Część III „Dziadów”, zwana „Dziadami drezdeńskimi” w reżyserii Jana Kulczyńskiego z 1981 roku przedstawia wydarzenia związane z wileńskim procesem filomatów.
Główny bohater dramatu, poeta Konrad, ulega w więzieniu przemianie w bojownika sprawy narodowej. Jego współtowarzysze niedoli zgromadzeni w wigilię Bożego Narodzenia opowiadają o nowych prześladowaniach. Konrad, żądając od Boga rządu dusz, posuwa się niemal do bluźnierstwa. Ksiądz Piotr ratuje upadłego poetę, wyzwalając go egzorcyzmami z władzy szatana. Bóg odsłania przed Księdzem przyszłe losy Polski i wybawcę narodu, nazwanego tajemniczo „czterdzieści i cztery”.
