De link wordt gelegd tussen het heden en de meest welvarende periode in onze geschiedenis, de gouden eeuw. -Het Wilhelmus, iedereen kan wel een paar regels meezingen, maar wat zingen we eigenlijk? In deze aflevering staan het Wilhelmus en Philips van Marnix van Sint Aldegonde centraal. Aan het woord komen onder andere schrijver Tom Lanoye en historicus Judith Pollman.

De val van Antwerpen in 1585 leidt tot een massale uittocht uit de zuidelijke Nederlanden. In deze aflevering staat de stad Leiden centraal en Jan van Hout als secretaris van die stad. Sprekers zijn o.a. historicus Leo Lucassen en stadsgids Cor Smit.

Wie leidt het nieuwe land - en hoe? Over Maurits van Oranje en Johan van Oldenbarnevelt. Wat heeft ons land het meeste nodig en wanneer? Een polderende achter de schermen, zoals Oldenbarnevelt, of de symboolfiguur van een sterke man? Terloops ontstaat nog een verrassende parallel tussen de Nederlandse Republiek van toen, verdeeld in gewesten die vooral toch eigen baas willen blijven, en de Europese Unie van vandaag de dag. Aan het woord komen o.a. auteur Thomas Rosenboom, historicus Kees Zandvliet en premier Mark Rutte.

Op 't eerste gezicht is de Oostzeehandel veel minder spectaculair en exotisch dan de VOC, maar de handel op de Oostzee is wel veel belangrijker en winstgevender. Over de kooplieden De Geer en Marselis. In deze aflevering staan de kooplieden De Geer in Zweden en Marselis in Denemarken centraal. Ook wordt Gdánsk bezocht en kasteel Kronborg aan de Sont waar de tolgelden werden geïnd. Sprekers zijn o.a.: historicus Justina Wubs en nazaten van De Geer en Marselis.

De VOC staat in de geschiedenis voor durf, ondernemingszin en rijkdom. Maar klopt dit wel? De Verenigde Oostindische Compagnie staat in de vaderlandse geschiedenis voor durf, ondernemingszin, creativiteit en rijkdom. Maar klopt dit? Bracht de VOC daadwerkelijk rijkdom en zo ja voor wie dan? In deze aflevering reist Hans naar Indonesië op zoek naar de restanten van de VOC, de eerste echte multinational. Hoe kijkt men in Indonesië en in Nederland aan tegen de rol aan van Jan Pieterszoon Coen, de grote man achter de VOC? Hij vestigt het monopolie op de specerijenhandel, daarbij niets en niemand ontziend. Maar ging zijn optreden niet te ver, zelfs voor zijn opdrachtgevers in Amsterdam, de Heren XVII? Het financiële succes van de VOC liet trouwens enige tijd op zich wachten. Forse winsten kwamen er pas 30 jaar na de uitgifte van de eerste aandelen in 1602. De ‘Cost gaet voor de baet uyt’, ook bij de VOC. Aan het woord komen onder meer investeerder/historicus Menno Witteveen, wajangspeler Subroto en nootmuskaatplanter Pongky van den Broecke.

'God schiep de wereld, maar de Nederlanders maakten hun eigen land'. Voor geen enkele periode in onze geschiedenis geldt deze bewering zo sterk als voor de Gouden Eeuw. n deze aflevering: hoe rijke kooplieden van water land maken en van dat land vaak een klein paradijs. Sprekers zijn onder meer architectuurhistoricus Jaap Evert Abrahamse en Diederik Aten, historicus en tevens een nazaat van droogmaker Leeghwater.

In deze aflevering volgt Hans Goedkoop het spoor van de nieuwe rijken, burgerfamilies die voor het eerst opgroeien in vrede en welvaart. Dat opent ongekende mogelijkheden. Hans gaat op zoek naar de muziek, de kleding, het uitgaansleven en gewoonten van de nouveau riche. En hij ontdekt dat een 17e eeuws lied herschreven door Tim Knol plotseling heel actueel klinkt. Aan het woord komen o.a. Carel Huydecoper, nazaat van een toen rijk geworden familie, en cultuurhistoricus Natascha Veldhorst.

