Maklowicz on the go

Na liście atrakcji, których nie można pominąć w czasie wizyty w mieście Luksemburg, stolicy Luksemburga, z pewnością znajdą się dawne mury obronne tej potężnej niegdyś twierdzy, Pałac Wielkoksiążęcy oraz uliczki starego miasta. Zupełnie inny świat czeka na turystów w dzielnicy Kirchberg, w której w ostatnich latach wyrósł kompleks futurystycznych biurowców – ważne centrum administracyjne i finansowe Unii Europejskiej. Różnorodne smaki Luksemburga Robert Makłowicz odnajduje zarówno na miejskim targu spożywczym, jak i w restauracji rybnej ulokowanej w centrum handlowym. Wśród polecanych przysmaków: owoce morza, Steak Americain, czyli tatar po luksembursku i Bacalhau à Bras, czyli dorsz po portugalsku.

Rozległa równina między francuskimi Wogezami a niemieckim pasmem Szwarcwaldu to Nizina Górnoreńska; jej wschodnia część to Badenia, historyczna kraina Niemiec. Dzięki ukształtowaniu terenu i niemal śródziemnomorskiemu klimatowi to prawdziwy raj dla smakoszy. Winnice, sady owocowe oraz gospody w małych miasteczkach oferują swoim gościom wiele pozytywnych wrażeń. W piwnicach kooperatywy winiarskiej regionu Markgräferland warto skosztować miejscowego Sekta, produkowanego metodą szampańską z winogron Spätburgunder oraz białego wina z endemicznego szczepu Gutedel, uprawianego tylko w górnym biegu Renu. Na talerzach badeńskiej prowincji między innymi Bubenspitzle czyli kluseczki ziemniaczane z białymi szparagami, Kratzede ze szparagami i szynką, czy też… zupa curry z mleczkiem kokosowym.

Ze szczytu góry Schauinsland, z której w średniowieczu Bryzgowijczycy czerpali swoje srebrne bogactwo, krakowski podróżnik i smakosz zjeżdża kolejką linową do zabytkowego centrum Fryburga, gdzie pod gotycką katedrą, cudem ocalałą z alianckich bombardowań w czasie II wojny światowej, robi zakupy na targu spożywczym. Wśród ozdobnych kamienic przy Münsterplatz degustuje Maultaschen z wieprzowiną i jarzynami, miejscowy pierwowzór naszych pierogów, a pod Bramą Szwabską gotuje arcyniemieckie ziemniaki ze szpekiem i młodymi kurkami w winie. Finałem wizyty w tym uniwersyteckim, ekologicznym i nowoczesnym mieście jest kufelek piwa w dawnej dzielnicy rybaków.

„Tak, jak na Jamajce odwiedzam plantacje kawy, a w Ekwadorze bananów, tak w Niemczech obowiązkowo podglądam uprawy ziemniaków” – mówi Robert Makłowicz, wykopując prosto z pola młode bulwy odmiany Viviana i po raz kolejny podkreślając sens i konieczność selekcji ziemniaków według ich zastosowań kulinarnych. W żyznej dolinie górnego Renu warto przyjrzeć się również uprawom białych szparagów, które tradycyjnie są wiosennym przebojem na niemieckich stołach. W dużym gospodarstwie w Feldkirch, u podnóża Szwarcwaldu, zwozi się je z pól do własnej przetwórni, sprzedaje we własnym sklepie lub podaje na talerzu we własnej restauracji – wszystko na miejscu. Co do picia? Mineralne wody z uzdrowiska Badenweiler oraz wina ze słynnego okręgu Kaiserstuhl.

Tamy, groble, kanały, wiatraki i poldery – to żelazne pozycje holenderskiego krajobrazu. Krytyk kulinarny z Krakowa, w niecodziennej dla siebie roli eksperta inżynierii wodnej, objaśnia ich konstrukcję, działanie i funkcje. Rotterdam, największy port świata, to miejsce, gdzie można zjeść doskonałe ryby, natomiast region Westland jest największym w Holandii zagłębiem upraw warzywnych. Odwiedzamy szklarnie, w której rośnie 50 odmian pomidorów, oraz hodowlę kiełków spożywczych zadziwiających wielością smaków. Danie główne odcinka: sałatka z piersią kurczaka a la plancha, ze smażonymi batatami i kiełkami, w sosie vinegrette.

