wymiar literackiego świadectwa chwili, przywołującego bliskie realia historyczne – we współczesnej inscenizacji telewizyjnej zrezygnowano m.in. z „Krucjaty dziecięcej” małych żołnierzy Powstania. Stają się natomiast opowieścią o przemijaniu, o potrzebie metafizyki – w życiu i w sztuce.

Opowieść o relacjach dorośli – dzieci widzianych oczami dziecka. Próba odpowiedzi na pytanie: jak świat dorosłych niszczy wrażliwość dziecięcej wyobraźni oraz czy wydorośleć to znaczy stracić szansę na inność w postrzeganiu świata. W spektaklu wykorzystano madrygał „Ogni, belta madonna” oraz kolędę „Cicha noc”. W przedstawieniu wystąpili m.in. Jolanta Fraszyńska, Dorota Landowska, Sławomir Pacek, Krzysztof Stroiński, Andrzej Zieliński.

Tragikomiczna opowieść o życiu w świecie pozorów, drobnych oszustw i wielkich kłamstw. O nieudacznikach, którzy marzą o szczęściu, o rozwianych złudzeniach oraz o fenomenie Micka Jaggera. Sztukę napisał Doman Nowakowski, autor znakomicie przyjętego przez widzów i krytykę „Ketchupu Schroedera” pokazanego w Teatrze Telewizji. W adaptacji z 1998 r. bohaterom towarzyszą największe przeboje legendarnej grupy, w wykonaniu zespołu Like a Rolling Stones. Trzej mężczyźni na motocyklu z przyczepą – dziadek (Jan Peszek), ojciec (Mirosław Baka) i syn (Marcin Kołodyński). Szalona jazda i szalony rock z przenośnego radiomagnetofonu. Rodzimi easy riders na polskich drogach.

Po latach Tadeusz Różewicz dokonał „dekonstrukcji” swojego słynnego dramatu. Spektakl w reżyserii Kazimierza Kutza został zaliczony do Złotej Setki Teatru Telewizji. „Potencjalny realizator powinien rozrzucać tekst na swój sposób i według własnej koncepcji; ale nie radzę tego robić, ponieważ sprawę skieruję do sądu” – przestrzegał Tadeusz Różewicz w didaskaliach. Odważył się Kazimierz Kutz, który nie po raz pierwszy wespół z Różewiczem podejmuje się „opublikowania różnych sfer świadomości społecznej” (głośna inscenizacja „Do piachu”w Teatrze TV). „Kartoteka rozrzucona” jest rezultatem cyklu prób otwartych, z udziałem publiczności, prowadzonych przez Tadeusza Różewicza na Scenie Kameralnej Teatru Polskiego we Wrocławiu jesienią 1992 roku.

Telewizyjna adaptacja prozy Jerzego Pilcha. Spektakl w reżyserii Rudolfa Zioło miał premierę w 1998 roku. „Inne rozkosze” to rzecz o niedojrzałości, o tożsamości, o przekleństwie i urodzie polskiego zaścianka. Ważny głos w dyskusji o tęsknotach i ograniczeniach Polaka w świecie przemian społecznych i historycznych.

Telewizyjna wersja przedstawienia Teatru Współczesnego w znakomitej obsadzie. Pierwsza w dorobku Sławomira Mrożka sztuka epicka rozgrywa się na Krymie w Rosji i w syntetycznym skrócie pokazuje, co stało się z ludźmi i rzeczywistością, w której żyją, w ciągu XX wieku. Akt pierwszy toczy się w roku 1910, drugi – w 1928, trzeci dzieje się około 1990 roku, przy czym upływ czasu pomiędzy aktami jest selektywny, jedne postaci starzeją się, inne nie. Co ciekawe, nie starzeją się ci, którzy naprawdę kochają – Tatiana (Ewa Gawryluk), Zachedryński (Zbigniew Zapasiewicz), Siejkin (Jacek Mikołajczak)...

Słynna sztuka George'a Bernarda Shawa w reżyserii Macieja Wojtyszki. Spektakl z 1998 roku. Według mitologii greckiej król Cypru Pigmalion wyrzeźbił posąg kobiety tak wielkiej piękności, że się w nim zakochał. Afrodyta wzruszona siłą jego niezwykłego uczucia zgodziła się tchnąć w kamienną figurę życie. Antyczna historia Pigmaliona i Galatei (bo tak nazywała się królewska ukochana) stała się źródłem inspiracji dla wielu pokoleń artystów. Znalazł się wśród nich Bernard Shaw – irlandzki prozaik, dramaturg i publicysta obdarzony wyjątkowym poczuciem humoru, mający opinię jednego z największych kpiarzy przełomu XIX i XX wieku.

