Dokter Ruben

Valt crimineel gedrag te voorkomen of te genezen? Ruben reist naar Jailhouse Nation, de VS. Daar is crimineel gedrag zo normaal geworden, dat het van generatie op generatie wordt overgedragen, alsof het een erfelijke ziekte is. Zelfhulpgroep ‘Inside Circle’ houdt gevangenen voor dat andere keuzes wel degelijk mogelijk zijn. Onder leiding van ex-gedetineerden, bespreken langgestraften onderling hun worsteling met het bestaan. En dat gaat er niet zachtzinnig aan toe. Ruben mag erbij zijn, onder één voorwaarde: dat hij zelf ook meedoet.

In Oost-Congo vergrijpen leden van rebellengroepen zich meedogenloos aan vrouwen. Wat kun je als dokter uitrichten in zo’n situatie? Ruben gaat mee op missie naar het binnenland, waar een mobiele eenheid van het Panzi ziekenhuis verkrachtingsslachtoffers opspoort. Verkrachting blijkt nog maar het begin van de problemen voor de vrouwen. En de professionele houding van de ziekenhuismedewerkers verhult een veel grotere betrokkenheid bij het onderwerp dan ze op het eerste gezicht tonen. Verder roept een bezoek van het Belgische koningspaar aan het ziekenhuis bij sommigen herinneringen aan een koloniaal verleden op.

Ruben gaat in Siberië op huisbezoek met een plattelandsarts. De jonge alleenstaande moeder is in haar eentje verantwoordelijk voor een gebied zo groot als de provincie Utrecht. Medische problemen blijken vooral gevoed door eenzaamheid die verdreven wordt met drank. Sinds de val van de Sovjet-Unie is alle gemeenschapszin verloren gegaan. Maar midden in de naaldwouden ligt de Stad van de Zon, een nieuwe, utopische samenleving, waar bewoners alternatieve opvattingen over ziekte en gezondheid hebben. Hoe kan het dan dat ze er zo gezond en gelukkig uitzien?

Waarom ligt de gezondheidszorg in Calabrië volledig op zijn gat? Het zorgbudget in de provincie is grotendeels verdwenen in de zakken van de ‘Ndrangheta, een maffiabende. Ruben spreekt medisch specialisten die duimendraaiend hun pensioen afwachten, een kankerpatiënt die daardoor twaalf uur moet reizen voor een eenvoudige bestraling, en een burgemeester die zegt dat ze machteloos staat. Verzet tegen deze maffioze praktijken is levensgevaarlijk, vertelt de zoon van een vermoorde arts. Te veel mensen profiteren mee van de zwendel: van politici tot bestuurders en van apotheken tot ziekenhuisdirecteuren. Hoe zit dat eigenlijk met die aardige burgemeester en haar familie?

Tijuana is een van de gevaarlijkste steden ter wereld, met dagelijkse afrekeningen in de drugswereld. Ruben ontmoet mensen die zorgen voor de slachtoffers van het geweld. De onverstoorbare Lety rijdt met een ambulance van schietincident naar schietincident met als enige wapen een onberispelijk uiterlijk en stralende lach. In het overvolle mortuarium kan de forensisch patholoog de aanvoer van de toegetakelde lichamen nauwelijks aan. Ruben ontmoet ook verslaafde drugscriminelen in een van de tientallen afkickklinieken van Tijuana. Patiënten worden opgesloten en mogen er pas uit als de directeur, zelf een ex-verslaafde, en de familie het goed vinden.

Gif maakt ziek, dat ziet Ruben in Mexico en India. In de Mexicaanse stad Tijuana heet het gif heroïne of crystal meth. Ruben maakt er kennis met drugsverslaafde Jesse die wanhopig probeert clean te worden. En te blijven. Maar in een stad waar drugs op elke straathoek beschikbaar zijn, is lichamelijk afkicken niet genoeg. Zolang omstandigheden niet veranderen, is echte genezing ver te zoeken. Ruben reist ook naar het platteland van Punjab, de graanschuur van India. Hier zijn de boeren afhankelijk van een andere toxische stof: landbouwgif. Er woedt een ware kankerepidemie onder de boerenfamilies. Een activistische oncoloog neemt Ruben op sleeptouw. Veel dokters weten niets van kanker en denken alleen aan hun eigen portemonnee. Geen wonder dat zoveel patiënten hun heil bij gebedsgenezers zoeken.

Ruben is in het kankerziekenhuis in Noord-India, het enige toevluchtsoord voor arme kankerpatiënten uit een gebied met honderden miljoenen inwoners. Het maakt deel uit van een immens ziekenhuiscomplex dat nog het meest op een kleine stad lijkt. In de chaos en ellende proberen toegewijde dokters zoveel mogelijk mensen, zo snel mogelijk te helpen. Ruben ontdekt hulpverlener Kiran, een onverwoestbaar sterke vrouw, ogenschijnlijk immuun voor het verdriet om haar heen. Ook de ‘burgemeester’ van deze medische stad, een longarts, lijkt onaangedaan onder de chaos. Wat is er nodig om je als dokter staande te houden? Is het hebben van een roeping voldoende? Of is geloof in het lot onontbeerlijk?