Het merendeel van de inwoners van de Republiek is arm en blijft dat ook. Maar in tijden van extreme nood is er, anders dan in de ons omringende landen, beperkte steun, van de burgerij of van de kerk.

Miljoenen schilderijen zijn er in omloop in het Nederland van de 17e eeuw. Deze aflevering gaat over de waarde van de werken en de rol van de kunsthandelaar, toen en nu. Jan Six is zo'n kunsthandelaar. We weten al wat schilderijen toen waard waren, maar hoeveel heeft de hedendaagse koper over voor een portret van Rembrandt? Aan het woord komen o.a. Jan Six, Pieter Dreesmann en conservator Eric Domela Nieuwenhuis.

In de 17e eeuw zelf is tolerantie allesbehalve vanzelfsprekend en al helemaal geen ideaal. Het verhaal van de 'typisch Nederlandse tolerantie' begint in 1579 met de Unie van Utrecht.

De 17e-eeuwse wetenschapper gelooft heilig in god en zijn volmaakte universum. Voor een briljant onderzoeker als Johannes Swammerdam is de natuur een mogelijkheid de geheimen van de schepping te leren.

De Gouden Eeuw is een eeuw van oorlog. Oorlog te land en ter zee. Na de uitputtende strijd van tachtig jaar tegen de Spanjaarden is de bevolking opgelucht. Even geen strijd. Maar niet voor lang: binnen vier jaar is het opnieuw oorlog, met Engeland ditmaal. Plaats van handeling: de zee. Een van de grote helden in de zeeoorlogen tegen de Engelsen is admiraal Michiel de Ruyter. De jonge Republiek der Verenigde Nederlanden heeft behoefte aan helden. Mannen waarmee de bevolking zich kan identificeren, die ze op het schild kan hijsen en kan bejubelen. De Ruyter verwerft eeuwige roem bij onder meer de Tocht naar Chatham, waar de Engelsen tot op het bot vernederd worden en verslagen op eigen grondgebied. Als trofee gaat het vlaggenschip van de Engelsen, de Royal Charles mee terug naar Nederland. In deze aflevering gaat het enige overblijfsel van dat schip, het spiegelstuk, na meer dan drie eeuwen terug naar Engeland. Tijdelijk, voor een tentoonstelling. Hans Goedkoop en kroonprins Willem Alexander reizen mee. Sprekers o.a.: historicus Luc Panhuysen, conservator Ab Hoving en kanonnenexpert Nico Brinck.

et rampjaar 1672. Het volk redeloos, de regering radeloos, en het land reddeloos. Een aanval op de Republiek van verschillende kanten en de gruwelijke lynchpartij op de gebroeders De Witt spreekt tot op de dag van vandaag tot de verbeelding. Maar hoe verliep het daarna? Willem III wordt stadhouder en blijft strijden tegen de Zonnekoning, Lodewijk XIV. In een gewaagde onderneming die de geschiedenis ingaat als de Glorious Revolution schopt hij het naast het stadhouderschap uiteindelijk tot koning van Engeland. De daaropvolgende uitputtende oorlogen brengen de Republiek op de rand van het bankroet. Een vernederende vrede wordt in 1713 in Utrecht gesloten. Engeland en Frankrijk zijn de Republiek voorbijgestreefd. De Gouden Eeuw van de Republiek is een aflopende zaak. Willem III zelf maakt dat al niet meer mee. Een val van zijn paard, dat struikelt over een molshoop in de tuin van zijn paleis in Londen, wordt hem noodlottig. Sprekers in deze aflevering zijn o.a. : historicus Maarten Prak en tekenaar Jean-Marc van Tol.