Spektakl autorstwa Antoniego Marianowicza na podstawie farsy Georgesa Feydeau w reżyserii Janusza Józefowicza. Doktor Petypon budzi się rankiem nie we własnym łóżku, lecz pod kanapą, w salonie. Ślady nocnej hulanki są aż nadto widoczne. Nieszczęśnik niczego nie pamięta, w głowie mu huczy, przed oczami wirują strzępy wspomnień szampańskiej zabawy w „Maximie”. Zaniepokojona małżonka zasięga porady lekarskiej u przyjaciela domu i pędzi parzyć ziółka. Z sypialni doktorostwa wyłania się Lulu, gwiazdka od „Maxima”, owinięta od niechcenia prześcieradłem.

Niedokończony i przez wiele lat nieznany dramat Witolda Gombrowicza (1904-69), odnaleziony po śmierci autora i opublikowany dopiero w 1977 r. Pisana w 1951 r. „Historia” - czwarty dramat w dorobku autora „Iwony, księżniczki burgunda”, „Ślubu”, „Operetki” - w zamyśle autora miała być muzyczną komedią autobiograficzno-historyczną. Później, jak zauważył Tadeusz Drewnowski, „zniknęła upostaciowana historyczność i dosłowna autobiografia”, a „Historia” zamieniła się w „Operetkę”, gdzie twórca w bardziej finezyjny sposób wygrał tę samą opozycję między strojem a nagością.

Spektakl Natalii Korynckiej-Gruz, która sięgnęła po twórczość legendy Powstania Warszawskiego. Poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego jest w powszechnej świadomości przede wszystkim symbolem i śladem „czasu zagłady”. Okupacyjną noc opisaną w jego wierszach rozświetla jednak – niejako na przekór – miłość. Jego erotyki skierowane najpierw do narzeczonej, a potem żony Barbary są czymś wyjątkowym w polskiej literaturze.

Scenariusz spektaklu z 1999 r. powstał na podstawie dwóch, opartych na faktach, opowiadań Hanny Krall „Druga matka” i „Tylko króciutko...” z tomu „Taniec na cudzym weselu” (1993). Przedstawienie porusza sprawę stosunków polsko-żydowskich podczas II wojny światowej. Podejmowane wtedy wybory odcisnęły się na losach wielu Polaków, Żydów, Niemców. Krall oraz reżyserka spektaklu, Izabella Cywińska stawiają pytania, czy mamy prawo oceniać tamte wybory i czy nie wystarczy chęć poznania i opisania oraz nauka płynąca z tej wiedzy? Milczący krąg zwyczajnych ludzi, którym przydarzyły się niezwyczajne historie.

Współczesna sztuka, która podejmuje zawsze aktualny temat rozliczenia z własnym życiem i tzw. kryzysu wieku średniego. Bohaterowie to czterdziestolatkowie, którzy spotykają się na balu absolwentów w swym dawnym liceum. Nie widzieli się przez ostatnie dwadzieścia lat. Przez ten czas różnie im się wiodło. Gała (Tomasz Dedek) jest nieźle prosperującym cukiernikiem, Śliczna (Ewa Skibińska) wychowuje samotnie dziecko i ma niewielki butik, Valentino (Artur Żmijewski) zrezygnował z aktorskich ambicji na rzecz intratniejszego prowadzenia teleturniejów, Chudy (Małgorzata Hajewska) po zmianie płci jest już prawie mężczyzną... Wszyscy czekają już tylko na Bluesa (Mirosław Baka), dawnego klasowego „jajcarza”. Ten zaś, obecnie bardzo zamożny

Adaptacja prozy Brunona Schulza. Spektakl w reżyserii Rudolfa Zioły. „Republika marzeń”, będąca dla Schulza kolejną wyprawą w mityczny świat dzieciństwa i pochwałą marzeń, dla Rudolfa Zioły stał się pretekstem do oryginalnej, osobistej interpretacji literackiego dorobku autora „Komety”. Własną wizję Schulzowskiej „Republiki marzeń” przedstawia Zioło z dwóch perspektyw narracyjnych: dorosłego Józefa (w tej roli Henryk Niebudek), powracającego we wspomnieniach do swych „szczenięcych lat” oraz nastoletniego Józia – bezpośredniego świadka pełnego fantazji i humoru czasu, kiedy żył jeszcze jego ojciec Jakub (Jan Peszek).