Początek podróży to bliskie spotkanie z owocami morza w miejscowości Yerseke, słynącej w całej Holandii z hodowli małży i ostryg. Na miejscu znajduje się instytut naukowy, badający czystość wód i populację alg w zatoce. Są też przetwórnia i sala aukcji, gdzie zakupów dokonują hurtownicy. Smaczne mięczaki lądują w garnku jako główny składnik dania „Mule w piwie z warzywami po holendersku”. Przed wizytą w brabanckiej Bredzie podróżnik smakosz odwiedza Limburgię, podziwia śluzę na kanale i rusza w rejs po Mozie wycieczkowym statkiem. W zabytkowej Bredzie nie zapomina o polskich żołnierzach, którzy w 1944 roku wyzwolili miasto.

Delft, Gouda, Thorn i Wessem – oto trasa podróży przez Holandię w dawnym stylu. Pierwsze z tych miast to wdzięk i uroda, którą uwiecznił na swoich płótnach sławny delftczyk, Johannes Vermeer. Słynąca z serów Gouda to okazja do przyjrzenia się ich produkcji i bogatej ofercie handlowej. Limburskie miasteczko Thorn ktoś w zabawny sposób pomylił z polskim Toruniem, który po niemiecku nazywa się tak samo. W pobliskim Wessem działa tradycyjne towarzystwo strzeleckie przypominające nasze bractwa kurkowe. W asyście strzelców Robert Makłowicz przyrządza jawajskie curry rybne z dorsza.

Największym miastem Holandii jest Amsterdam, ale Haga to siedziba najwyższych władz. I rezydencja królowej Beatrix, czwartej z rzędu kobiety na tronie Królestwa Niderlandów. I siedziba głównych instytucji międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości. I – jak to w Holandii – raj dla rowerzystów. I plaże w podmiejskim Scheveningen. I liczne bary toko z kuchnią dawnych holenderskich kolonii, dzisiejszej Indonezji. I nie mniej egzotyczne smaki na głównym targu miejskim, na którym Robert gotuje barwenę w sosie marokańskim z krewetkami. Na deser: miniaturowa Holandia w parku rozrywki Madurodam.

Rozległe place, barokowe pałace, wielokilometrowe ciągi arkad wzdłuż eleganckich ulic Turynu – to architektoniczne wizytówki dawnej stolicy królów sabaudzkich, przez kilka lat w XIX wieku stolicy zjednoczonych Włoch, dziś stolicy bogatego regionu na północy kraju. Bogatego również w tradycje kulinarne. Z Turynu i jego okolic wywodzą się takie przysmaki jak biszkopty savoiardi, deser zabajone, kawowo-czekoladowy bicerin – ulubiony napój Dumasa i Hemingwaya – czy orzechowe czekoladki gianduiotti. Po skosztowaniu tylu słodkości Robert Makłowicz przyrządza nieco bardziej wytrawne danie dawnej kuchni piemockiej: tagliolini con salsa piemontese di nocciole czyli makaron cienkie wstążki z sosem piemonckim z orzechami laskowymi, z których region słynie.

Wykwintny Turyn błyszczy w wielu dziedzinach życia, a do jego wyjątkowych atrakcji należą urządzone w niezwykłych miejscach wspaniałe ekspozycje. Z historią kina można spotkać się pod niebotyczną kopułą gmachu, który miał być największą w świecie synagogą. W podmiejskiej rezydencji królów sabaudzkich można obejrzeć wystawę poświęconą włoskiej modzie, a w futurystycznym Museo dell’Automobile podziwiać błyszczące chromem i lakierem dzieła sztuki motoryzacyjnej. Do tego miejscowe przekąski: wymyślone przez turyńczyków chlebowe paluszki grissini, szklaneczka wywodzącego się z tego miasta wermutu i makaronowe danie główne – papardelle z grzybami.

Wszelkie inne atrakcje Alby i regionu Langhe, a jest ich niemało, bledną przy dwóch sztandarowych owocach tej ziemi, które rozsławiły imię Alby na cały świat. Są to białe trufle i czerwone wino Barolo tłoczone ze szczepu nebbiolo. Smakosz z Krakowa nie mógł przegapić tak ważnej daty jak oficjalne otwarcie sezonu truflowego. W wielkim namiocie w centrum Alby spotykają się wtedy trifulau, czyli poszukiwacze trufli i miłośnicy tych podziemnych grzybów, aby pod okiem sędziów-ekspertów zawierać truflowe transakcje, często bardzo kosztowne, zawsze bardzo aromatyczne. Dodatkiem do głównego dania odcinka, risotto al Barolo, są naturalnie białe trufle. Dalsza część podróży prowadzi szlakiem wina barolo, a na deser mamy, wymyślony w okolicach Alby, słynny krem czekoladowo-orzechowy. Smacznego!