Sztuka Jacka Włoska w reżyserii Jerzego Stuhra. – Każdy z bohaterów „Wyboru” próbuje rozstrzygnąć dramatyczny dylemat inaczej. Każdy ma poczucie czegoś innego do stracenia lub ocalenia. Jakub Pogan stawia na szali z jednej strony swój publiczny autorytet znanego psychologa, a przy tym autorytetu moralnego, z drugiej – własne sumienie. Jego żona Marta stoi przed podobnym dylematem, dodatkowo zaostrzonym miłością do syna, którego chciałaby ocalić przed konsekwencjami czynu – mówi Jerzy Stuhr, reżyser i odtwórca roli Jakuba Pogana w „Wyborze” . Marta i Jakub Poganowie (Krystyna Janda i Jerzy Stuhr) mieszkają w dużym, pięknym domu, jeżdżą luksusowymi samochodami, „pieniędzy mają więcej niż wydają".

Spektakl Grzegorza Jarzyny, ukrywającego się tu pod pseudonimem Grzegorz Horst d'Albertis. Za podstawę posłużyły teksty Stanisława Ignacego Witkiewicza. Telewizyjna wersja „Bzika tropikalnego” nie jest prostym przeniesieniem spektaklu z warszawskiego Teatru Rozmaitości. Przypomina raczej blisko godzinny teledysk z nerwowym, szybkim montażem i równie szaloną grą barw, często ostrych, wręcz atakujących widza. W warstwie fabularnej sztuka stanowi połączenie dwóch Witkiewiczowskich dramatów: „Mistera Price'a” i „Nowego Wyzwolenia”. Oba teksty uzupełniają się.

„Żywot Łazika z Tormesu” anonimowego autora, arcydzieło XVI-wiecznej literatury hiszpańskiej, zapoczątkowało cały gatunek powieści łotrzykowskiej (inaczej: szelmowskiej czy pikaryjskiej), opiewającej przygody bohatera typu picaro; w języku hiszpańskich słowo to oznacza najczęściej młodego chłopca (później pojęcie rozszerza się, jak w powieści „La picara Justina”), zaradnego, sprytnego, mającego za nic prawo, normy i konwencje społeczne, którego nędza zmusza do zdobywania środków do życia najróżniejszymi sposobami.

Słynna sztuka Sławomira Mrożka w reżyserii Macieja Englerta. Spektakl z 1999 roku. Najznakomitszy i najpopularniejszy w Polsce, znany na świecie utwór „klasyka” rodzimej dramaturgii współczesnej Sławomira Mrożka. Jest to telewizyjna wersja przedstawienia, przygotowanego przez Macieja Englerta na Scenie w Baraku Teatru Współczesnego w Warszawie (premiera 1997). Gwiazdorska obsada znakomicie wydobywa wciąż aktualne sensy utworu, utrzymanego w charakterystycznej dla autora konwencji groteski.

Wizjonerskie widowisko telewizyjne Grzegorza Królikiewicza na kanwie poematu Juliusza Słowackiego, częściowo filmowane w plenerach, zagrane przez zespół aktorski Teatru Polskiego w Bielsku Białej.

„Cyrograf” to nawiązująca do motywów faustycznych satyra na mit sukcesu, kreowany przez media. Jerzy Niemczuk stawia jednak także całkiem poważne pytania o miejsce artysty i sztuki we współczesnym świecie. „To, czego nie ma w telewizji, nie istnieje” – mówi z goryczą Niemczuk ustami swego bohatera.

Treść sztuki inspirowana jest autentycznym wydarzeniem na stadionie Wisły Kraków, gdzie włoski piłkarz Dino Baggio został ugodzony na boisku nożem rzuconym z trybuny. Zdarzenie to posłużyło Markowi Piwowskiemu do stworzenia satyrycznego wizerunku środowiska ludzi związanych z polską piłką. Ponieważ oba zainteresowane kluby, polski i włoski, przedstawiają przebieg wydarzenia w krańcowo odmienny sposób, do akcji wkraczają wysłani do Polski inspektorzy Interpolu. Celem ich misji jest wyświetlenie prawdy, co wcale nie jest łatwe, gdyż zderzenie z polską rzeczywistością okazuje się dla nich cokolwiek szokujące.

Ten znakomity spektakl teatralny wyreżyserował Andrzej Wajda. „Bigda idzie!” to adaptacja powieści Juliusza Kadena-Bandrowskiego „Mateusz Bigda”.

Sztuka Cezarego Harasimowicza w reżyserii Witolda Adamka. Historia, którą opowiada, wydarzyła się naprawdę, była szeroko komentowana w mediach. Podmiotami autentycznych wydarzeń uczynił Harasimowicz postacie fikcyjne, wywodzące się z różnych grup społecznych i zawodowych. W efekcie powstał zbiorowy portret dzisiejszych Polaków. Portret z przewagą barw ciemnych i chłodnych, zaludniony przez jednostki samotne, cierpiące, zestresowane, wiecznie nie mające czasu, z karkiem mocno zgiętym pod brzemieniem najpilniejszej z dzisiejszych konieczności – zarabiania pieniędzy.